Tại Tp. Hồ Chí Minh sau 35 năm giải phóng mới thêm một rạp hát Hòa Bình. Hà Nội và các đô thị khác tương tự. Trong khi hàng chục nghìn cao ốc, siêu thị, khách sạn, nhà hàng, văn phòng cho thuê mọc lên dày đặc, thì bệnh viện, trường học, khu vui chơi giải trí cho trẻ em và các thiết chế văn hóa dường như không phát triển được bao nhiêu…
“Tiền trảm hậu tấu”
Một nghịch lý đang diễn ra khi nhiều ngành công nghiệp là nạn nhân của ngành điện thì đến lượt mình ngành điện lại trở thành nạn nhân. Hiện nay ngành than đang hối hả xuất khẩu 18 triệu tấn than để hoàn thành kế hoạch năm 2010, trong khi đó 31 nhà máy nhiệt điện đói than từng ngày, dự kiến phải nhập khẩu khoảng 8 triệu tấn than/năm. “Hàng chục nhà máy xi măng cùng hàng ngàn xí nghiệp gốm sứ, vôi gạch, thủ công mỹ nghệ phải ăn đong than từng giờ..”, đại biểu Lê Như Tiến (Quảng Trị) phản ánh tại nghị trường Quốc hội hôm nay.
“Do thiếu tầm nhìn nên chỉ trong vòng 12 năm Bộ Xây dựng đã phải trình Thủ tướng Chính phủ 4 lần điều chỉnh quy hoạch ngành xi măng do bị vỡ quy hoạch, cung vượt quá cầu. Với 108 dây chuyền xi măng đang hoạt động, công suất thiết kế khoảng 65 triệu tấn/năm thì năm 2010 cung vượt cầu khoảng 3 triệu tấn và năm 2011 là 7 triệu tấn xi măng dư thừa”, ông Tiến nhận định. Ông Tiến cũng cho biết, Bộ Công thương cũng rơi vào tình cảnh tương tự khi quy hoạch ngành thép có nguy cơ bị đổ bể. Trong 65 dự án sản xuất thép có tới 32 dự án được các địa phương cấp giấy chứng nhận đầu tư song chưa được ý kiến chấp thuận của Thủ tướng hoặc ý kiến thỏa thuận của Bộ Công thương, đó là hiện tượng "tiền trảm hậu tấu" trong quy hoạch. Tổng công suất cả nước hiện lên tới hơn 20 triệu tấn/năm, trong khi nhu cầu chỉ ở mức 11,5 triệu tấn. Theo Báo cáo giám sát của Ủy ban Văn hóa giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng Quốc hội, TP. Hồ Chí Minh sau 35 năm giải phóng, mới có thêm một rạp hát Hòa Bình. Hà Nội và các đô thị khác tương tự, trong khi hàng chục nghìn cao ốc, siêu thị, khách sạn, nhà hàng, văn phòng cho thuê mọc lên dày đặc, thì bệnh viện, trường học, rạp chiếu phim, nhà hát, khu vui chơi giải trí cho trẻ em và các thiết chế văn hóa dường như không phát triển được bao nhiêu, chưa tương xứng với tăng trưởng kinh tế.
Ông Tiến kiến nghị: "Chính phủ cần bắt mạch, khám bệnh các quy hoạch. Chính phủ cần khẩn trương sớm chỉ đạo xây dựng quy hoạch phát triển nguồn nhân lực quốc gia, trước khi xây dựng quy hoạch cần điều tra khảo sát kỹ lưỡng, phải có đội ngũ làm công tác quy hoạch chuyên nghiệp, phải có những hội đồng thẩm định khách quan, khoa học, độc lập, công tâm, có tầm nhìn vì lợi ích quốc gia, không bị chi phối bởi nhóm lợi ích hoặc lợi ích trước mắt của ngành, của địa phương mình, cần công khai minh bạch…".
Có thể chấm dứt hoạt động dự án ngoài quy hoạch
Ông Tiến cho rằng, Chính phủ cần chấn chỉnh ngay những dự án sai quy hoạch, ngoài quy hoạch và lách quy hoạch như trên. Quy hoạch vùng, quy hoạch đô thị và quy hoạch khu dân cư của chúng ta còn đang mất cân đối nghiêm trọng giữa phát triển kinh tế với phát triển văn hóa, giáo dục, y tế và các vấn đề xã hội.
Theo Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng, liên quan vấn đề quy hoạch ngành thép, ý kiến của đại biểu Quốc hội nêu là có cơ sở. Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng thừa nhận thời gian qua có tình trạng một số dự án thép nằm ngoài quy hoạch. Đối với một số địa phương, đặc biệt là những địa phương còn nghèo, điều kiện kinh tế - xã hội còn khó khăn cũng rất mong muốn có các dự án đầu tư vào địa phương mình để góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế và phát triển công nghiệp.
Đó là lý do, mà theo Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng là "cũng không tránh khỏi tình trạng chỗ này, chỗ kia, thời điểm này, thời điểm khác có thể có những dự án nó chưa nằm ở trong quy hoạch và vì thế nó cũng dẫn đến ảnh hưởng đến quy hoạch đã định hướng". Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho rằng, đối với quy hoạch ngành thép thì không phải là một quy hoạch mềm, đối với ngành thép thì phải xác định ngay từ đầu một quy hoạch cứng, các dự án chỉ nằm trong quy hoạch thì mới được phép triển khai.
Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho biết, có thể đình chỉ và chấm dứt hoạt động nếu phát hiện thấy những dự án thép nằm ngoài quy hoạch, hoạt động không có hiệu quả…
Việt Hưng
