Bức xúc kéo dài
Khởi công xây dựng từ cuối năm 2007 và hoàn thành đưa vào sử dụng vào tháng 8/2009, dự án tuyến đường trục chính 27m tại xã Bộc Bố được đầu tư bởi UBND huyện Pác Nặm. Công trình có tổng chiều dài toàn tuyến hơn 1,4 km, mặt đường rộng 27m, bao gồm các hạng mục thi công như: nền đường, mặt đường, hành lang vỉa hè, hệ thống thoát nước, hệ thống chiếu sáng…
Tuyến đường được thiết kế theo tiêu chuẩn đường giao thông đô thị và đảm bảo về kĩ, mĩ thuật. Việc đưa vào sử dụng tuyến đường, đã góp phần làm thay đổi diện mạo của một huyện vùng cao còn nhiều khó khăn. Đồng thời, tăng cường giao lưu thượng mại, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương.
Cùng với sự ra đời của tuyến đường, các công trình xây dựng khác cũng được triển khai. Những ngôi nhà kiên cố cao 2 đến 3 tầng dần dần thay thế những ngôi nhà lụp sụp trước kia. Những cửa hàng lớn với đầy đủ các mặt hàng từ máy móc nông, công nghiệp xuất hiện nhiều hơn. Sự có mặt của các ngôi nhà khang trang, cửa hàng đã tạo nên một bộ mặt đô thị mới cho vùng đất nghèo.
Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích mà trục đường chính mang lại, một số người dân nơi đây vẫn ngày đêm “mất ăn, mất ngủ” vì dự án này. Họ cho rằng, khi triển khai dự án, công tác đền bù, giải phóng mặt bằng và xử lý phần đất đã được thu hồi còn dư kết sau khi làm tuyến đường còn nhiều bất cập, thậm chí là có dấu hiệu vi phạm pháp luật.
Các hộ dân liên quan đã gửi đơn khiếu nại đến các cấp trong suốt nhiều năm nay, tuy nhiên sự việc vẫn chưa được giải quyết triệt để, dẫn tới khiếu kiện kéo dài.
Lùm xùm xung quanh việc giao đất
Theo thông tin phản ánh từ người dân, được biết ngày 22/5/2006, UBND tỉnh Bắc Kạn ban hành Quyết định số 1044/QĐ-UBND về việc thu hồi và giao đất cho UBND huyện Pác Nặm sử dụng vào mục đích xây dựng đường trục chính 27m tại trung tâm huyện và quản lý theo quy hoạch.
Theo đó, thu hồi diện tích bị thu hồi là 55.660m2 của hơn 50 hộ gia đình và tổ chức. Tháng 9/2006, UBND tỉnh Bắc Kạn ban hành Quyết định số 1779/QĐ-UBND về việc phê duyệt phương án bồi thường giải phóng mặt bằng công trình đường trục chính 27m.
Sau khi công trình được xây dựng xong, các hộ dân có đất bị thu hồi dọc trục đường 27m nhận thấy phần đất bị thu hồi sau khi sử dụng để làm đường vẫn còn dư. Các hộ dân này sau đó làm đơn đề nghị UBND xã Bộc Bố và huyện Pác Nặm giao lại phần đất dư kết này.
Tuy nhiên, chính quyền địa phương không đồng ý với kiến nghị trên của các hộ dân. Số đất dư kết dọc trục đường 27m này được UBND huyện Pác Nặm lập quy hoạch phân thành 48 lô đất.
Sự việc trở nên phức tạp hơn, khi đến năm 2016, UBND huyện Pác Nặm ra Quyết định số 1243/QĐ-UBND về việc giao 48 lô đất trên cho 27 hộ dân tại xã Bộc Bố theo chủ trương giao đất có thu tiền sử dụng đất không thông qua hình thức đấu giá. Trong đó cá biệt có hộ gia đình ông Quách Văn Huân được giao tới 10 lô đất từ lô số 33 đến số 42.
Bức xúc cho rằng việc giao đất của UBND huyện Pác Nặm là không đúng quy định, không đúng đối tượng, các hộ dân bị thu hồi đất đã đồng loạt làm đơn khiếu nại gửi các cấp chính quyền. Sau nhiều buổi đối thoại giữa chính quyền huyện Pác Nặm với người dân, cũng như các văn bản trả lời nội dung khiếu nại của chính quyền sự việc vẫn chưa được giải quyết triệt để. Các hộ dân vẫn chưa đồng tình với các kết luận của chính quyền nơi đây.
Trục đường chính 27m tại trung tâm huyện Pác Nặm |
Chia sẻ về những bức xúc của người dân nơi đây, bà Lộc Thị Điền (thôn Đông Lẻo, xã Bộc Bố) một trong người dân bị thu hồi đất cho biết: “Gia đình tôi có hơn 800 mét vuông đất bị thu hồi. Nhà nước chỉ thông báo là sẽ thu hồi để làm đường thôi, nên chúng tôi cũng phản đối. Vì quyền thu hồi là của Nhà nước.
Nhưng tại sao, khi Nhà nước không sử dụng hết thì gia đình tôi xin được mua lại thì chính quyền lại không cho mà đem bán cho gia đình người khác. Trong khi phần đất đó gia đình tôi vẫn trông nom, sử dụng. Việc Nhà nước bán phần đất đó cho người khác khiến anh em, họ hàng, hàng xóm của gia đình tôi rất bức xúc.”
Theo ghi nhận thực tế của phóng viên, khu vực dọc trục đường chính 27m trung tâm huyện Pác Nặm phần diện tích dư kết sau khi thu hồi để làm được đã được phân lô giao cho các hộ dân. Một số hộ dân đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) và tiến hành xây dựng công trình kiên cố trên phần đất đó.
Còn tại diện tích đất của bà Điền đã bị thu hồi thì được giao cho ông Quách Văn Huân. Ông Huân cũng được chính quyền huyện cấp GCNQSDĐ với các lô đất trên. Tuy nhiên, khu đất này hiện nay gia đình bà Điền vẫn đang sử dụng, một phần bà xây cửa hàng để gia đình kinh doanh buôn bán, một phần bà cho thuê.
Cũng chung nỗi bức xúc cùng bà Lộc, ông Nguyễn Mạnh Hùng – đại diện cho 19 hộ dân khiếu nại cho biết: “Việc tỉnh lập dự án và thu hồi đất là không hợp lý. Đáng lẽ chính quyền chỉ thu hồi đủ phần diện tích để làm đường, hoặc thu hồi sâu thêm vào 5m để làm taluy hành lang bảo vệ đường. Đằng này tỉnh thu thêm 10m chiều sâu dọc con đường để phân lô và bán thì người dân không thể đồng tình được.”
Ông Hùng bức xúc nói: “Khi Nhà nước thông báo thu hồi để làm đường, người dân sẵn sàng hiến đất. Nhưng nếu biết chính quyền thu hồi và bồi thường với giá rẻ mạt, sau đó lại phân lô bán nền cho người khác ở mức giá cao gấp hàng chục lần, thì chúng tôi không bao giờ đồng ý. Điều này khiến chúng tôi vô cùng bức xúc.”
Giao đất đã đúng quy định?
Không những không đồng tình với việc thu hồi đất để phân lô và bán của chính quyền huyện Pác Nặm, người dân nơi đây còn cho rằng việc Nhà nươc tiến hành giao đất theo hình thức giao đất có thu tiền sử dụng đất không qua hình thức đấu giá là vi phạm quy định tại Luật Đất đai và các quy định khác của pháp luật.
Đại diện người dân cho rằng, diện tích đất đã được thu hồi mà còn dư kết sau khi làm đường thì phải được coi là đất công. Mặc dù UBND tỉnh Bắc Kạn có chủ trương và các quyết định về việc sử dụng diện tích đất đó để xây dựng khu dân cư và công trình công cộng, nhưng việc giao và bán số đất này phải được bán và giao theo hình thức giao đất có thu tiền sử dụng đất thông qua hình thức đấu giá.
Còn nếu như giao đất trực tiếp không qua đấu giá như cách làm hiện nay, thì UBND huyện Pác Nặm cũng phải ưu tiên những đối tượng là người bị thu hồi, đang sử dụng phần đất đó.
Để tìm hiểu rõ hơn phản ánh của người dân xã Bộc Bố, phóng viên báo PLVN đã có buổi làm việc với lãnh đạo huyện Pác Nặm, Sở Tài nguyên và môi trường tỉnh Bắc Kạn. Tuy nhiên, do sự việc đã kéo dài từ lâu, hồ sơ tài liệu liên quan rất nhiều, nên đại diện các đơn vị này chưa thể cung cấp ngay và hẹn sẽ cung cấp cho phóng viên sau khi tập hợp đầy đủ.
Liên quan tới nội dung phản ánh, phóng viên Báo PLVN cũng đã gặp gỡ một số chuyên gia pháp lý để trao đổi về việc giao đất của UBND huyện Pác Nặm và của UBND tỉnh Bắc Kạn có phù hợp quy định hay không?
Thông tin cụ thể chúng tôi sẽ đăng tải trong số báo tiếp theo.