Chủ hụi ôm tiền tỷ “bốc hơi”
Theo nội dung đơn tố cáo của người dân xã Mỹ Thắng, bà Phòng là chủ 1 tiệm tạp hóa ở địa phương, khoảng 4 năm nay, bà đứng ra làm chủ một số dây hụi với hàng trăm người tham gia.
Thời gian đầu, việc lĩnh hụi và góp hụi diễn ra rất thuận lợi, bà Phòng cũng thể hiện là người “uy tín” và lấy được lòng tin của người dân. Cứ đến thời hạn thỏa thuận, người tham gia được bà Phòng trả tiền một cách sòng phẳng, không thiếu đồng nào.
Nghĩ bà Phòng là người làm ăn đàng hoàng, số lượng người tham gia nhóm hụi của bà Phòng ngày càng nhiều hơn. Những người tham gia đều góp tiền đầy đủ cho bà Phòng theo những quy định từ trước.
Tuy nhiên, từ cuối năm 2017 đến nay, bà Phòng tìm mọi cách né tránh, kéo dài, thậm chí không trả hụi cho người tham gia dù đã đến hạn. Đến ngày 25/4 vừa qua, bà Phòng đã bỏ trốn khỏi địa phương.
Bà Võ Thị Sứ (ngụ xóm 2, thôn 9) cho biết, bà cũng như bao người khác tham gia nhóm hụi do bà Phòng làm chủ với mong muốn có một khoản tiền để dành nhằm giải quyết nhu cầu sửa nhà cửa, giải quyết công việc gia đình...
Tùy vào hoàn cảnh, người tham gia có thể góp hụi đến hàng trăm triệu đồng, có người vài ba chục triệu. Mỗi lần đóng tiền, người tham gia được bà Phòng viết tay. Với vai trò là chủ hụi, bà Phòng không phải bỏ bất kỳ đồng vốn nào nhưng vẫn được hưởng hoa hồng của những người tham gia”.
“Cũng vì tình làng nghĩa xóm, quen biết với nhau, mà mỗi tháng tôi nhịn ăn, nhịn mặc bỏ ra số tiền lớn để góp hụi. Giờ sự việc đổ bể, toàn bộ số tiền hơn 100 triệu đồng tôi góp cho bà Phòng có nguy cơ mất trắng. Mà đâu chỉ có tiền góp hụi, tôi còn giấu gia đình cho bà Phòng mượn riêng 1 cây vàng nữa. Bây giờ tôi chẳng biết phải xoay xở ra sao trong những ngày sắp tới”, bà Sứ cho biết.
Bà Võ Thị Nghĩa (ngụ xóm 3, thôn 9) phản ánh: “Tôi tuổi cao sức yếu, có chút tiền lương thương binh, rồi con cháu lâu lâu cho ít đồng ăn sáng. Vì tin tưởng nên góp hụi cho bà Phòng coi như của để dành, sau này đau ốm còn có đồng ra đồng vào, cũng đỡ đần cho con cháu. Ai ngờ, tiền chưa lấy, bà Phòng đã bỏ đi biệt tăm”.
 |
| Chị Mười khốn đốn vì tin tưởng lấy sổ đỏ vay tiền ngân hàng cho bà Phòng mượn |
Theo tìm hiểu của chúng tôi, trước khi bà rời khỏi địa phương, bà Phòng cũng đã tính toán sang nhượng lại quán tạp hóa và cho người thân ra quán chở hàng hóa về bán. Đặc biệt, trước ngày bỏ đi, bà Phòng còn đi hỏi một số người quen biết để vay mượn tiền.
Chị Nguyễn Thị Mười (ngụ xóm 2, thôn 9) là bạn bè thân thiết với bà Phòng. Vì gần nhà nên nhiều khi chuyện cơm nước của bà Phòng cũng được chị Mười lo liệu, giúp đỡ. Những lúc nghỉ trưa, bà Phòng còn nhờ chị Mười trông chừng quán tạp hóa để mình chợp mắt cho đỡ mệt. Thân thiết là vậy, nhưng bà Phòng cũng ôm số tiền chị Mười góp hụi và cho mượn “cao chạy xa bay”.
“Đến nay tôi góp hụi cho bà Phòng là 22 triệu đồng, cho mượn 1 đợt trước Tết 20 triệu đồng. Đến trước khi rời khỏi địa phương, bà có qua nhờ tôi lấy sổ đỏ vay ngân hàng giúp bà 80 triệu đồng để làm ăn. Vì tin tưởng nên tôi cũng lấy sổ đỏ gia đình vay tiền cho bà Phòng mượn.
Bây giờ, không chỉ có nguy cơ mất tiền của mình mà tôi còn phải gánh nợ ngân hàng cả gốc lẫn lãi. Trước đây chồng tôi đi biển nhưng gặp nạn trên biển nên đã mất, tôi một mình bán rau hàng ngày ở chợ để nuôi 3 con nhỏ, cuộc sống khó khăn chứ sướng ích gì đâu”, chị Mười bùi ngùi tâm sự.
Tương tự như chị Mười, chị Phan Thị Oanh (ngụ thôn 8 Đông) bức xúc: “Vì chỗ thân thiết, biết nhau từ trước nên khi bà Phòng nói đang cần khoảng tiền 50 triệu đồng để lấy số đỏ đã cầm cố ngân hàng ra. Tôi không do dự, sẵn có 40 triệu tôi cho mượn và bà hứa 5 ngày sau sẽ trả. Thế nhưng 3 ngày sau, bà Phòng đã trốn khỏi địa phương cùng số tiền”.
Sẽ hướng dẫn khởi kiện
Trao đổi với chúng tôi, ông Văn Thành Long - Chủ tịch UBND xã Mỹ Thắng, cho biết: “Số tiền mà người dân địa phương tố cáo bà Phòng chiếm đoạt là hơn 3,5 tỷ đồng cùng với 5 cây vàng. Tuy nhiên, đến thời điểm này, địa phương cũng chưa xác định được bà Phòng đã đi đâu cũng như việc bà có tuyên bố vỡ nợ hay không. Chúng tôi đang chỉ đạo công an xã điều tra vụ việc. Trường hợp vượt khả năng của xã thì chúng tôi sẽ báo cáo UBND huyện để xin ý kiến chỉ đạo xử lý tiếp theo”.
Theo Đại tá Phan Sáu - Trưởng Công an huyện Phù Mỹ, đơn vị này đã nhận được đơn của một số người dân ở xã Mỹ Thắng tố cáo bà Phòng có hành vi lợi dụng việc làm “chủ hụi” để chiếm đoạt tiền của các hụi viên và bỏ trốn.
 |
| Nhiều người góp hụi ký đơn tố cáo bà Phòng |
“Tuy nhiên, theo quy định tại Điều 31, Nghị định 144/2006/NĐ-CP về họ, hụi, biêu, phường thì chơi hụi là giao dịch dân sự, nên nội dung tố giác trên thuộc thẩm quyền giải quyết của tòa án. Do vậy, chúng tôi sẽ hướng dẫn những người tham gia hụi gửi đơn kiện đến TAND huyện Phù Mỹ”, Đại tá Sáu cho biết.
Hụi hay còn gọi họ, biêu, huê, phường, là hình thức giao dịch về tài sản theo tập quán trên cơ sở thỏa thuận của một nhóm người tập hợp nhau lại cùng định ra số người, thời gian, số tiền hoặc tài sản khác, thể thức góp, quyền, nghĩa vụ của các thành viên. Hình thức chơi hụi nhằm mục đích tương trợ trong nội bộ người dân được thực hiện theo quy định của pháp luật.
Hình thức góp vốn này với mục đích là giúp đỡ người tham gia trong công việc làm ăn; cũng nhờ đó nhiều gia đình cũng đã vượt khó khăn, vươn lên trong cuộc sống. Thế nhưng, hụi cũng đã khiến không biết bao nhiêu gia đình rơi vào cảnh lâm ly bi đát, nhiều trường hợp do góp hụi đã bị vỡ nợ không có tiền trả lại hoặc ôm tiền “cao chạy xa bay” nên dính vào vòng lao lý. Đã rất nhiều trường hợp bao nhiêu tài sản đổ hết vào hụi, đến khi xảy vỡ hụi thì trắng tay.
Mặc dù loại hình chơi hụi đã mang đến rất nhiều hệ lụy cho xã hội, nhưng nhiều người vẫn thờ ơ trước hậu quả của nó. Lợi dụng sự nhẹ dạ cả tin, thiếu hiểu biết và đánh vào lòng tham của người dân với mức lãi suất cao, chỉ trong thời gian ngắn bằng nhiều chiêu trò, các chủ hụi đã huy động được hàng tỷ đồng.
Những chủ hụi lừa đảo với chiêu thức chung là tỏ ra uy tín và chung chi sòng phẳng thời gian đầu nhằm lấy lòng tin của những người góp hụi; sau khi tạo được lượng khá đông đảo người tham gia, với số tiền đóng góp ngày càng lớn thì người chủ hụi bắt đầu thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản.
Thiết nghĩ, để tránh mắc phải những cái kết đắng trong khi chơi hụi, người chơi cần hiểu rõ quy định của pháp luật. Việc chơi hụi nhất thiết phải có sổ sách rõ ràng, chứng từ đầy đủ, chính xác và chi tiết.
Ngoài số liệu tiền bạc, ngày tháng, chủ hụi và các thành viên nên lập thành văn bản thỏa thuận về việc chơi hụi, có điều khoản quy định rõ về chu kỳ đóng tiền, số tiền đóng, hình thức thanh toán, trách nhiệm của chủ hụi, quyền và nghĩa vụ của người góp hụi, vấn đề giải quyết tranh chấp.
Đây là những chứng cứ hết sức quan trọng, và là cơ sở để cơ quan chức năng xem xét, giải quyết khi xảy ra tranh chấp hay là vỡ hụi.
