Kỳ án trốn thuế '2 năm, 8 lần xét xử': Hành trình tìm công lý

(PLO) - Không đơn giản chỉ là đòi số tiền thất thoát hơn 35 tỷ đồng cho Nhà nước mà TAND TP Bảo Lộc “quên” không tuyên tại phiên tòa sơ thẩm, để yêu cầu các cơ quan  chức năng tỉnh Lâm Đồng tuy tố và xét xử đúng với tội danh “Trốn thuế” là cả một hành trình dài…
Bị cáo Diễm
Bị cáo Diễm

Đòi tiền 

Sau khi Cục Thuế tỉnh Lâm Đồng có Đơn khiếu nại khẩn cấp, ngày 09/12/2014, VKSND tỉnh Lâm Đồng đã ban hành Quyết định 04/QĐ-VKSLĐ-P3 và Quyết định 05/QĐ-VKSLĐ-P3 kháng nghị giám đốc thẩm đối với Bản án hình sự sơ thẩm số 58/2014/HSST ngày 26/6/2014 và số 60/2014/HSST ngày 30/6/2014 của TAND TP Bảo Lộc. 

Cụ thể, tại 2 quyết định này, VKSND tỉnh Lâm đồng xác định: Khi xét xử, cấp sơ thẩm không triệu tập Đại diện cơ quan Thuế tham gia tố tụng, phần dân sự của bản án sơ thẩm không buộc Nguyễn Thị Thanh Xuân nộp tiền thuế GTGT 17.562.860.231đồng, và Lê Thùy Diễm nộp tiền thuế GTGT 15.483.445.270 đồng vào NSNN,  là vi phạm pháp luật, không đảm bảo lợi ích hợp pháp của Nhà nước.

Trên cơ sở đó, VKSND tỉnh Lâm Đồng quyết định kháng nghị 2 bản án hình sự sơ thẩm đối với bị cáo Nguyễn Thị Thanh Xuân và bị cáo Lê Thùy Diễm; Đề nghị Ủy ban thẩm phán TAND tỉnh Lâm Đồng xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm để hủy phần trách nhiệm dân sự của Bản án này, giao hồ sơ cho TAND Bảo Lộc xét xử lại phần dân sự theo hướng buộc Nguyễn Thị Thanh Xuân nộp số tiền thuế GTGT 17.562.860.231đồng và Lê Thùy Diễm nộp số tiền thuế GTGT 15.486.445.270 đồng và  vào NSNN.

Về phần trách nhiệm hình sự của các bị cáo Nguyễn Thị Thanh Xuân và Lê Thùy Diễm tại các bản án hình sự sơ thẩm nêu trên, tại Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm, VKSND tỉnh Lâm Đồng nhận định: Hành vi trốn tránh nghĩa vụ nộp thuế GTGT 17.562.862.231 đồng vào NSNN của Nguyễn Thị Thanh Xuân và hành vi trốn tránh nghĩa vụ nộp thuế GTGT 15.483.445.270 đồng vào NSNN của bị cáo Lê Thùy Diễm bị khởi tố về tội “Trốn thuế” quy định tại Điều 161 Bộ luật Hình sự nhưng do Chính phủ ban hành Nghị định 209/2013/NĐ-CP ngày 18/12/2013 thay đổi chính sách thuế nên hành vi trốn thuế của Nguyễn Thị Thanh Xuân và Lê Thùy Diễm được miễn truy cứu trách nhiệm hình sự.

Ngày 24/3/2015, TAND tỉnh Lâm Đồng đã mở các phiên tòa giám đốc thẩm để xem xét lại các bản án hình sự sơ thẩm nêu trên theo kháng nghị của VKSND tỉnh Lâm Đồng. Tại Quyết định giám đốc thẩm số 01/2015/HS-GĐT ngày 24/3/2015 và số 02/2015/HS-GĐT ngày 24/3/2015, TAND tỉnh Lâm Đồng đã quyết định: hủy phần trách nhiệm dân sự của các Bản án hình sự sơ thẩm số 58/2014/HSST ngày 26/6/2014 và số 60/2014/HSST ngày 30/6/2014 của TAND TP Bảo Lộc, giao hồ sơ vụ án cho TAND TP Bảo Lộc giải quyết lại phần xử lý vật chứng theo đúng quy định của pháp luật.

Về phần trách nhiệm hình sự của 2 bị cáo, TAND tỉnh Lâm Đồng cũng xác định giống với kháng nghị của VKSND tỉnh Lâm Đồng.

Tại Bản án số 61/2015/HSST ngày 31/7/2015 và số 62/2015/HSST ngày 31/7/2015, TAND TP Bảo Lộc đã tuyên xử: buộc bị cáo Lê Thùy Diễm phải nộp lại số tiền là 15.483.445.270 đồng và bị cáo Nguyễn Thị Thanh Xuân phải nộp lại số tiền là: 16.107.827.748 đồng để sung quỹ nhà nước đã phần nào đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước trong 02 vụ án hình sự nêu trên.

Tuy nhiên, việc các cơ quan tiến hành tố tụng tại tỉnh Lâm Đồng (bao gồm: VKSND tỉnh Lâm Đồng, TAND tỉnh Lâm Đồng, VKSND TP Bảo Lộc và TAND TP Bảo Lộc) không xác định hành vi trốn thuế, chiếm đoạt tiền thuế GTGT gồm hành vi bán hàng không xuất hóa đơn, không kê khai nộp thuế và hành vi lập hợp đồng khống, mua bán trái phép hóa đơn với số lượng rất lớn và đặc biệt lớn để hợp thức hóa hàng hóa (cà phê) mua vào không có hóa đơn GTGT để kê khai, khấu trừ, hoàn thuế GTGT đầu vào dẫn đến hậu quả trốn thuế, chiếm đoạt tiền thuế từ NSNN với số tiền rất lớn, gây thiệt hại nghiêm trọng cho NSNN của Nguyễn Thị Thanh Xuân và Lê Thùy Diễm trong 02 vụ án hình sự nêu trên với lý do là hành vi không còn nguy hiểm cho xã hội do chuyển biến tình hình nên các hành vi này của các bị can, bị cáo được miễn truy cứu trách nhiệm hình sự về tội trốn thuế, theo đại diện Tổng cục Thuế, là chưa thực sự phù hợp, chưa đúng với các quy định tại Bộ luật Hình sự, Luật Quản lý thuế, Luật Thuế GTGT và các văn bản hướng dẫn thi hành, chưa đảm bảo tính nghiêm minh, tính ngăn ngừa, răn đe đối với hành vi phạm tội trốn thuế, gây mất công bằng giữa người nộp thuế, ảnh hưởng nghiêm trọng đến công tác quản lý thuế của Nhà nước, gây thiệt hại cho NSNN.

Hồ sơ các đối tượng tham gia vào vụ án mua bán hóa đơn tại Lâm Đồng
Hồ sơ các đối tượng tham gia vào vụ án mua bán hóa đơn tại Lâm Đồng

Đòi công lý

Theo hướng dẫn của Tổng cục Thuế, Cục Thuế tỉnh Lâm Đồng đã  có Văn bản kháng cáo 02 Bản án số 61/2015/HSST và số 62 theo quy định của Bộ luật Tố tụng Hình sự. Đồng thời Tổng cục Thuế đã có công văn gửi Chánh án TANDTC, Viện trưởng VKSNDTC, Trưởng ban Nội chính TW đề nghị xem xét lại quá trình giải quyết các vụ án hình sự về tội trốn thuế xảy ra trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng.

Ngày 22/10/2015 và ngày 12/11/2015 TAND tỉnh Lâm Đồng đã mở các phiên tòa xét xử phúc thẩm đối với 02 vụ án hình sự nêu trên. Tại Bản án hình sự phúc thẩm số 115 ngày 22/10/2015 và số 120 ngày 12/11/2015, TAND tỉnh Lâm Đồng đã tuyên xử không chấp nhận kháng cáo của Cục Thuế tỉnh Lâm Đồng và giữ nguyên bản 2 bán sơ thẩm số 58 ngày 26/6/2014 và số 60 ngày 30/6/2014 của TAND TP Bảo Lộc với lý do: Theo quyết định giám đốc thẩm thì bản án sơ thẩm đã có hiệu lực về phần tội danh và trách nhiệm hình sự, mặt khác, cấp phúc thẩm cũng chỉ có thẩm quyền xem xét những nội dung mà bản án sơ thẩm đã quyết định, do vậy không có căn cứ để xem xét lại tội danh “Trốn thuế” đối với bị cáo Nguyễn Thị Thanh Xuân và Lê Thùy Diễm theo yêu cầu kháng cáo của Cục Thuế tỉnh Lâm Đồng. 

Không đồng tình với kết quả xét xử của TAND tỉnh Lâm Đồng, ngày 6/01/2016, Tổng cục Thuế tiếp tục có văn bản gửi Chánh án TANDTC, Viện trưởng VKSNDTC, Trưởng ban Nội chính TW, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội đề nghị xem xét toàn diện quá trình điều tra, truy tố, xét xử  vụ án hình sự về tội trốn thuế liên quan đến Cty TNHH TMDV Diễm Như và Cty TNHH TMDV XNK Long Khang đảm bảo đúng quy định của pháp luật, không bỏ lọt tội phạm, tội danh, đảm bảo tính nghiêm minh, công bằng của pháp luật, ngăn chặn những hành vi xâm hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước.

Ngày 20/9/2016, Chánh án TANDTC đã có Văn bản số 13 và số 14 kháng nghị đối với Bản án hình sự phúc thẩm số 115 ngày 22/10/2015 và số 120 ngày 12/11/2015 của TAND tỉnh Lâm Đồng. 

Kháng nghị của Chánh án TANDTC đã nhận định: VKSND tỉnh Lâm Đồng chỉ truy tố Nguyễn Thị Thanh Xuân và Lê Thùy Diễm về tội “Mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp NSNN” là bỏ lọt tội “Trốn thuế”; quá trình điều tra, truy tố, xét xử, các cơ quan tiến hành tố tụng không kết luận Nguyễn Thị Thanh Xuân và Lê Thùy Diễm phạm tội “Trốn thuế” nhưng Tòa án cấp sơ thẩm và Tòa án cấp phúc thẩm trong phần quyết định về xử lý vật chứng lại tuyên buộc bị cáo Nguyễn Thị Thanh Xuân và Lê Thùy Diễm nộp lại tiền để sung quỹ nhà nước là sai lầm nghiêm trọng trong việc áp dụng Bộ luật Hình sự.

Ngoài ra, Cty TNHH TMDV Diễm Như sử dụng 45 hóa đơn GTGT bất hợp pháp của Cty TNHH MTV TMDV Hoàng Đức Nghĩa để kê khai khấu trừ thuế đầu vào 5.682.529.046 đồng. Nhưng trong kết luận điều tra chỉ kết luận hành vi trốn thuế 1.673.930.000 đồng trong việc bán cà phê cho DNTN kinh doanh nông sản Gia Hưng không xuất hóa đơn là điều tra chưa đầy đủ, toàn diện. 

Vì các lý do trên, Chánh án TANDTC đã kháng nghị Bản án hình sự phúc thẩm số 115 ngày 22/10/2015 và số 120 ngày 12/11/2015 của TAND tỉnh Lâm Đồng; đề nghị Ủy ban thẩm phán TAND Cấp cao tại TP HCM xét xử giám đốc thẩm hủy 02 Bản án hình sự phúc thẩm nêu trên và Bản án hình sự sơ thẩm số 61 ngày 31/7/2015, số 62 ngày 31/7/2015 của TAND TP Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng để điều tra lại theo đúng quy định của pháp luật.

Như vậy, quá trình xét xử 02 vụ án kéo dài từ năm 2014 đến nay qua 8 lần xét xử vẫn chưa kết thúc. Tuy nhiên, việc Chánh án TANDTC có văn bản kháng nghị các Bản án hình sự phúc thẩm của TAND tỉnh Lâm Đồng, đề nghị xét xử giám đốc thẩm hủy 02 Bản án hình sự phúc thẩm nêu trên và Bản án hình sự sơ thẩm số 61 và số 62 ngày 31/7/2015 TAND TP Bảo Lộc để điều tra lại đã chứng minh sự kiên trì, quyết tâm của Tổng cục Thuế, Cục Thuế tỉnh Lâm Đồng và sự đồng tình ủng hộ của các bộ, ngành liên quan trong việc đấu tranh chống các hành vi vi phạm pháp luật thuế, xâm hại lợi ích hợp pháp của Nhà nước đã mang lại kết quả khả quan, các hành vi vi phạm pháp luật sẽ bị xét xử nghiêm minh, quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước phải được bảo vệ…

PLVN sẽ tiếp tục theo dõi và thông tin về kỳ án này… 

Đọc thêm