Vừa gặp nạn trên biển lẫn trên bờ
Như PLVN đã thông tin, ngày 1/1/2017, ngư dân Bùi Ngọc Lành (SN 1966, ngụ xã Bình Châu, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi), chủ tàu cá QNg – 90289TS mua bảo hiểm tàu cá với Tổng Công ty Cổ phần Bảo Minh (trụ sở chính tại 26 đường Tôn Thất Đạm, quận 1, TP HCM). Hợp đồng bảo hiểm có hiệu lực từ 3/8/2017 đến 2/9/2017, mức bảo hiểm thân tàu là 1,5 tỷ.
Ông Lành phản ánh: “Khi ký hợp đồng, nhân viên không nói rõ tôi biết loại bảo hiểm này không thể chi trả khi bị tàu nước ngoài cố tình đâm va. Sau này nhân viên bảo hiểm thừa nhận cái sai của mình là không nói rõ những điều khoản loại trừ. Tôi là ngư dân, tối ngày bám biển, ít hiểu biết, còn cái hợp đồng bảo hiểm dài hàng chục trang. Tôi tin tưởng nhân viên bảo hiểm tư vấn đúng nhưng ai ngờ…”.
Chiều 7/8/2017, khi đang đánh bắt hợp pháp ở vùng biển Hoàng Sa thuộc chủ quyền Việt Nam, tàu bị một tàu nước ngoài mang số hiệu 46106 truy đuổi và đâm liên tiếp hai lần nên bị chìm. May mắn, 6 người trên tàu nhảy xuống biển kịp thời nên không bị nguy hiểm tính mạng. Do tàu chìm quá nhanh, sâu nên không thể trục vớt. Các ngư dân được tàu ngư dân xã Bình Châu đang đánh bắt gần đó cứu hộ, đưa vào bờ an toàn.
Ngay từ khi bị truy đuổi, ông Lành dùng điện thoại quay phim lại. Ngay cả lúc ranh giới sự sống cái chết mong manh trên biển, ông Lành vẫn giữ khư khư chiếc điện thoại như báu vật để giúp ông được bảo hiểm bồi thường. Thế nhưng, điều ngược lại, chính đoạn clip ông cung cấp cho Bảo Minh đã tạo ra lý do khiến ông không được bồi thường.
Sau khi chìm tàu, ông Lành làm thủ tục nhận tiền bảo hiểm. Nhưng một lần nữa, ông gặp nạn trên bờ, bởi chính cơ quan bảo hiểm ông từng tin tưởng. Phía Bảo Minh trả lời rằng: “Theo Điều 5.4.4 của hợp đồng bảo hiểm, Bảo Minh không chịu trách nhiệm bồi thường mọi tổn thất hoặc những chi phí phát sinh bởi… “bạo loạn, hành động phá hoại hoặc khủng bố””.
Theo Bảo Minh, nguyên nhân gây ra tổn thất cho tàu cá của ông Lành là do hành vi cố ý đâm chìm, phá hoại của tàu mang ký hiệu 46106 nên không thuộc trường hợp được bồi thường.
“Tôi thật sự bất ngờ. Chứng cứ mà tôi bất chấp nguy hiểm đến tính mạng để thu thập, nhưng đã chống lại tôi. Hàng tỷ đồng chìm dưới đáy biển, không trục vớt, lai dắt được về đất liền. Trước đây tôi đi làm thuê cho tàu khác. Năm 2016, tôi và 5 người bạn khác hùn vốn, cùng mua tàu cá cho riêng mình. Đi làm thuê thì lương ba cọc ba đồng. Có tàu riêng thì mình làm mình ăn nhưng nơm nớp lo sợ.
Tàu có “mệnh hệ” gì là mang nợ cả đời. Mới ra khơi được một năm thì gặp nạn. Khi tàu bị đâm chìm, bạc tỷ nợ ngân hàng, vay bên ngoài để đóng tàu vẫn còn y nguyên. Chưa kể 100 triệu tiền mượn mua chi phí đi biển chưa thể đóng được. Chủ nợ đòi liên tục. Chúng tôi chờ mong bảo hiểm để có cái xoay xở. Ai ngờ…”, ông Lành chia sẻ.
“Kỳ kèo bớt một thêm hai”
Hai bên không thương lượng được, ông Lành khởi kiện đến TAND quận 1, TP HCM. Ngày 15/3/2018, TAND quận 1 thụ lý vụ án số 69/2018/TLST–DS về việc “Tranh chấp hợp đồng bảo hiểm”.
 |
| Quyết định công nhận của TAND Quận 1 về thỏa thuận Bảo Minh phải chi trả cho ông Lành 500 triệu đồng bảo hiểm. |
Đồng thời, ông Lành ủy quyền cho Luật sư Nguyễn Tấn Thi (Đoàn LS TP HCM) làm đại diện cho ông tiến hành các thủ tục liên quan. Trong đơn khởi kiện, ông Lành yêu cầu Bảo Minh chi trả số tiền 1,5 tỷ.
Luật sư Thi kể: “Thông qua báo chí, trong đó có Báo PLVN, tôi hỗ trợ miễn phí cho ngư dân Lành vì đồng cảm chuyện ngư dân đi biển phải đối mặt muôn vàn khó khăn, nguy hiểm, nhưng lại càng bị làm khó khi gặp nạn”.
“Ban đầu Bảo Minh không chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của ông Lành. Ngư dân không có thời gian theo đuổi vụ việc, nợ nần, lãi suất bao vây từng ngày nên ông Lành quyết định hạ xuống con số là 800 triệu đồng. Đây là số tiền mà ông Lành vay ngân hàng để đóng tàu mới ra khơi đánh bắt. Bảo Minh nói sẽ xem xét, rồi sau đó không đồng ý. Sau nhiều lần hòa giải, số tiền cuối cùng là 500 triệu đồng. Hai bên chấp nhận. Vụ việc kéo dài hơn một năm rưỡi, ngư dân chịu nhiều thiệt thòi”.
Việc hòa giải thành vào ngày 10/10. Đến ngày, 18/10, sau bảy ngày hai bên không có sự thay đổi ý kiến, nên TAND quận 1, TP HCM ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự. Quyết định có hiệu lực ngay lập tức. Bảo Minh phải thanh toán cho ngư dân Lành số tiền 500 triệu một lần trong vòng 20 ngày. Nếu chậm trễ phải chịu lãi suất theo quy định. Bảo Minh phải chịu án phí 12 triệu đồng, ông Lành không phải đóng án phí.
Trao đổi với PLVN qua điện thoại, ông Lành cho biết sau khi sự việc xảy ra, đầu năm 2018, ông bấm bụng, lại cầm cố tài sản, vay mượn bên ngoài đóng mới tàu cá khác để tiếp tục hoạt động. Dù từng một lần bị tàu lạ đâm chìm ở Hoàng Sa, tưởng như mất hết tất cả, nhưng ông không sợ, vẫn tiếp tục hoạt động bám biển quê hương.
“Chúng tôi đang đánh bắt cá ở vùng biển Trường Sa. LS Thi có thông tin cho tôi nhưng tôi chưa vào đất liền được. Số tiền đó dù ít nhưng sẽ giúp tôi trang trải phần nào tiền lãi ngân hàng, tiền nợ đóng tàu mới. Chúng tôi cảm ơn LS Thi và Báo PLVN đã quan tâm thời gian qua. May mắn thời gian gần đây, mỗi chuyến đi biển chúng tôi cũng kiếm được mỗi người vài chục triệu đồng”.
 |
| Luật sư Thi yêu cầu các công ty bảo hiểm qua bài học này phải tư vấn thật rõ ràng, chính xác cho khách hàng trước khi ký hợp đồng. |
“Ngư trường Hoàng Sa, Trường Sa là ngư trường truyền thống của khu vực Quảng Ngãi và dọc duyên hải miền Trung. Bao đời nay cha ông bám lấy nơi đây, chúng tôi cũng phải bám lấy”, ngư dân Lành nói.
Luật sư Thi chung niềm vui với ngư dân Lành: “Tôi mong ngư dân sớm ổn định. Và tôi cũng yêu cầu các công ty bảo hiểm qua bài học này phải có những chính sách mới, tư vấn thật rõ ràng, chính xác cho khách hàng trước khi ký hợp đồng”.
“Bảo Minh vi phạm Luật Kinh doanh bảo hiểm”
Sau khi PLVN đăng tải bài viết “Bảo hiểm tàu cá: Mua dễ khó đòi”, ngày 10/9/2018, ông Nguyễn Văn Minh, Giám đốc Hàng hải thuộc Tổng Công ty CP Bảo Minh trả lời: “Khi nhận được khiếu nại của chủ tàu, chúng tôi đã yêu cầu khai thác viên và Đơn vị chủ quản (Bảo Minh Quảng Ngãi) báo cáo đầy đủ quá trình nhận bảo hiểm. Theo đó, đơn vị xác nhận đã thực hiện đúng theo qui trình nghiệp vụ, trong đó có việc tư vấn nghiệp vụ đầy đủ cho chủ tàu trước khi nhận bảo hiểm”.
Theo ông Minh, tổn thất chìm tàu này xảy ra do hành động cố ý đâm chìm của tàu mang số hiệu 46106 đối với tàu QNg-90289-TS. Chiếu theo Điều 5.4.4 của điều khoản, Bảo Minh không chịu trách nhiệm bồi thường mọi tổn thất hoặc những chi phí phát sinh bởi: “…hành động phá hoại hoặc khủng bố” nên điểm loại trừ này Bảo Minh không chịu trách nhiệm bồi thường cho sự cố trên.
“Do tổn thất bị loại trừ rất rõ ràng theo điều khoản bảo hiểm nên mặc dù rất muốn bồi thường cho khách hàng, tuy nhiên Bảo Minh phải tuân thủ quy định của pháp luật về bảo hiểm. Vì vụ việc đã được đưa ra tòa để giải quyết nên chúng tôi sẽ căn cứ vào kết quả của phiên tòa để giải quyết khiếu nại đòi bồi thường của chủ tàu”, ông Minh trả lời qua Email.
Luật sư Thi phản bác quan điểm của Bảo Minh: “Trong trường hợp ngư dân (bên được bảo hiểm) không có yếu tố lỗi, không có hành vi vi phạm pháp luật nên thuộc trường hợp được bồi thường theo Luật Kinh doanh bảo hiểm. Bảo Minh từ chối bồi thường vì cho rằng đây là trường hợp loại trừ được ghi trong hợp đồng bảo hiểm. Tuy nhiên nhân viên tư vấn, đại diện cho Bảo Minh không giải thích cho ngư dân biết điều khoản loại trừ này là vi phạm khoản 2 Điều 16 Luật Kinh doanh bảo hiểm.
Những điều khoản loại trừ đã được quy định trong hợp đồng nhưng đây là loại hợp đồng mẫu, doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm phải giải thích cho người mua bảo hiểm biết theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 17 Luật Kinh doanh bảo hiểm. Vì vi phạm nên có thể xem các điều khoản loại trừ không tồn tại đối với bên mua bảo hiểm”.
“Sự kiện bảo hiểm xảy ra là do hành vi cố ý của bên thứ ba, theo quy định tại Điều 49 Luật Kinh doanh bảo hiểm thì doanh nghiệp bảo hiểm vẫn phải bồi thường cho bên mua bảo hiểm và yêu cầu bên thứ ba hoàn trả khoản tiền mà doanh nghiệp bảo hiểm đã bồi thường cho bên mua bảo hiểm. Như vậy, ngư dân hoàn toàn có quyền được bồi thường và Bảo Minh có trách nhiệm bồi thường cho ngư dân trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được yêu cầu”.
