Giải trình vấn đề, Bộ trưởng Giáo dục Đào tạo Phùng Xuân Nhạ cho biết, theo quy định Nhà xuất bản (NXB) giáo dục là đơn vị duy nhất được giao xuất bản SGK. Nhưng từ cuối năm 2017 đến nay, Bộ GD&ĐT đã phối hợp với Bộ Thông tin Truyên thông cấp phép thêm 5 nhà xuất bản được tham gia xuất bản SGK và sẽ tiếp tục xem xét mở rộng cấp phép.
Liên quan đến tỷ lệ chiết khấu SGK của NXB Giáo dục, ông Nhạ khẳng cho biết, SGK là mặt hàng thuộc diện quản lý giá của Nhà nước và được trợ giá, có tỷ lệ chiết khấu khi phát hành từ 20-25% thấp hơn mức trung bình so với tỷ lệ chiết khấu các loại sách khác là từ 35-40%. Hiện tỷ lệ tái sử dụng SGK là khoảng 35%. Bộ GD&ĐT đã có văn bản yêu cầu giáo viên hướng dẫn học sinh không làm bài tập trực tiếp vào SGK để nhắc nhở, rèn các em ý thức giữ gìn đồ vật, tài sản. Tuy nhiên, có thực tế là nhiều phụ huynh muốn con em mình viết trực tiếp vào SGK.
Nói thêm về vấn đề này, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam khẳng định: “Có độc quyền của NXB Giáo dục và tình trạng này đã được phân tích khi xây dựng Đề án đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông. Tinh thần chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng là phải xóa độc quyền và đã được thể hiện trong Đề án nêu trên cũng như việc cấp phép thêm các nhà xuất bản”, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nói.
Cũng theo Phó Thủ tướng, không chỉ có độc quyền SGK mà còn có thực tế là nhiều trường bằng cách này hay cách khác “ép” học sinh, phụ huynh mua sách tham khảo để hưởng hoa hồng. Đây là một trong những biểu hiện rõ của tiêu cực trong giáo dục. Từ năm 2014, Thủ tướng đã yêu cầu Bộ GD&ĐT phải tập trung chấn chỉnh tình trạng “ép” may đồng phục, “ép” mua sách. Bộ cũng đã có các văn bản chỉ đạo nhưng về sách chưa có chuyển biến rõ như với đồng phục. Bộ cần chỉ đạo quyết liệt hơn; những nơi vi phạm phải xử lý nghiêm.
“Các ý kiến phát biểu, chất vấn của một số đại biểu Quốc hội về vấn đề SGK trong một số phiên họp của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội gần đây là xác đáng. Bộ trưởng GD&ĐT cần có văn bản báo cáo, giải trình rõ”, Phó thủ tướng nhấn mạnh./