Hậu quả khôn lường
Liên quan đến sai phạm trong quá trình thực hiện giao đất không thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất tại Quyết định số 1243/QĐ-UBND ngày 22 tháng 6 năm 2015 của UBND huyện Pác Nặm (Quyết định số 1243) cho các hộ gia đình, cá nhân dọc trục đường 27m khu vực trung tâm huyện Pác Nặm, ngày 12 tháng 4 năm 2019, UBND huyện Pác Nặm ra Văn bản số 152a/BC-UBND báo cáo kết quả rà soát các thửa đất trước và sau khi giao đất và đề xuất phương án khắc phục sai phạm.
Tại Báo cáo này, UBND huyện Pác Nặm đưa ra phương án xử lý việc giao đất ở vượt hạn mức đối với hộ gia đình ông Nông Quốc Tuấn và ông Quách Văn Huân bằng cách đề xuất đính chính lại Quyết định số 1243 theo hướng điều chỉnh đối tượng giao đất. Theo đó, UBND huyện đề xuất chia số đất đã giao cho con ông Tuấn và các anh chị em của ông Huân.
Tuy nhiên, phương án xử lý trên của UBND huyện Pác Nặm vẫn không phù hợp với quy định của pháp luật. Theo phân tích tại Báo cáo số 106 ngày 24 tháng 5 năm 2019 của Sở TNMT tỉnh Bắc Kạn (Báo cáo số 106) , việc 16/17 hộ được giao đất theo Quyết định số 1243 không đủ điều kiện được giao đất theo hình thức không qua đấu giá quyền sử dụng đất, trong đó có hai hộ ông Tuấn và ông Huân. Đối chiếu với các quy định hiện hành, Sở TNMT cho rằng Quyết định số 1243 cần phải thu hồi. Nếu như Quyết định này không được thu hồi, huỷ bỏ thì việc giải quyết triệt để những vướng mắc liên quan đến Dự án trục đường 27m tại trung tâm huyện là không thể thực hiện.
Thế nhưng, việc thu hồi Quyết định 1243 dẫn đến hậu quả, thiệt hại vô cùng lớn. Theo Báo cáo số 106, để giải quyết sự việc thì có hai phương án.
Thứ nhất: Sẽ huỷ bỏ Quyết định 1243 và thu hồi lại đất đã giao cho các hộ dân để UBND huyện Pác Nặm quản lý, lập phương án đấu giá quyền sử dụng đất đúng quy định. Trả lại tiền sử dụng đất các hộ dân đã nộp trước đây. Thiệt hại của các hộ dân trong quá trình sử dụng đất từ khi được giao đất đến nay sẽ được tính toán, bồi thường theo quy định của Luật trách nhiệm bồi thường.
Thế nhưng, để thực hiện được phương án này sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc tính toán thiệt hại của các hộ gia đình, cá nhân. Khi mà họ đã sử dụng, xây dựng, đầu tư trên thửa đất được giao trên 10 năm này. Cùng với đó, là trách nhiệm của lãnh đạo địa phương khi để xảy ra sai phạm sẽ được xử lý như thế nào? Tổ chức nào và ai sẽ là người đền bù thiệt hại xảy ra. Không những vậy, việc thu hồi lại số đất đã giao sẽ dẫn đến kiện tụng kéo dài từ các hộ dân phản đối việc thu hồi, cũng như tạo dư luận xấu, khiến nhân dân mất niềm tin vào chính quyền.
Đề xuất thứ hai: Huỷ bỏ Quyết định số 1243/QĐ-UBND, yêu cầu giữ nguyên hiện trạng các lô đất, sau đó báo cáo xin ý kiến Thủ tướng chính phủ cho phép UBND huyện giao đất không thông qua hình thức đấu giá cho các hộ dân có đất liền kề mặt sau quy hoạch dọc tuyến đường 27m. Đề xuất này của Sở TNMT nhằm ổn định tình hình chính trị tại địa phương, thế nhưng thực tế việc đáng lẽ phương án này phải được huyện Pác Nặm, UBND tỉnh Bắc Kạn chủ động thực hiện khi mới phát hiện những sai phạm, vướng mắc. Để xảy ra sự việc này, chính quyền địa phương đã vi phạm nghiêm trọng quy định tại Luật Đất đai 2013. Việc xử lý trách nhiệm của các cá nhân, tập thể lãnh đạo địa phương thời điểm để xảy ra vi phạm nghiêm trọng này là rất cần thiết để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật và giữ vẹn lòng tin của nhân dân vào chính quyền.
Trách nhiệm thuộc về ai?
Theo nhận định trong Báo cáo số 106, do UBND huyện Pác Nặm thời kì đó chưa làm hết trách nhiệm trong quản lý đất đai sau khi thu hồi, dẫn đến việc đất bị người dân lấn chiếm. Khi xảy ra vướng mắc đã không tập trung tìm giải pháp khắc phục, xử lý mà lại thoả hiệp với người dân, hợp thức hoá cho việc lấn chiếm đất thông qua việc huyện này đề xuất chủ trương giao đất có thu tiền sử dụng đất không thông qua hình thức đấu giá cho các hộ gia đình có đất liền kề với mặt sau trục đường chính 27m.
Cùng với đó, chính quyền huyện Pác Nặm, Sở TNMT thời kỳ đó đã có quyết định, chủ trương, văn bản tham mưu không phù hợp quy định dẫn tới xảy ra các vi phạm.
Cụ thể, ngày 4/3/2015, UBND huyện Pác Nặm đã gửi Văn bản số 92/CV-UBND đề nghị UBND tỉnh Bắc Kạn cho phép điều chỉnh quy hoạch và giao đất có thu tiền sử dụng đất không thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất cho các hộ gia đình, cá nhân có đất liền kề.
Sau đó, UBND tỉnh giao Sở TNMT chủ trì phối hợp làm việc với các đơn vị chức năng để giải quyết đề xuất của UBND huyện Pác Nặm. Trên cơ sở làm việc, Sở TNMT tỉnh đã có Văn bản số 55/STNMT – TNĐ ngày 20/4/2015 về việc báo cáo, đề xuất giải quyết đề nghị của UBND huyện Pác Nặm. Theo đó, Sở này đề xuất UBND tỉnh chấp thuận chủ trương cho UBND huyện Pác Nặm được thực hiện việc giao đất không qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất.
Dựa trên đề xuất của Sở TNMT, UBND tỉnh Bắc Kạn có Văn bản số 1608/UBND-XDCB ngày 6/5/2015 đồng ý chủ trương cho UBND huyện Pác Nặm thực hiện việc giao đất không qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất.
Đến ngày 27/8/2015, UBND huyện Pác Nặm ban hành Quyết định số 1945/QĐ-UBND về việc điều chỉnh quy hoạch chi tiết khu dân cư tại khu đất đã thu hồi thuộc trục đường 27. Theo đó, khu vực đất thu hồi còn dư kết này được chia thành 48 lô.
Do có đơn thư khiếu nại kéo dài, UBND huyện Pác Nặm tiếp tục gửi báo cáo tơi Ban thương vụ Huyện uỷ cho chủ trương giao đất không thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất cho các hộ gia đình, cá nhân có đất liền kề với 48 lô đất được phân lô. Dựa trên đề xuất của UBND huyện, ngày 14/12/2015, Ban thường vụ Huyện uỷ Pác Nặm đã có Thông báo số 41 – TB/HU đồng ý chủ trương cho UBND huyện được phép thực hiện.
Trên cơ sở đó, ngày 16/6/2016, UBND huyện Pác Nặm ban hành Quyết định số 1221a/QĐ-UBND về việc phê duyệt phương án giao đất có thu tiền sử đụng dất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất. Đến ngày 22/6/2016, UBND huyện Pác Nặm ban hành Quyết định 1243/QĐ-UBND về việc giao đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất cho 17 hộ gia đình, cá nhân.
Theo đánh giá tại Báo cáo số 106, trong vụ việc này, Sở TNMT tỉnh thời kì đó đã tham mưu cho UBND tỉnh đề xuất của UBND huyện Pác Nặm về việc giao đất không thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất cho các hộ dân liền kề là không đúng thẩm quyền và quy định của pháp luật. Sở TNMT cũng không làm đúng quy định khi chưa yêu cầu UBND huyện xác minh cụ thể điều kiện của các đối tượng được giao đất. UBND huyện Pác Nặm không chủ động thực hiện rà soát, dẫn đến báo cáo và xin chủ trương của UBND tỉnh chưa đảm bảo đúng quy định của pháp luật.
Việc Sở TNMT, UBND huyện Pác Nặm, Đảng uỷ Huyện Pác Nặm và UBND tỉnh Bắc Kạn không thực hiện đúng quy định của Luật Đất đai 2013 dẫn đến ban hành các văn bản, quyết định trái quy định vào thời kì đó cần phải được làm rõ trách nhiệm của từng cá nhân, tổ chức.
Trước hết, cần làm rõ trách nhiệm của lãnh đạo UBND huyện Pác Nặm, Đảng uỷ huyện Pác Nặm thời điểm xảy ra vi phạm từ đầu năm 2015 đến cuối năm 2016. Qua đó có hình thức kỷ luật phù hợp, đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật.
Được biết, Chủ tịch UBND huyện Pác Nặm vào thời điểm ban hành các văn bản trái quy định trên là các ông Ma Thế Quyên (từ đầu năm 2014 đến tháng 9/2015), ông Vi Duy Tuyến (từ tháng 10/2015-4/2019); Bí thư huyện uỷ là các ông: Ma Thế Quyên (từ tháng 9/2015-3/2016), ông Lê Văn Hội (4/2016-4/2019).
Trao đổi với ông Vi Duy Tuyến – Bí thư huyện Pắc Nặm – người trực tiếp kí Quyết định số 1243. Ông Tuyến cho biết: “Việc kí văn bản sai quy định, trước hết trách nhiệm thuộc về tôi. Tôi xin nhận trách nhiệm. Nhưng cũng do tin tưởng bộ phận chuyên môn nên mới để xảy ra sai sót. Tới đây, chúng tôi chờ tỉnh cho chủ trương để xử lý sự việc này.”
Với việc để xảy ra vi phạm nghiêm trọng trong thời gian “đứng đầu” huyện Pác Nặm, dư luận không khỏi băn khoăn liệu các vị lãnh đạo này có còn tiếp tục để xảy ra sai sót nào trong quá trình công tác trên cương vị mới hay không.?
Báo PLVN sẽ tiếp tục thông tin khi có kết luận và trả lời từ phía lãnh đạo Tỉnh uỷ và UBND tỉnh Bắc Kạn!
