Đầu mùa thi, ông đã từng lưu ý các thí sinh trên phương tiện truyền thông về vấn đề hồ sơ thi tuyển, nhất là các thí sinh thi vào trường Công an. Tuy nhiên, các trường hợp điểm cao nhưng không đỗ vì chuyện án tích vẫn diễn ra. Theo ông, vấn đề liên quan đến Lý lịch tư pháp ở đây là gì?
- Đến mùa thi nào, thí sinh cũng rất lo lắng về hồ sơ thi tuyển, nhất là các thí sinh thi tuyển vào các trường thuộc ngành Công an. Thí sinh dự thi các trường thuộc ngành Công an cần căn cứ vào các quy định của ngành Công an và một số quy định về lý lịch tư pháp (LLTP) liên quan đến quy định của ngành Công an.
Đối với các quy định của ngành Công an, thí sinh cần lưu ý Thông tư số 53/2012/TT-BCA ngày 15/8/2012 của Bộ Công an quy định tiêu chuẩn chính trị của cán bộ, chiến sĩ công an nhân dân. Các trường hợp tuyển mới cũng được áp dụng theo Thông tư này.
Theo đó, có một nội dung quan trọng liên quan chặt chẽ đến LLTP là đối với các trường hợp bản thân hoặc thân nhân bị Tòa tuyên phạt dưới 3 năm tù hoặc cho hưởng án treo và đã được xóa án tích, trừ trường hợp phạm các tội như xâm phạm an ninh quốc gia, tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự con người, các tội xâm phạm sở hữu, tội phạm ma túy... đã được quy định trong Bộ luật Hình sự. Nếu hiện thân nhân chấp hành tốt chủ trương, pháp luật của Nhà nước thì Công an các địa phương báo cáo về Tổng cục Chính trị để xem xét, kết luận.
Một vấn đề đặt ra là làm thế nào để thí sinh có đủ thông tin khai hồ sơ thi tuyển một cách trung thực, đầy đủ, chính xác, toàn diện thì tôi cho rằng, mỗi thí sinh trước khi khai sơ yếu lý lịch phải xem xét chính bản thân mình và hỏi rõ các thân nhân của mình, những người được khai trong hồ sơ lý lịch tuyển sinh, rằng họ có từng bị Công an bắt, lăn tay, lập danh chỉ bản hay chưa?
Nếu đã bị Công an bắt giữ, lăn tay, lập danh chỉ bản thì phải yêu cầu người đó trực tiếp đến Sở Tư pháp nơi cư trú để xin cấp Phiếu LLTP số 2. Phiếu này sẽ đáp ứng đầy đủ, chính xác các thông tin cho thí sinh khai sơ yếu lý lịch của mình. Sau khi có Phiếu LLTP số 2 thì thí sinh mới có đầy đủ thông tin để khai lý lịch tuyển sinh theo yêu cầu của Bộ Công an.
Trong trường hợp thí sinh đã khai đầy đủ thông tin theo Phiếu LLTP số 2, đã được Ban Tuyển sinh chấp thuận hồ sơ để cho thí sinh thi tuyển vào ngành Công an và sau khi có kết quả thi đạt yêu cầu thì sẽ hết sức thuận lợi trong việc xem xét trúng tuyển các trường thuộc ngành Công an theo nguyện vọng của thí sinh.
Do đó, trường hợp của cháu Nguyễn Thị Như Quỳnh ở Chi Lăng, Lạng Sơn; Trần Hương Ly ở thành phố Vinh, Nghệ An và các trường hợp tương tự nếu thực hiện đủ các nội dung nêu trên thì tôi hy vọng Bộ Công an sẽ xem xét lại để thu hút được nhân tài, những người có tâm huyết cống hiến cho ngành Công an được vào ngành Công an.
Với ngành Công an và một số ngành khác, quy định lý lịch “sạch” là do đặc thù, nhưng cũng có ý kiến cho rằng, khi đã được xóa án tích thì coi như chưa bị kết án, vậy tại sao lại nặng chuyện đã có án tích, quan điểm của ông về vấn đề này?
- Điều 63 Bộ luật Hình sự sửa đổi, bổ sung năm 2009 quy định: “Người được xoá án tích coi như chưa bị kết án”. Vì vậy, một người đã từng bị kết án nhưng đã được xóa án tích thì không bị phân biệt khi tham gia vào các hoạt động xã hội.
Đó là chính sách hình sự mang đậm tính nhân văn của pháp luật Việt Nam. Qua theo dõi hệ thống văn bản pháp luật của ngành Công an và một số ngành đặc thù, việc thi tuyển của các ngành này đồng thời chính là việc tuyển dụng, vì vậy, việc thi tuyển được tiến hành theo thủ tục đặc thù riêng của ngành, các thí sinh thi tuyển vào các ngành này cần tìm hiểu kỹ điều kiện, tiêu chuẩn để tránh các trường hợp đáng tiếc không đủ tiêu chuẩn khi đạt điểm cao.
Đối với thí sinh, đặc biệt là những thí sinh ứng thi vào các trường thuộc ngành Công an, tôi mong muốn một lần nữa thí sinh cần chủ động hỏi rõ các thân nhân của mình. Các thí sinh hãy lưu ý vào trang web của Trung tâm LLTP quốc gia tại Cổng thông tin điện tử Bộ Tư pháp để tìm hiểu kỹ các thủ tục hướng dẫn, nắm bắt được số điện thoại hỗ trợ. Về phía Trung tâm LLTP quốc gia, chúng tôi sẵn sàng lắng nghe tất cả vướng mắc của thí sinh, đồng thời cam kết sẽ chỉ đạo, hướng dẫn kịp thời các đơn vị cấp Phiếu LLTP thuộc 63 Sở Tư pháp. Trung tâm LLTP quốc gia - Bộ Tư pháp sẽ luôn đồng hành với các thí sinh.
Thưa ông, hiện có rất nhiều cơ quan yêu cầu người dân khi nộp hồ sơ phải có Phiếu LLTP số 2, việc này ảnh hưởng thế nào đến bí mật đời tư của cá nhân? Việc người yêu cầu cấp Phiếu LLTP số 2 không được ủy quyền cho người khác, kể cả người thân yêu cầu cấp Phiếu có làm khó cho người dân không?
- Theo quy định của pháp luật về LLTP, hiện nay, việc cấp Phiếu LLTP số 2 chỉ cấp cho cơ quan tiến hành tố tụng để phục vụ hoạt động điều tra, truy tố, xét xử và cấp cho cá nhân để biết về LLTP của mình. Tuy nhiên, một số cơ quan doanh nghiệp lợi dụng quyền được yêu cầu cấp Phiếu số 2 của công dân để yêu cầu công dân xuất trình Phiếu LLTP số 2 khi làm thủ tục liên quan.
Đối với vấn đề này, Bộ Tư pháp đã phối hợp với Bộ Ngoại giao làm việc với các cơ quan đại điện của các nước và đã yêu cầu các cơ quan này dừng việc yêu cầu công dân Việt Nam xuất trình Phiếu số 2 khi làm thủ tục có liên quan, vì vậy, thời gian qua, tình trạng các cơ quan nước ngoài yêu cầu công dân Việt Nam xuất trình Phiếu LLTP số 2 đã giảm. Tuy nhiên, một số nước vẫn giữ lập trường yêu cầu xuất trình Phiếu số 2 vì họ cho rằng đó là chủ quyền của họ.
Việc các cơ quan, doanh nghiệp yêu cầu công dân cung cấp Phiếu số LLTP số 2 khi làm thủ tục có liên quan xâm phạm đến bí mật đời tư của công dân được pháp luật Việt Nam bảo vệ. Vì thế, chúng tôi đang tiến hành dự thảo Luật LLTP sửa đổi bổ sung theo hướng chỉ cấp Phiếu LLTP số 2 cho cơ quan tố tụng, không cấp Phiếu LLTP số 2 cho cá nhân, quy định chặt chẽ hơn về đối tượng được quyền yêu cầu cấp Phiếu LLTP số 2, quy định chặt chẽ hơn về hình thức của Phiếu LLTP số 2 để chấm dứt tình trạng lạm dụng Phiếu LLTP số 2 làm phương hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của người dân.
Về thủ tục xin cấp Phiếu LLTP số 2 là một thủ tục rất chặt chẽ nhằm đảm bảo giữ bí mật cá nhân được pháp luật bảo vệ, do đó, Luật LLTP quy định không được ủy quyền cho người khác xin cấp Phiếu LLTP số 2 mà người có yêu cầu phải trực tiếp đến làm thủ tục xin cấp Phiếu LLTP số 2. Để cải cách hành chính và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân khi xin cấp Phiếu LLTP số 2 thì thời gian vừa qua Trung tâm và các Sở Tư pháp đã triển khai Quyết định số 19/QĐ-TTg ngày 08/01/2015 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án thí điểm cấp Phiếu LLTP qua dịch vụ bưu chính, đăng ký cấp Phiếu LLTP trực tuyến. Theo đó, người dân có thể gửi hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu LLTP số 2 qua đường bưu điện và nhận kết quả qua bưu điện.
Theo đánh giá của 32/53 Sở Tư pháp triển khai Đề án 19, việc thực hiện các phương thức cấp Phiếu trên đã phần nào giúp tiết kiệm thời gian, công sức, chi phí đi lại của người dân. Đặc biệt là đối với người nước ngoài yêu cầu cấp Phiếu LLTP để xin cấp phép lao động hay đầu tư vốn vào Việt Nam mở rộng sản xuất, kinh doanh.
Trân trọng cảm ơn ông!