Giữ chân người lao động
Hiện nay, khu vực Đồng bằng sông Hồng có 8 khu kinh tế (KKT) với tổng diện tích quy hoạch trên 442 nghìn ha và 247 khu công nghiệp (KCN), khu chế xuất (KCX) được phê duyệt với tổng diện tích trên 76 nghìn ha; đã đi vào hoạt động là 100 khu với tổng diện tích trên 24,6 nghìn ha... Giá trị mang lại từ phát triển các KCN, KCX phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội tại 11 địa phương khu vực Đồng bằng sông Hồng là rất lớn.
Tuy nhiên, hiện nay gắn liền với phát triển kinh tế - xã hội, vấn đề nhà ở xã hội (NƠXH) cho người lao động có thu nhập thấp trong KCN, KCX theo Đề án của Chính phủ phấn đấu 1 triệu căn NƠXH đến năm 2030 vẫn là bài toán khó, khá nan giải trên địa bàn cả nước nói chung và vùng Đồng bằng sông Hồng nói riêng. Nhìn nhận một cách khách quan, công nhân có thu nhập thấp chưa có nhà ở để đáp ứng nhu cầu tối thiểu về sinh hoạt an toàn, phù hợp với khả năng tài chính của người lao động là hoàn toàn xác thực. Do vậy, cấp bách hơn lúc nào khác về an sinh xã hội là việc đầu tư, xây dựng phát triển NƠXH hiện nay. Đây được xem không chỉ là nhiệm vụ của các cơ quan quản lý nhà nước mà còn là trách nhiệm của doanh nghiệp và cộng đồng xã hội.
Tại KCN Liên Hà Thái (tỉnh Thái Bình), ông Bùi Thế Long, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Green i-Park (chủ đầu tư xây dựng hạ tầng) nói: “Khi đi vào hoạt động ổn định, nhu cầu lao động sẽ lên tới khoảng 40.000 người. Nếu KCN được lấp đầy, nhu cầu lao động có thể lên tới từ 70.000 đến 80.000 người. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc xây dựng các khu NƠXH, nhà ở công nhân, để tạo điều kiện ổn định cuộc sống và giữ chân người lao động lâu dài. Các KCN không chỉ là động lực phát triển kinh tế mà còn là nơi hàng triệu người lao động đặt niềm tin vào cuộc sống tương lai”.
Trao đổi với Báo Pháp luật Việt Nam, ông Phạm Quang Ngọc - Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình thông tin, Chương trình phát triển NƠXH cho công nhân và người có thu nhập thấp trên địa bàn tỉnh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã được phê duyệt với tổng số 5.573 căn. Trong đó, mục tiêu giai đoạn 2021 - 2025 xây dựng 2.887 căn; giai đoạn 2026 - 2030 xây dựng 2.686 căn. UBND tỉnh Ninh Bình đang tập trung chỉ đạo các đơn vị liên quan, xem xét, giải quyết, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để sớm giao đất thực hiện dự án NƠXH đã có chủ đầu tư để Ninh Bình hoàn thành chỉ tiêu số lượng căn hộ nhà ở đã đề ra”.
Được biết, tỉnh này đã có phương án đầu tư dự án xây dựng NƠXH từ nguồn Quỹ đầu tư phát triển tỉnh, theo phương án đầu tư trên, dự án NƠXH tại phường Ninh Khánh, thành phố Hoa Lư, bao gồm 1.136 căn hộ với tổng mức đầu tư dự kiến khoảng gần 1.900 tỉ đồng, với diện tích trung bình 65m2/căn và khối nhà ở thương mại. Các dự án này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, không chỉ về mặt an sinh xã hội cho người lao động mà còn là một giải pháp thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. “Do đó, việc triển khai dự án cần phải được đẩy nhanh với quyết tâm cao, góp phần nâng cao tỉ lệ đô thị hóa và thực hiện các mục tiêu phát triển của tỉnh Ninh Bình”, Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Quang Ngọc nhấn mạnh.
Tạo đà hình thành thêm các khu công nghiệp
Đồng quan điểm trên, ông Nguyễn Quang Hưng, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Thái Bình cho biết, tỉnh này hiện đang có 7 KCN và 35 cụm công nghiệp thu hút gần 120.000 lao động, trong đó công nhân làm việc tại các KCN khoảng 63.700 người. “Phát triển NƠXH cho người lao động trong KCN hiện nay là rất kịp thời và có ý nghĩa quan trọng góp phần thúc đẩy thu hút nguồn lực đầu tư để đạt được mục tiêu phát triển NƠXH của địa phương” - ông Hưng cho biết.
Tại Hà Nội, việc phát triển, đầu tư xây dựng NƠXH được quy hoạch và giao cụ thể cho Tổng Công ty Đầu tư phát triển hạ tầng đô thị UDIC xây bằng nguồn vốn Tổng Công ty. Cụ thể, theo ông Nguyễn Văn Luyến - Tổng Giám đốc Tổng Công ty UDIC (đơn vị được UBND TP Hà Nội giao triển khai các dự án NƠXH trên địa bàn), hiện đơn vị đã và đang tập trung vào các dự án được TP giao - mới nhất là ở huyện Đông Anh, Gia Lâm, Mê Linh. Quy hoạch khu lớn nhất gần 200ha theo mô hình tiến tới tương tự nhà ở thương mại nhưng với giá thành thấp. Hà Nội dự kiến các căn nhà ở theo mô hình giá dưới 18 triệu đồng/m2. Với mục tiêu như vậy, sắp tới ở khu vực Kim Chung, huyện Đông Anh sẽ khởi công 1 dự án gồm 14 tòa nhà với trên 1.000 căn hộ. Hà Nội cam kết tất cả dự án NƠXH sẽ hoàn thành trong 2 năm. Như vậy, khoảng quý IV/2026 dự án trên sẽ hoàn thành.
Hải Phòng cũng là địa phương đi đầu trong xây dựng phát triển NƠXH. Theo thống kê từ Sở Xây dựng thành phố này, từ năm 2022 đến nay, Hải Phòng đã khởi công và đang xây dựng 9 dự án NƠXH với tổng số trên gần 16.000 căn.
Mới đây - 26/2, tại Lễ khởi công dự án khu nhà ở xã hội tại phường Phúc Thắng, TP Phúc Yên (Vĩnh Phúc), Chủ tịch UBND tỉnh - ông Trần Duy Đông đề nghị chủ đầu tư tập trung nguồn lực triển khai dự án đúng tiến độ; phối hợp với cơ quan chuyên môn, chính quyền địa phương tiếp tục hoàn thiện thủ tục đầu tư tiếp theo của dự án, phấn đấu trong quý IV/2025 có sản phẩm nhà ở cung cấp ra thị trường. Tính đến nay, Vĩnh Phúc có 8 dự án NƠXH đang triển khai với tổng diện tích 65,19ha, cung cấp khoảng 9.500 căn nhà. Qua thống kê, Vĩnh Phúc đã hoàn thành và đưa vào sử dụng 6 dự án NƠXH với tổng số 2.082 căn hộ, bao gồm khu nhà ở công nhân KCN Khai Quang, khu nhà ở thu nhập thấp Vinaconex Xuân Mai, khu nhà ở Công ty Honda Việt Nam, cùng một số dự án tại TP Vĩnh Yên.
Bắc Ninh, Hà Nam, Nam Định là những địa phương có nhiều KCN, KCX thu hút hàng triệu công nhân đang lao động tại đây. Chính quyền, doanh nghiệp cũng đã và đang nỗ lực mạnh mẽ trong đầu tư phát triển NƠXH tại các KCN, KCX nhằm an sinh sinh xã hội gắn với phát triển kinh tế - xã hội.
Từ những kết quả trên, nhìn chung phát triển NƠXH tại khu vực Đồng bằng sông Hồng đã và đang có bước chuyển biến mạnh mẽ và tích cực, những niềm mong mỏi và vui sướng sẽ đến với người lao động có thu nhập thấp trong thời gian tới. Điều này hoàn toàn phù hợp trong việc thực hiện Đề án 1 triệu căn NƠXH của Chính phủ đến năm 2030 trên cả nước.
Tại Quyết định số 444/QĐ-TTg ngày 27/2/2025, Thủ tướng Chính phủ giao chỉ tiêu số căn hộ các địa phương phải hoàn thành giai đoạn 2025 - 2030 là 995.445 căn hộ. Theo Quyết định trên, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính giao chỉ tiêu phát triển NƠXH cho 11 đơn vị là thành viên trong khu vực Đồng bằng sông Hồng từ nay đến năm 2030 về phát triển NƠXH, trong đó: 02 thành phố lớn là Hà Nội cần hoàn thành 56.200 căn hộ và Hải Phòng là 33.500 căn. Còn lại là: Bắc Ninh chiếm 72.200 căn; Hưng Yên 42.500 căn; Vĩnh Phúc 28.300 căn; Quảng Ninh 18.000 căn; Hải Dương 15.900 căn; Hà Nam 12.400 căn; Nam Định 9.800 căn; Thái Bình 6.000 căn và Ninh Bình 3.100 căn.