Cuối tháng 2/2016, Báo PLVN từng có loạt tin, bài phản ánh cá chết hàng loạt ở An Giang do doanh nghiệp xả thải?! Sau khi báo đăng, ngày 11/3, Công an tỉnh An Giang thành lập đoàn kiểm tra đối với Cty Toàn Cầu, do Trung tá Dương Thái Hải làm Trưởng đoàn.
Kết quả kiểm tra thực tế cho thấy nhiều sai phạm tại Cty trên: đường ống dẫn nước thải phát sinh từ quá trình nấu lúa, từ quá trình khí thải lò hơi từ nhà máy ra 3 hầm chứa bị rò rỉ; trấu phát sinh từ quá trình hoạt động của nhà máy chưa được thâu gom triệt để, còn để phát tán tại khu vực bến nhập lúa rơi vãi xuống sông Cái Vừng; tại 3 hầm chứa nước thải và tro, có tro và mùi hôi phát tán ra môi trường xung quanh.
Theo đánh giá cảm quan của Đoàn kiểm tra, nước thải tại 3 hầm chứa này thẩm thấu vào lòng đất và có khả năng chảy tràn ra môi trường xung quanh; tại thời điểm kiểm tra nước có lẫn tro trong hệ thống lọc bụi của lò hơi chảy tràn vào mương thoát nước mặt ra sông Cái Vừng; đã phát sinh 7 Cyclon xử lý bụi khu vực nhập nguyên liệu so với báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt.
Nước thải xử lý bụi từ 7 Cyclon này Công ty đã thải trực tiếp xuống sông Cái Vừng; chưa lập báo cáo định kỳ về tình hình phát sinh và quản lý chất thải nguy hại gửi Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) tỉnh An Giang theo quy định 1 lần/năm; kho lưu giữ tạm thời chất thải nguy hại chưa được xây dựng theo quy định, chưa có biển cảnh báo, chưa được dán nhãn, mã chất thải nguy hại; chưa thực hiện đúng các quy định về an toàn trong sử dụng hóa chất cho mục đích sản xuất; tại thời điểm kiểm tra Đoàn không phát hiện được ống xả thải từ nhà máy ra sông. Đoàn đã yêu cầu nhân viên trung tâm quan trắc và kỹ thuật TN&MT tiến hành lấy mẫu thử.
Theo lời kể của nhiều hộ dân tại thời điểm cá chết, khả năng là do cuối năm nên Cty Toàn Cầu vệ sinh bồn thải sau đó thải ra sông khiến cá bị chết. Ông Nguyễn Văn Nhàn (xã Phú Lâm, huyện Phú Tân, An Giang) bị thiệt hại hơn 4 tỷ đồng vì ô nhiễm cho biết:
Vào thời điểm đó, cá được nuôi dưới lưu vực dòng chảy từ Cty Toàn Cầu đều chết sạch, còn từ Cty Toàn Cầu lên trên lưu vực dòng chảy thì cá không bị ảnh hưởng gì nên người dân ở những nơi đó di dời kịp. Chúng tôi đã nuôi cá hơn 20 năm, làm sao có chuyện cho cá ăn dư thừa gây ô nhiễm nguồn nước. Hơn nữa, suốt bao nhiêu năm qua vẫn với hình thức nuôi đó, với mật độ cá nuôi như vậy, dùng lượng thức ăn như cũ sao cá không chết!? Nếu có chết thì chết từ từ và chỉ một phần chứ đâu phải tất cả cá đồng loạt chết như vậy. Nên theo kết quả ban đầu là chúng tôi không đồng ý.”- ông Nhàn bức xúc.
Tất cả những hộ dân bị ảnh hưởng tại hai tỉnh trên đều mong chờ kết quả chính thức từng ngày. “Dù công an có vào cuộc kiểm tra Cty Toàn Cầu rồi nhưng không hiểu sao đến giờ vẫn không công bố kết quả chính thức mà giữ nguyên kết quả cá chết do thiếu oxy như ban đầu. Chúng tôi mong rằng cơ quan công an sớm điều tra tìm ra được ống xã nước thải từ Công ty này xuống sông, trả lại công bằng cho dân nghèo chúng tôi”- ông Huỳnh Văn Hiên (xã Phú Lâm) với tổng thiệt hại: 8,5 tỷ đồng tha thiết nói.
Trước đó, chúng tôi có liên hệ đến UBND tỉnh An Giang và Sở TN&MT thì được cho biết dự kiến thông báo kết quả chính thức nguyên nhân cá chết vào ngày 29/2/2016. Tuy nhiên cho đến nay, khi chúng tôi liên hệ lại hai tỉnh An Giang, Đồng Tháp thì được cho biết là vẫn chưa có kết quả chính thức, vẫn phải đợi nhưng không biết đến khi nào. Dư luận rất quan tâm và đặt ra nhiều nghi vấn về vấn đề này, những hộ dân bị thiệt hại vẫn đang gửi đơn cầu cứu đi khắp nơi nhưng đến nay vẫn đợi chờ trong tuyệt vọng.
