Báo cáo tại kỳ họp, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Nghệ An cho biết, Nghệ An là một trong những tỉnh có số lượng lớn các nông, lâm trường quốc doanh đóng trên địa bàn. Quỹ đất này đang được các doanh nghiệp, cơ quan, đơn vị quản lý, sử dụng.
Cụ thể, trước năm 2004, trên địa bàn tỉnh Nghệ An có 19 nông trường và 18 lâm trường quốc doanh. Tuy nhiên, sau khi thực hiện các chính sách đổi mới, sắp xếp lại, đến nay trên địa bàn tỉnh Nghệ An có 11 công ty nông, lâm nghiệp. Tổng diện tích đất được giao quản lý, sử dụng là 64.386,61ha.
Trong đó, diện tích đất các Công ty lâm nghiệp được giao 51.337,66ha; các công ty nông nghiệp được giao 13.048,95ha. Tổng diện tích đất UBND tỉnh Nghệ An thu hồi của các công ty nông, lâm nghiệp bàn giao cho địa phương quản lý là 12.794,36ha.
Nói về công tác quản lý, sử dụng đất, Giám đốc Sở TN&MT Nghệ An cho biết, vẫn tồn tại những hạn chế, bất cập. Cụ thể, đến nay tiến độ lập hồ sơ xin giao đất, thuê đất và cấp giấy chứng nhận (GCN) theo quy định của các công ty nông, lâm nghiệp còn chậm;
Tình trạng tranh chấp, lấn chiếm, đòi lại đất của nhân dân đối với quỹ đất mà các công ty nông lâm nghiệp đang quản lý, sử dụng vẫn xảy ra; việc sử dụng đất, việc giao nhận khoán đất sản xuất giữa các công ty nông lâm nghiệp với người dân có nơi chưa đúng với phương án sử dụng đất đã được phê duyệt, tự ý chuyển đổi cây trồng, mô hình sản xuất...
Ngoài ra, một số địa phương cấp huyện chưa hoặc chậm thực hiện việc lập, phê duyệt phương án sử dụng đất cụ thể để làm cơ sở tổ chức giao đất cho nhân dân sử dụng; tỷ lệ về diện tích đất, số hộ gia đình, cá nhân được UBND cấp huyện giao đất, cấp GCN để sử dụng vào mục đích đất sản xuất nông lâm nghiệp còn thấp.
 |
Quang cảnh buổi chất vấn và trả lời chất vấn. |
Nguyên nhân được ông Hoàng Quốc Việt đưa ra là do một số công ty nông nghiệp chưa hoàn thành việc sắp xếp đổi mới mô hình hoạt động nên chưa có cơ sở để lập hồ sơ xin giao đất, thuê đất theo quy định; nhiều công ty sợ phải thực hiện nghĩa vụ tài chính về nộp thuế, nộp tiền thuê đất khi có quyết định cho thuê đất nên chưa quyết liệt trong việc hoàn thiện thủ tục, hồ sơ.
Nguồn kinh phí của các địa phương chưa được bố trí kịp thời dẫn đến việc đầu tư kinh phí để thực hiện nhiệm vụ rà soát đất đai, quy hoạch sử dụng đất, đo đạc, cắm mốc ranh giới, lập hồ sơ địa chính và GCN đất cho các nông, lâm trường còn rất hạn chế.
Nhiều địa phương dù đã lập phương án nhưng không phê duyệt phương án hoặc đã có quyết định phê duyệt phương án trước đây nhưng không sử dụng..., cũng như chưa thực sự quan tâm, tập trung các nguồn lực, thời gian để tổ chức việc đo đạc, giao đất, cấp GCN cho nhân dân sử dụng.
Để khắc phục những tồn tại hạn chế trên, đại diện Sở TN&MT Nghệ An đề nghị HĐND tỉnh, UBND tỉnh cần cân đối, bố trí, hỗ trợ kinh phí để đẩy nhanh tiến độ tổ chức thực hiện đo đạc bản đồ địa chính đến từng thửa đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho nhân dân đối với quỹ đất mà UBND tỉnh đã thu hồi của các Công ty nông, lâm nghiệp bàn giao về cho địa phương.
Đồng thời, UBND tỉnh Nghệ An sớm chỉ đạo Sở NN&PTNT hoàn thành Đề án sắp xếp, đổi mới mô hình hoạt động của các công ty nông lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt để các đơn vị có pháp nhân mới, làm cơ sở thực hiện việc giao đất, cho thuê đất theo quy định của Luật Đất đai.
