Thông tin từ NXB này cho thấy, đầu năm 2019, First News - Trí Việt đã nhận được hàng ngàn phản hồi về sách kém chất lượng, in mờ, bong gáy, sai sót… bán trên các sàn thương mại điện tử. Đặc biệt là những đầu sách đang nhận được sự quan tâm của rất nhiều bạn đọc, như Muôn kiếp nhân sinh, Đắc nhân tâm, Hạt giống tâm hồn, Vị tu sĩ bán chiếc xe Ferrari... Nhiều bạn đọc mua phải những cuốn sách giả này đã mang sách đến tận First News để đổi sách thật.
First News – Trí Việt đã gửi công văn cảnh báo tới sàn thương mại điện tử Lazada, Shopee và Sendo, tuy nhiên, chỉ có Shopee và Sendo có phản hồi cam kết chấm dứt việc tiêu thụ sách giả, riêng Lazada vẫn không phản hồi. Cực chẳng đã, tháng 9/2020, First News - Trí Việt khởi kiện Lazada về hành vi “Vô trách nhiệm trong việc kiểm tra, quản lý hoặc cố tính làm ngơ để cho các gian hàng trên Lazada kinh doanh sách giả”.
Sau một thời gian nghiên cứu các tài liệu, chứng cứ trong hồ sơ vụ án, TAND TP HCM đã triệu tập phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hoà giải vào ngày 21/05/2021. Tuy nhiên, chỉ có đại diện First News có mặt tại cuộc họp, còn Lazada gửi tờ trình xin vắng mặt vì nguyên đơn chưa cung cấp đủ “tài liệu và chứng cứ” cho bị đơn và do tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp nên xin tạm hoãn đến khi tình hình ổn định hơn.
Qua câu chuyện của First News - Trí Việt có thể thấy, tình trạng sản xuất và tiêu thụ sách giả, sách lậu luôn là vấn đề nhức nhối, cần bị bài trừ để bảo vệ văn hoá đọc, bảo vệ bạn đọc cũng như quyền lợi của các công ty xuất bản và phát hành sách tại Việt Nam. Được biết, không chỉ mình First News - Trí Việt, nhiều đơn vị xuất bản sách như NXB Giáo Dục, NXB Trẻ, NXB Phụ Nữ, Nhã Nam... cũng lâm vào tình thế ngày càng khó khăn trước thực trạng nhiều fanpage cũng bán sách giả xuất hiện ào ạt trên mạng.
Tuy nhiên, không phải nhà xuất bản nào cũng đủ nhân lực và vật lực để đi đến cùng sự việc giống First News – Trí Việt với các động thái đã và đang làm như: đặt hàng trăm đơn hàng mua sách trên Lazada để lập vi bằng và lập hồ sơ khởi kiện; kết hợp với cơ quan báo chí truyền thông để tổ chức cuộc họp báo về vấn nạn tiêu thụ sách giả trên các sàn thương mại điện tử; phối hợp cùng Phòng An ninh Chính trị Nội bộ - Công an TP Hà Nội, Thanh tra Sở Thông tin và Truyền thông TP Hà Nội bắt hơn 15 tấn sách giả tại hai kho sách lớn và có đơn đề nghị khởi tố hình sự vụ việc…
Trong số hơn 15 tấn sách giả tại hai kho sách lớn tại Hà Nội với tổng cộng hơn 40.000 cuốn sách bị làm giả, có rất nhiều đầu sách thuộc các đơn vị phát hành tên tuổi như First News - Trí Việt, Alphabooks, Nhã Nam… và chủ của hai kho sách trên đã không xuất trình được bất kỳ loại giấy tờ nào để chứng minh cửa hàng đủ điều kiện in ấn và phát hành sách, không chứng minh được nguồn gốc hợp pháp của số sách trên.
Có thể thấy, sách giả, sách lậu luôn là vấn đề nhức nhối, cần bị bài trừ. Tuy nhiên, nhiều năm qua, vấn đề này vẫn không có dấu hiệu thuyên giảm, ngược lại ngày càng nghiêm trọng hơn khi nhiều đơn vị buôn bán, tàng trữ sách giả, sách lậu vẫn hoạt động trở lại ngay sau khi bị xử phạt. Nếu cứ đà này, thiệt hại trước hết là các nhà xuất bản luôn tuân thủ pháp luật bản quyền, dịch thuật, in ấn, phát hành trong việc làm sách, tiếp đến là bạn đọc sẽ mất đi sự tin tưởng vào những NXB khi bỏ tiền ra lại nhận được sách giả thay vì cuốn sách chất lượng, gián tiếp gây ảnh hưởng đến sự phát triển của văn hóa đọc nói chung.
Mong rằng tới đây các ban ngành có hướng xử lý mạnh và thích đáng hơn nữa, đủ để răn đe và xóa bỏ nạn buôn bán sách giả, sách lậu trên thị trường như hiện nay.
