Kiện đòi hài cốt người chết

(PLO) - Từ nhiều tháng qua, người dân TP.Vĩnh Long bức xúc trước việc bà Võ Thị Ngọc Điệp (TP.Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long) tự ý khai quật hàng chục mồ mả trong khu nghĩa địa ở khóm 2 (phường 4) khiến nhiều hài cốt bị xáo trộn, thất lạc gây khó khăn cho việc xác định danh tính người đã khuất của những người dân có thân nhân chôn cất trong nghĩa địa này. 
Kiện đòi hài cốt người chết
Người sống kiện đòi hài cốt người chết
Năm 2012, đường Hưng Đạo Vương nối dài (nay đổi tên thành đường Trần Đại Nghĩa) được thông xe, khu nghĩa địa nằm heo hút, lọt thỏm trong khu vườn hoang rậm rạp ngày nào trở thành đất mặt đường, cũng là lúc những người đã an nghỉ ngàn thu tại nghĩa địa Hai Bầu bị xáo trộn. 
Ông Lê Doanh Nhân (phường 4) tỏ ra bức xúc: “Anh ruột của tôi là Lê Quang Hiển qua đời vào năm 1989 do lâm trọng bệnh. Lúc đó gia đình tui có hỏi ông Nguyễn Văn Hai (Hai Bầu) - chủ khu nghĩa địa ở khóm 2 để an táng anh Hiển và được ông Hai đồng ý vì đây cũng là nơi chôn cất những người dân xung quanh khi qua đời. Hơn 20 năm qua, năm nào gia đình tôi cũng đến đây để tảo mộ. Cứ ngỡ anh mình khi qua đời được mồ yên mả đẹp như vậy thì cũng an lòng nơi chín suối. Nào ngờ đầu tháng 4/2013, khi  ở TP.HCM về, tôi phát hiện mộ của anh Hiển bị đập phá tan tành, hài cốt bị lấy đi đâu mất”… 
Không riêng gì hài cốt của ông Hiển, nhiều hài cốt khác cũng bị thất lạc hoặc bị lộn giữa người này với người khác khiến nhiều thân nhân phản ứng quyết liệt. Ông Nguyễn Văn Tuyển ở đường Trần Phú (phường 4) cho biết: “Em vợ tôi tên Nguyễn Văn Huệ, sau khi qua đời được chôn ở khu nghĩa địa này từ năm 1988. Vậy mà khi vợ chồng bà Điệp khai quật mồ mả không hề cho gia đình tôi biết, hệ quả là thất lạc mất hài cốt của em tôi”. 
Bồi thường hài cốt bằng tiền
Qua tìm hiểu, nhiều người dân bức xúc đã tìm đến gia đình bà Điệp – người đã tự ý thuê người khác khai quật mồ mả của trên 60 ngôi mộ ở khu nghĩa địa của ông Hai Bầu. Sự thật khá ngỡ ngàng khi họ thấy nhiều hài cốt được vợ chồng bà Điệp cho vào cái hũ để ngoài trạm xe khách Trung Kiên. Ồng Lê Doanh  Nhân đến tìm hài cốt của anh trai mình là Lê Quang Hiển.
Tại đây, ông Trung Kiên (chồng bà Điệp) đưa một cái hũ nói rằng đó là hài cốt của ông Lê Quang Hiển, nhưng khi kiểm tra thì dưới đáy hũ lại ghi tên Trần Văn Thống. Lúc này ông Trung Kiên bảo “ghi lộn tên” và đưa hũ hài cốt khác khẳng định 100% là của ông Hiển. Đến khi gia đình mang hũ hài cốt về thì phát hiện tên hài cốt là của Tống Minh Quang. 
Quá bức xúc, ông Nhân đã làm đơn gửi cơ quan chức năng ở địa phương nhờ can thiệp. Sau nhiều lần bàn bạc, thỏa thuận, đến ngày 17/10/2013, ông Trung Kiên đồng ý bồi thường 24 triệu đồng vì chuyện thất lạc hài cốt của ông Hiển, tuy nhiên, phải chờ hơn một tháng sau mới giao tiền. “Số tiền bồi thường trên chẳng thấm vào đâu so với nỗi đau của gia đình chúng tôi. Mồ mả của người anh ruột bỗng dưng bị phá nát và hài cốt cũng thất lạc luôn. Bây giờ muốn đem hài cốt người anh đi chôn cất nơi khác cũng không thể được vì đâu còn nữa” - ông Nhân bực tức. 
Trong văn bản trả lời 14 hộ dân khiếu nại về việc đào bới hài cốt, ngày 3/5/2013 ông Nguyễn Thanh Liêm - Phó trưởng Phòng TN&MT TP.Vĩnh Long khẳng định: “Phần đất nghĩa địa thuộc thửa số 67 và số 22, ở phường 4, không thuộc qui hoạch làm bến xe; đồng thời chưa cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bất cứ ai”. 
Về vấn đề này, Đại tá Phạm Văn Ngân – Phó Giám đốc Công an tỉnh Vĩnh Long - cho biết: “Sau khi nhận được thông tin phản ánh từ người dân, Phòng Cảnh sát điều tra về trật tự xã hội Công an tỉnh đã tiến hành xác minh. Qua quá trình điều tra, nhận thấy hành vi bốc mồ mả của bà Điệp không có yếu tố hình sự, vì trước đó bà Điệp có thông báo trên Đài Truyền hình Cần Thơ theo quy định. Hiện Công an tỉnh đã có văn bản chỉ đạo gửi UBND phường 4 để có hướng xử lý theo thẩm quyền”.  
Theo bà Võ Thị Ngọc Điệp, đó là khu đất của ông ngoại bà, gia đình muốn sửa sang lại làm khu nhà mồ để thờ cúng. Do có nhiều mồ mả của người khác nên gia đình đã làm đơn gửi đến phường niêm yết một tháng, 2 lần thông báo trên Đài Truyền hình Cần Thơ và thông báo cho 5-6 người thân có mộ chôn cất trong khu vực biết để họ di dời. Tuy nhiên, sau đó không ai đến bốc nên gia đình đã thuê người đào, bỏ ra trên 100 triệu đồng để thuê người bốc mộ, mỗi mộ 700 ngàn, cộng với hũ đựng cốt, giấy tờ vàng bạc… khoảng 800.000 đồng/cái. Chỉ có một trường hợp có sơ suất trong việc tên tuổi và hài cốt không khớp là do mấy người bốc mộ để nhầm. Hiện trường hợp này đã thỏa thuận bồi thường 24 triệu đồng và trong tháng 12 này gia đình sẽ chuyển tiền theo biên bản đã ký. 
Ngày 22/10, trao đổi với ông Huỳnh Văn Nghiệp - Chủ tịch UBND phường 4 -  ông cho biết: “Bà Điệp có trình bày là cháu ngoại ông Hai Bầu nên được họ tộc ủy quyền để cải táng khu nghĩa địa. Việc cải táng có thông báo trên Đài Truyền hình VTV Cần Thơ và chịu mọi chi phí lấy hài cốt. Tuy nhiên, bà Điệp đã thiếu sót bởi không trực tiếp gặp gỡ bàn bạc với thân nhân của những người có bà con chôn cất ở khu nghĩa địa; chưa có sự thống nhất và không có thân nhân chứng kiến nhưng lại bốc mộ đại trà, đã khiến nhiều người phản ứng (khu vực này có hàng trăm ngôi mộ). 
Trước mắt, UBND phường 4 đã yêu cầu bà Điệp đình chỉ mọi việc bốc mộ, chờ cấp trên chỉ đạo xử lý. Tuy nhiên, đến thời điểm này tôi chưa nhận được công văn chỉ đạo nào của Công an tỉnh để phường tiến hành giải quyết thỏa đáng”.