Một báo cáo mới được công bố của WB với tựa đề “Nhà ở giá hợp lý ở Việt Nam - Con đường phía trước” đã đặt vấn đề: Sự chuyển dịch cơ cấu từ khu vực nông thôn hướng tới một nền kinh tế sản xuất có năng suất cao hơn và dựa vào dịch vụ sẽ thúc đẩy tăng dân số và gia tăng nhu cầu về nhà ở tại các thành phố. Tỷ lệ dân số đô thị dự kiến sẽ đạt 50% vào năm 2040, ước tính sẽ cần thêm khoảng 374.000 đơn vị nhà ở tại các thành phố mỗi năm để đáp ứng nhu cầu.
Tuy nhiên, hiện đang có gần 20% hoặc khoảng 4,8 triệu hộ gia đình ở Việt Nam vẫn còn đang sống trong điều kiện khó khăn. Trong khi đó, phần lớn nhu cầu mới về nhà ở sẽ tập trung chỉ ở một vài thành phố lớn và các khu công nghiệp. Các vùng Đồng bằng sông Hồng, xung quanh Hà Nội và vùng Đông Nam bộ, xung quanh TP HCM, sẽ chiếm khoảng hai phần ba nhu cầu nhà ở mới.
“Đô thị hóa đã được sử dụng như một công cụ để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và xóa đói giảm nghèo ở nhiều nước trên thế giới, và nhà ở giá hợp lý sẽ là công cụ để giúp Việt Nam đạt được mục tiêu tăng năng suất và tăng trưởng đô thị cho mọi người” - Báo cáo của WB nêu rõ.
Gói kích thích 30.000 tỷ đồng bắt đầu từ năm 2012, theo đánh giá của WB đã giúp định hướng lại các đơn vị phát triển nhà và người cho vay sang thị trường nhà ở giá hợp lý dành cho người có thu nhập trung bình, là những người có nhu cầu sở hữu nhà ở thực sự.
Bên cạnh đó, Luật Nhà ở sửa đổi 2015 đưa ra một khuôn khổ pháp lý vững chắc để cải cách, tập trung vào hỗ trợ nhà ở tự xây, thúc đẩy vai trò tích cực của khu vực tư nhân trong việc tạo nguồn cung nhà ở và giải quyết tình trạng thiếu nhà cho thuê giá hợp lý, đặc biệt là đối với người lao động trong các khu công nghiệp và sinh viên.
Tuy nhiên, điều Việt Nam thiếu vẫn là các bước đi cụ thể. Theo khuyến nghị của WB, Việt Nam cần gia tăng và tái định hướng chi tiêu chính phủ trong lĩnh vực nhà ở. Trong đó, tập trung vào các chương trình hỗ trợ và hướng tới hai nhóm thu nhập thấp nhất, các thành phố có tăng trưởng cao, nơi nhu cầu về nhà ở là cấp thiết nhất.
Cùng với đó là xây dựng Chương trình Nhà ở Giá hợp lý Quốc gia, là phương tiện để thực hiện Luật Nhà ở năm 2015 và đưa ra những can thiệp của Chính phủ trong lĩnh vực nhà ở. Chương trình này sẽ bao gồm các sáng kiến để tăng cường khả năng tiếp cận tài chính nhà ở, kích thích nguồn cung nhà cho thuê giá hợp lý và thúc đẩy thực hiện xây dựng nhà ở cơ bản để hỗ trợ khu vực nhà ở tự xây dựng; ưu tiên cải cách cơ cấu để nâng cao khả năng quản trị trong lĩnh vực nhà ở và quản lý đất đô thị.
Cụ thể là, ưu tiên tăng cường cơ quan điều phối liên ngành phối hợp với tất cả các bên liên quan và tổ chức thực hiện những sáng kiến về nhà ở nhất định, đưa ra những cải cách về thuế nhà đất. WB đặc biệt lưu ý Chính phủ cần hỗ trợ phát triển thị trường thông qua đầu tư vào khối xây dựng trong lĩnh vực nhà ở được vận hành tốt, bao gồm cải cách pháp lý để khuyến khích sự tham gia của khu vực tư nhân, tăng cường hệ thống thông tin bất động sản cũng như các tiêu chuẩn giám sát và đánh giá.
“Khi Việt Nam tiếp tục đô thị hóa nhanh chóng, cùng với việc các thành phố ngày càng đóng góp lớn vào tăng trưởng việc làm và GDP thì việc cung cấp đủ nhà ở giá hợp lý là không thể thiếu trong các mục tiêu phát triển quốc gia. Việc này cũng sẽ giúp đất nước duy trì được tốc độ tăng trưởng cao…”- Báo cáo của WB lưu ý.
