Hồ sơ đây, tang vật đâu?
Trước đây, theo quy định, khi xét xử một vụ án hình sự, thì hồ sơ vụ án đến đâu, tang vật được chuyển giao đến đó. Tức là, tang, tài vật sẽ “theo” các cơ quan tố tụng ở cả 4 khâu: Công an, Viện kiểm sát , Tòa án và cuối cùng mới đến THA. Tuy nhiên ở thời điểm cách đây 5 năm, pháp luật về THADS chưa bắt buộc Tòa án khi chuyển giao bản án cho cơ quan THA thì phải chuyển giao cả tang vật. Thêm nữa, thời điểm này, nhiều cơ quan THA chưa có kho tang vật, nhiều nơi phải đi thuê, mượn, dẫn đến tình trạng bản án nhận trước tang vật “theo” sau.
|
|
| Bàn giao tang vật Thi hành án |
Thêm vào đó, theo ông Vũ Quốc Doanh, Phó Cục trưởng Cục THADS Tp. Hồ Chí Minh thì trước đây cán bộ kho tang, tài vật của các cơ quan THA hầu hết kiêm nhiệm, chưa thật sự quan tâm nhiều đến công tác quản lý tang vật. Do đó, đến nay một số lượng lớn tang vật đã bị thất lạc. Cơ quan THA đang phải chịu lượng án tồn đọng bởi một số lượng lớn hồ sơ chưa tìm được tang vật. “Tại Tp. Hồ Chí Minh, năm 1993 trở về trước còn 95 việc chưa tìm được tang vật”, ông Doanh cho biết thêm.
Tang vật nằm chờ… bản án
Có câu chuyện hy hữu về tang vật tại một thành phố nọ. Bản án tuyên tịch thu sung công quỹ một chiếc xe đạp kèm theo biên bản bàn giao (năm 1993) giữa cơ quan điều tra và Tòa án. Quá trình THA, chấp hành viên đã phối hợp với Tòa án để tìm tang vật nhưng không có. Trong khi đó, tại kho của Cơ quan THA lại đang tồn đọng một chiếc xe đạp khác không xác định được tang vật của vụ nào. Do đó, Cơ quan THA đã thống nhất với Viện kiểm sát giao luôn chiếc xe này cho Sở Tài chính bán đấu giá. Coi như đây là chiếc xe của vụ án kia.
Để khắc phục tình trạng tang tài vật phải chuyển qua nhiều giai đoạn, phát luật hiện hành đã quy định tất cả các tang tài vật khi thu giữ do THA bảo quản. Tuy nhiên, quy định này lại làm phát sinh một lượng lớn tiền tang vật không biết xử lý thế nào.
Tại TP. Hồ Chí Minh, trước năm 2006 Tòa án TP đã chuyển một số lượng lớn tiền, tang vật cho cơ quan THA quản lý nhưng lại không chuyển giao được bản án. Cụ thể cho tính cho đến 30/9/2010 tại Cục THA Thành phố này còn tồn gần 800 chiếc xe máy, 627 điện thoại, 55 ti vi, hơn 400 đồng hồ, và nhiều loại tiền, tài sản khác. Đặc biệt có một số tang vật là ngoại tệ không thông dụng, không lưu thông được trên lãnh thổ Việt Nam, ngân hàng cũng không mua và do đó cơ quan THA cũng không thể xử lý…
Bán đấu giá để sung công?
“Đối với tang tài vật của các vụ án được Tòa án chuyển giao nhưng không có bản án, Cơ quan THA phối hợp với Tòa án rà soát để tìm bản án. Trường hợp không xác định tang vật đó của bản án nào thì cơ quan THA lập danh sách từng loại tài sản, tên đầu vụ cụ thể, thống nhất với VKS giao Sở Tài chính bán đấu giá sung công quỹ và cho lưu chứng từ vào những hồ sơ THA còn tồn đọng loại tang vật cùng loại, nhưng không tìm thấy tang vật để giảm án tồn đọng”, ông Vũ Quốc Doanh đề xuất.
Sau khi đã thực hiện bán đấu giá sung công mà xác định được bản án thì sử dụng chứng từ lưu hồ sơ THA. Nếu tang vật là loại phải hoàn trả cho đương sự mà không có người nhận thì THA báo cho Sở Tài chính làm thủ tục thoái thu trả lại tài sản cho đương sự bằng tiền.
Đối với số tiền tang vật trước 2006 mà không có bản án kèm theo, Cục THA Tp. Hồ Chí Minh đề nghị cho cơ chế THA thống nhất với VKS thực hiện nộp vào công quỹ nhà nước và cho lưu chứng từ vào hồ sơ THA từ 2006 trở về trước mà bản án tuyên có tiền phải sung công do Tòa án tạm giữ nhưng không chuyển giao được
Đối với tang vật mà Tòa, Viện đang tạm giữ nếu không xác định được của vụ án nào thì cũng thống nhất lập thủ tục sung công quỹ.
Đông Bình