Khó khăn khi xin cấp lại bản chính giấy tờ hộ tịch

 Nghị định 158/CP về đăng ký và quản lý hộ tịch quy định: trong trường hợp bản chính giấy khai sinh bị mất, hư hỏng hoặc phải ghi chú quá nhiều nội dung… thì được cấp lại bản chính giấy khai sinh. Trong khi đó, trên thực tế, nhiều người có nhu cầu xin cấp lại cả giấy chứng nhận kết hôn và giấy chứng tử nhưng không được giải quyết.
Nghị định 158/CP về đăng ký và quản lý hộ tịch quy định: trong trường hợp bản chính giấy khai sinh bị mất, hư hỏng hoặc phải ghi chú quá nhiều nội dung… thì được cấp lại bản chính giấy khai sinh. Trong khi đó, trên thực tế, nhiều người có nhu cầu xin cấp lại cả giấy chứng nhận kết hôn và giấy chứng tử nhưng không được giải quyết.

Ảnh minh họa

Cụ “đi” bao giờ?

Đã gần 10 năm kể từ ngày bố mất, anh em nhà chị K.T.M ở Ba Đình, Hà Nội bỗng nảy sinh nhiều mâu thuẫn. Chả là trước đây, cha mẹ chị có để lại một mảnh đất hơn 500m2 nằm sâu trong làng. Gần đây, làng lên phố, con đường rộng 30m đi qua cửa bỗng biến khu đất thành đắc địa, trị giá hàng chục tỷ đồng. Đến lúc này thì mấy anh em lại lục đục vì chuyện chia chác. Họ kiện nhau ra tòa nhưng kẹt nỗi, giấy chứng tử của bố chị lại tự nhiên “biến mất”, không có cả bản sao.

Được mách, chị ra phường nơi đăng ký khai tử cho bố trước kia xin cấp lại một bản chính giấy chứng tử để nộp cho tòa án. Nhưng phường trả lời không giải quyết, vì không có thẩm quyền cấp lại.

Cũng như trường hợp chị M, anh chị H.B ở Đan Phượng, Hà Nội kết hôn đã được 4 năm. Gần đây, vì sinh cháu thứ hai nên anh chị đi làm giấy khai sinh. Trong thủ tục phải có giấy đăng ký kết hôn nhưng kẹt nỗi đến nay anh chị mới phát hiện ra giấy này đã “không cánh mà bay”. Tuy nhiên, yêu cầu cấp lại của chị bị từ chối. Anh chị H.B rất lo lắng vì mai này còn rất nhiều việc phải cần đến giấy đăng ký kết hôn.

Hiện có nhiều thủ tục hành chính vẫn bắt buộc phải có bản chính để đối chiếu, mặc dù người dân xuất trình bản sao nhưng cũng không được chấp nhận. Do đó, nhu cầu xin cấp lại bản chính rất cao.

Không cấp lại bản chính là thiếu công bằng

Nghị định 158/CP quy định: trong trường hợp bản chính giấy khai sinh bị mất, hư hỏng hoặc phải ghi chú quá nhiều nội dung do được thay đổi, cải chính hộ tịch, xác định lại dân tộc, xác định lại giới tính, bổ sung hộ tịch hoặc điều chỉnh hộ tịch mà sổ đăng ký khai sinh còn lưu trữ được, thì được cấp lại bản chính giấy khai sinh.

Theo dự thảo Nghị định sửa đổi NĐ 158, người yêu cầu cấp lại bản chính giấy khai sinh, giấy chứng nhận kết hôn, giấy chứng tử phải nộp Tờ khai và bản chính giấy khai sinh, giấy chứng nhận kết hôn, giấy chứng tử cũ (nếu có).

 Sau khi nhận Tờ khai, cán bộ Tư pháp của Phòng Tư pháp hoặc cán bộ hộ tịch của Sở Tư pháp căn cứ vào sổ đăng ký khai sinh, sổ đăng ký kết hôn, sổ đăng ký khai tử đang lưu trữ để ghi vào nội dung bản chính giấy khai sinh, giấy chứng nhận kết hôn, giấy khai tử. Chủ tịch UBND cấp xã, UBND cấp huyện hoặc Giám đốc Sở Tư pháp ký và cấp cho đương sự một bản chính giấy khai sinh, giấy chứng nhận kết hôn, giấy khai tử.

Tuy nhiên, quy định nói trên mới chỉ dừng ở giấy khai sinh. Thực tế nhu cầu cấp lại bản chính giấy kết hôn và giấy khai tử là rất lớn, nhiều người cho rằng nếu không có quy định này sẽ là thiếu công bằng, gây khó cho dân.

Nghị định sửa đổi Nghị định 158 được bổ sung theo hướng sẽ cấp lại cả bản chính giấy chứng nhận kêt hôn, giấy chứng tử.

Ông Nguyễn Hùng Tráng, Giám đốc Sở tư pháp Thái Nguyên cho rằng, quy định nói trên là hoàn toàn phù hợp, thuận lợi cho dân. Bởi nếu chỉ cho phép cấp lại bản chính giấy khai sinh như hiện nay sẽ dẫn đến bế tắc trong giải quyết nhiều công việc của dân.

Cũng đồng với chủ trương này, Phó Giám đốc Sở Tư pháp Sơn La, ông Lù Văn Dũng khẳng định: đây là quy định thể hiện tinh thần cải cách hành chính, không có lý gì giấy tờ người dân bị mất, hay bị hỏng lại cứ bắt họ phải dùng bản sao, trong khi bản sao nhiều lúc không được chấp nhận.

Tuy nhiên, có ý kiến khác cho rằng nên quy định về số lần cấp lại bản chính để tránh tình trạng cấp rồi, cấp nữa… không biết đến bao giờ dừng lại.

Về thẩm quyền, Nghị định sửa đổi Nghị định 158/CP quy định: UBND cấp xã, UBND cấp huyện hoặc Sở Tư pháp, nơi lưu trữ sổ đăng ký khai sinh, sổ đăng ký kết hôn, sổ đăng ký khai tử thực hiện việc cấp lại bản chính giấy khai sinh, giấy chứng nhận kết hôn, giấy chứng tử.

Việc cấp lại bản chính giấy khai sinh, giấy chứng nhận kết hôn, giấy chứng tử được giải quyết trong ngày làm việc, nếu nhận hồ sơ sau 15h, thì trả kết quả trong ngày làm việc tiếp theo.

Về thủ tục, ngoài các thủ tục theo quy định hiện hành, dự thảo Nghị định mở rộng: người yêu cầu cấp bản chính giấy tờ hộ tịch (giấy khai sinh, giấy chứng nhận kết hôn, giấy chứng tử) có thể trực tiếp hoặc gửi đề nghị qua đường bưu điện đến cơ quan nhà nước…

Nguyễn Duy

Đọc thêm