Tại họp báo, các phóng viên đã nêu vấn đề về tình trạng nhiều đối tượng trung gian, cò mồi lợi dụng sự khan hiếm của nhà ở xã hội để bán kiếm tiền chênh lệch tại một số dự án nhà đang triển khai, dẫn tới sự gia tăng áp lực về chi phí với người lao động, người thu nhập thấp, làm giảm sút niềm tin của họ vào chính sách nhân văn về nhà ở xã hội.
“Bộ Xây dựng có giải pháp gì chấn chỉnh tình trạng này, để tăng cơ hội sở hữu nhà ở xã hội cho người có thu nhập thấp?", phóng viên đặt câu hỏi.
Trả lời, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh khẳng định, chính sách nhà ở xã hội được Đảng, Nhà nước quan tâm. Chính phủ và Thủ tướng có nhiều chỉ đạo, xác định đây là chính sách nhân văn, lo chỗ ở cho lượng lớn người lao động thu nhập thấp.
Vừa qua, các quy định liên quan đến chính sách về nhà ở xã hội được quan tâm với nhiều chính sách ưu đãi, tạo điều kiện cho người thu nhập thấp tiếp cận nhà ở xã hội tốt hơn.
Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng, bên cạnh việc ban hành các chính sách ưu đãi, Quốc hội, Chính phủ cũng đã ban hành văn bản quy định pháp luật xác định rõ đối tượng thụ hưởng và điều kiện, tiêu chí công khai, minh bạch, rõ ràng để người thu nhập thấp được hưởng ưu đãi của các chính sách này, tránh trục lợi chính sách.
Thông tin về đối tượng được mua nhà ở xã hội, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh cho biết, điều kiện mua nhà ở xã hội là phải đáp ứng đủ các điều kiện về nhà ở (chưa có nhà ở hoặc có nhà ở nhưng diện tích bình quân <10m2/người).
Về cư trú, phải có đăng ký hộ khẩu thường trú hoặc xác nhận đăng ký tạm trú và giấy xác nhận đóng bảo hiểm xã hội từ 1 năm trở lên tại tỉnh, TP trực thuộc trung ương nơi có dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội.
Về thu nhập, phải không thuộc diện nộp thuế thu nhập cá nhân tức là ≤ 11 triệu sau khi giảm trừ gia cảnh 4,4 triệu/người. Mỗi hộ gia đình, cá nhân chỉ được giải quyết hỗ trợ mua nhà ở xã hội một lần.
Về trình tự tiếp nhận hồ sơ mua nhà ở xã hội, chủ đầu tư có trách nhiệm tiếp nhận hồ sơ, lập danh sách người dự kiến mua nhà ở xã hội gửi Sở Xây dựng.
Sở Xây dựng có trách nhiệm phối hợp với các cơ quan liên quan (UBND huyện, thuế, tài nguyên và môi trường) kiểm tra danh sách các đối tượng dự kiến được giải quyết mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội; cập nhật danh sách người được mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội lên Cổng thông tin điện tử của Sở Xây dựng và Bộ Xây dựng để các cơ quan có liên quan có thể kiểm tra, giám sát về đối tượng, điều kiện, cũng như đảm bảo mỗi đối tượng chỉ được hỗ trợ nhà ở xã hội một lần. Sau khi xác định danh sách được mua sẽ tiến hành bốc thăm mua nhà ở xã hội.
“Quy định công khai, minh bạch, tránh trục lợi trong thực thi chính sách, đảm bảo chính sách đến với đúng đối tượng thụ hưởng”, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh khẳng định.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Văn Sinh thừa nhận, thời gian qua, một số dự án ở một số địa phương như TP Hà Nội, Bắc Ninh, Bắc Giang, Đà Nẵng, Đắk Lắk... có hiện tượng có đối tượng trung gian cò mồi lợi dụng sự khan hiếm của nhà ở xã hội rao mua bán nhằm trục lợi.
Hành vi này là thực hiện chưa đúng quy định pháp luật về nhà ở xã hội. Bộ Xây dựng có nhiều văn bản yêu cầu các địa phương nơi xảy ra hiện tượng này thanh tra, kiểm tra, rà soát để làm rõ vấn đề báo chí nêu, từ đó có giải pháp chấn chỉnh, xử lý kịp thời. Nếu phát hiện thấy sai phải thu hồi nhà ở xã hội đã bán không đúng đối tượng.
Nêu giải pháp để thúc đẩy tăng nguồn cung và chấn chỉnh tình trạng cò mồi mua bán nhà ở xã hội, Thứ trưởng Bộ Xây dựng cho biết, Thủ tướng, Chính phủ có nhiều chỉ đạo quyết liệt tăng cường đầu tư phát triển nhà ở xã hội thời gian tới.
Sau khi Thủ tướng phê duyệt Đề án 1 triệu căn nhà ở xã hội, các bộ, ngành đã tích cực tham gia cùng các địa phương triển khai.
Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng, các địa phương cần triển khai thực hiện tốt Đề án theo chỉ tiêu từng địa phương, tăng nguồn cung, đáp ứng nhu cầu nhà ở xã hội. Đồng thời, công bố công khai các điều kiện, tiêu chuẩn, đối tượng mua nhà; tổ chức quản lý chặt chẽ, theo dõi việc mua bán nhà ở xã hội.
Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh đề nghị địa phương thanh tra, kiểm tra, giám sát xử lý vi phạm mua bán nhà ở xã hội trên địa bàn; cương quyết thu hồi nhà ở xã hội khi phát hiện có trường hợp mua bán không đúng đối tượng, để đảm bảo đúng đối tượng trong chính sách này.
Doanh nghiệp và chủ đầu tư khi thực hiện các dự án về nhà ở xã hội phải xác định đúng các đối tượng, điều kiện, tiêu chí, quy định về nhà ở xã hội đề ra.
Đặc biệt, khi chủ đầu tư, doanh nghiệp nắm bắt thông tin về việc mua – bán nhà ở xã hội của dự án mình không đúng, ví dụ mua sau 5 năm mới được bán mà bán trước thì phải kiểm tra và có giải pháp xử lý…
