Mùa sen tháng 6 “đánh thức” giác quan

Vẻ đẹp nao lòng mãn nhãn thị giác

Tháng 6 mùa sen nở rộ, dạo qua các tuyến phố nội thành đâu đâu cũng thấy những chiếc xe chở mùa sen len lỏi khắp phố phường, níu chân du khách. Vào hè, gánh hoa đặc biệt được thêm vào nhiều loại sen như “sen super”, sen Quan Âm, sen Hồ Tây,… bó nào bó nấy tươi rói, mơn mởn. Đi ngang qua gánh hoa rực rỡ muôn màu, muôn vẻ, thu hút nhất có lẽ vẫn là chút hồng, chút trắng của hoa sen, dù không nổi bật như các loài hoa khác nhưng vẻ e ấp đó lại khiến bao người ngoái nhìn.

Đi xa hơn một chút, lên khu vực Hồ Tây hay vùng ngoại ô có thể thấy những đầm sen hồng rực rỡ. Khi ánh nắng vàng rót mật bắt đầu chiếu rọi lên đầm sen, cả không gian ban đầu chỉ xanh ngắt với màu lá bỗng chốc biến thành dải lụa hồng, tạo nên một cảnh tượng đẹp đầy quyến rũ. Đầm sen trắng tinh khôi cũng không hề kém cạnh, những bông sen trắng muốt khoe vẻ đẹp thanh tao, tinh khiết và tỏa hương thơm dịu cả một vùng.

Tại góc nhỏ thơ mộng này, người dân được “mãn nhãn” trước hình ảnh những bông sen nở rộ, thẳng tắp và thanh thoát, nhấp nhô trên mặt nước, chơi đùa với ánh nắng từ trên cao làm cho màu sắc sen càng trở nên sống động. Mỗi cánh sen, mỗi búp hoa đều phản chiếu ánh nắng và tạo ra những điểm sáng rực rỡ giữa không gian. Khung cảnh ấy không chỉ dừng lại ở đẹp mà còn mang lại cảm giác yên bình cho người thưởng ngoạn, dường như mọi muộn phiền đều bị bỏ quên.

Đặc biệt, sen vào mùa nở rộ cũng là lúc các chị em xúng xính váy áo tới những con phố, những đầm sen đang khoe sắc để “check-in”, chụp ảnh. Nơi đây là địa điểm tuyệt vời ghi lại những khoảnh khắc tuyệt đẹp cùng bạn bè, người thân với những đoá hoa bung nở, đung đưa trong gió. Đầu tư cho bộ ảnh thêm đẹp, nhiều cô nàng còn diện áo dài, bà ba, tứ thân hoặc áo yếm thướt tha, thả dáng bên những bông sen đang nở rộ tỏa hương và khoe sắc tạo nên khung cảnh đẹp như tranh vẽ.

Dành một buổi chiều tắt nắng để dạo phố, sau khi đi qua con phố Phan Đình Phùng chụp vài tấm ảnh với gánh hoa sen, Tâm An (26 tuổi, Hà Nội) trở về nhà với “chiến lợi phẩm” là hai bó hoa sen đẹp lung linh. Sau khi dưỡng hoa và cắm lên bình, cô vô cùng hài lòng với tác phẩm của mình.

“Từ đầu mùa sen đến giờ tôi mới có dịp đi thưởng sen, như những năm trước, hoa sen năm nay vẫn đẹp đến nao lòng. Một công đôi việc, ngoài việc chụp ảnh với sen tôi cũng mua về hai bó để cắm tại nhà cho tiện ngắm. Nhà có thêm lọ hoa sen đúng là khác hẳn, không chỉ thêm đẹp mà còn khéo léo tạo nên bức tranh thiên nhiên, làm sáng bừng không gian sống. Ngoài ra, khoảnh khắc chờ đợi khi hoa chuyển từ trạng thái nụ, rồi nở thành bông hoa xinh đẹp cũng vô cùng thú vị”, Tâm An chia sẻ.

Vì mỗi năm chỉ có một mùa, nên những người yêu sen đã gác lại cuộc sống bộn bề, sắp xếp để có thời gian dành cho sen. Sen thanh cao, bất khuất, giản dị, gần gũi là vậy nên ai cũng mê mẩn trước màu hoa hồng hồng, trắng trắng nhẹ nhàng giữa đầm lá xanh mướt. Cũng chính vì vẻ đẹp tinh khôi, dung dị đó mà khiến biết bao lòng người cứ say đắm và nhớ nhung mãi không thôi.

Bùng nổ “bữa tiệc vị giác” với các món từ sen

Nhắc đến sen, ngoài vẻ đẹp nao lòng, sen còn đi vào lòng người bởi những món ngon hấp dẫn đến khó cưỡng, mỗi vùng miền là một nét cuốn hút riêng. Từng bộ phận của sen từ củ sen, ngó sen, hạt sen đến lá sen, tim sen… đều được tận dụng chế biến thành nhiều món ăn, thức uống hấp dẫn, giàu dinh dưỡng. Hiếm có loài cây nào lại được tận dụng để chế biến ra toàn món ăn ngon như sen.

Các món ăn được chế biến từ sen là sự kết hợp tinh tế giữa những nốt hương ngọt ngào, nhẹ nhàng với các thành phần nguyên liệu khác. Dù là thành phần nào, có khó đến đâu, khi kết hợp với sen cũng tạo nên một bản giao hưởng hoàn hảo cho vị giác, mang đến cho thực khách một trải nghiệm ẩm thực vô cùng đặc biệt, đồng thời còn rất ngon miệng và dễ ăn. Hương vị của sen được còn mô tả như sự hòa quyện của những giai điệu tự nhiên, mang lại cảm giác bình yên và thư thái trong lòng người thưởng thức.

Vào những ngày tháng 6 nắng nóng, chắc chắn không gì sung sướng bằng cảm giác được thưởng thức một bát chè sen mát lạnh. Không chỉ thanh mát, chè sen còn mang lại hương vị tinh tế khi đưa đẩy vị giác bằng vị bùi bùi của hạt sen, vị ngọt nhẹ của đường phèn nấu với sắn dây và ngậy béo của cùi dừa. Biến tấu đi một chút, thêm từng trái nhãn mọng nước, bọc hạt sen bên trong, nước chè ngọt thanh là đã được một bát chè sen bọc nhãn lồng ngon nức tiếng. Như đã nói, dù có kết hợp với nguyên liệu nào, sen vẫn có thể hoà quyện uyển chuyển tạo nên những món giải khát ngày hè nổi danh khắp chốn xưa nay.

Mùa sen đến, cũng là người bán rộn ràng, người mua tấp nập, mang về làm đủ các món, trong đó dễ làm và đơn giản nhất có lẽ là món cơm hấp lá sen. Món ăn là sự kết hợp tuyệt vời cả về màu sắc lẫn hương vị giữa các loại rau củ thập cẩm tươi xanh cùng với cơm được hấp với lá sen thơm nhẹ thoang thoảng, hương vị thanh tao ngọt ngào thấm vào từng hạt gạo, thơm lừng. Ngoài hấp cơm, lá sen còn được dùng để hấp cốm, có lá sen, hương vị cốm càng trọn vẹn hơn.

Dù chỉ là một cành sen quá đỗi giản dị, thế nhưng qua cái tài chế biến và vị giác tinh tế của người đầu bếp, vô vàn món ăn làm từ sen đã ra đời. Vừa dân dã, mộc mạc nhưng cũng rất cao sang, đài các, những món ăn từ sen luôn có đủ hương - đủ vị - đủ tình khiến cho thực khách say lòng. Để lan toả tình yêu sen qua ẩm thực, từ năm 2022 tỉnh Đồng Tháp tổ chức Lễ hội Sen góp phần phát huy các giá trị ẩm thực từ sen.

Đặc biệt, vào tháng 5/2022 trong khuôn khổ Lễ hội Sen lần thứ nhất, UBND tỉnh Đồng Tháp kết hợp các đơn vị tổ chức nấu 200 món ăn, thức uống được chế biến từ nguyên liệu chính của sen như củ sen, ngó sen, hạt sen, lá sen, tim sen… nhằm xác lập Kỷ lục Việt Nam và thế giới về “Sự kiện chế biến và công diễn các món ăn từ sen nhiều nhất”. Danh sách 200 món gồm các món cơm, súp, cháo, canh, gỏi, bánh, xôi, chè, mứt kẹo,… Điểm qua một vài món ăn tiêu biểu có thể kể đến như: Cơm sen đậu biếc, cháo bắp bò củ sen, gỏi thập cẩm ngó sen.

Thời điểm đó, Tổ chức Kỷ lục Việt Nam (Vietkings) và Kỷ lục thế giới đã xác lập 200 món ăn chế biến từ sen Đồng Tháp. Đến tháng 05/2023, Tổ chức Kỷ lục châu Á trao đã trao bằng xác lập về giá trị ẩm thực cho các món ăn từ sen Đồng Tháp. Qua đó cho thấy nền ẩm thực Việt Nam nói chung và ẩm thực từ sen nói riêng vô cùng đa dạng, hấp dẫn.

Ngoài thị giác và vị giác, hương sen còn mang đến sắc màu đậm đà cho khứu giác. Hương hoa sen là một hương thơm nhẹ nhàng, tươi mới, khi ngửi hoa sen cảm nhận được sự ngọt ngào, tinh tế từ hương thơm ấy. Hơn nữa, hoa sen còn có đặc tính mà không loài hoa nào có được, đó là khi cả đầm sen nở rộ, hương thơm tỏa ra ngào ngạt nhưng tuyệt nhiên không hề thấy có con ong, cái bướm nào vờn quanh.

Ngoài hoa, lá sen cũng thơm không kém, lá sen có một phổ mùi đa dạng, biến đổi theo trạng thái của lá từ non đến già. Lá sen càng già, mùi thơm càng bền và càng mạnh. Chính nhờ đặc tính này, lá sen từ lâu đã được sử dụng để bọc gói thực phẩm, giúp hương thơm từ lá thẩm thấu vào món ăn như món cơm hấp lá sen đã nói ở trên.

Vẻ đẹp của sen không chỉ nằm ở hình dáng và màu sắc rực rỡ mà còn ở sự tinh tế khi mỗi người cảm nhận sen qua từng giác quan. Trong những ngày hè oi ả, có lẽ không gì tuyệt vời hơn khi ngắm nhìn những nụ sen chớm nở, đắm mình trong hương sen ngát hương và nhẩn nha thưởng thức các món ăn từ hoa sen. Sen không chỉ là một loài hoa, mà còn là một trải nghiệm đa chiều, thể hiện mối liên kết giữa thiên nhiên và con người, chả thế mà sen được đi vào thơ ca, nhạc họa và cả công trình kiến trúc dọc khắp cả 3 miền Bắc - Trung - Nam.