Ngoài ông Phương, các bị cáo trong vụ án là Nguyễn Ngọc (cựu Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Bình Thuận), Nguyễn Văn Phong (cựu PGĐ Sở Tài chính), Hồ Lâm (cựu GĐ Sở TN&MT) tỉnh Bình Thuận), Đỗ Ngọc Điệp (cựu Chủ tịch UBND TP Phan Thiết), Lê Nguyễn Thanh Danh (cựu PGĐ Sở TN&MT)…
Theo cáo trạng, trên cương vị là Chủ tịch UBND tỉnh, đồng thời là Chủ tịch Hội đồng thẩm định (HĐTĐ) giá đất, bị cáo Lê Tiến Phương biết rõ đồ án quy hoạch chi tiết và cơ cấu sử dụng đất tại Khu đô thị du lịch biển (KĐTDLB) Phan Thiết. Bị cáo được HĐTĐ giá đất báo cáo đầy đủ về quá trình triển khai, kết quả thẩm định tư vấn xác định giá đất của Cty SJVC và dự thảo Phương án giá đất của Sở TN&MT.
Tuy nhiên ông Phương vẫn thống nhất với kết quả tư vấn xác định giá đất và phương án giá đất do Sở TN&MT xây dựng. Trong đó sử dụng tài sản so sánh không đủ điều kiện, không căn cứ quy hoạch chi tiết được phê duyệt; làm cơ sở tính toán, tính giá đất nhà cao tầng bằng cách thức, phương pháp xác định như đối với đất biệt thự, nhà liền kề; nên phê duyệt giá đất tại dự án KĐTDLB Phan Thiết với giá 2.577.000 đồng/m² là trái quy định pháp luật và ý kiến chỉ đạo của Ban Thường vụ Tỉnh ủy.
Cùng thực hiện hành vi với Lê Tiến Phương là Nguyễn Ngọc, Nguyễn Văn Phong, Đỗ Ngọc Điệp, Hồ Lâm… Các bị cáo với các vai trò khác nhau đã cố ý làm trái nhiệm vụ được giao trong quy trình xây dựng, thẩm định phương án giá đất; thống nhất sử dụng kết quả xác định giá đất sai quy định làm cơ sở tính toán…
Các bị cáo thuộc Cty Thẩm định giá Miền Nam đã cùng nhau thống nhất việc xây dựng Chứng thư thẩm định giá không đúng quy định, đồng phạm với các bị can tại các cơ quan quản lý Nhà nước. Hành vi của các bị cáo đã gây thiệt hại hơn 308 tỷ đồng cho ngân sách nhà nước.
Tại phiên xử, đại diện VKS nhận định vi phạm của các bị cáo là nguy hiểm cho xã hội, đã xâm phạm trực tiếp đến công tác quản lý, sử dụng tài sản của Nhà nước. Trong vụ án này, các bị cáo đều là những người có trình độ, chức vụ, lẽ ra phải là những người tiên phong đi đầu, nắm vững và tuân thủ pháp luật, nhưng lại thực hiện không đúng các quy định pháp luật, gây thiệt hại hơn 308 tỷ đồng cho Nhà nước.
Hành vi của các bị cáo đã làm ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế của địa phương, làm giảm uy tín của Đảng và Nhà nước, gây dư luận xấu cho xã hội và mất niềm tin với Nhân dân. Việc đưa vụ án ra xét xử đối với các bị cáo thể hiện đúng tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực với phương châm “không ngừng, không nghỉ, không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể người đó là ai; xử lý một vụ cảnh tỉnh cả vùng, cả lĩnh vực”.
Tuy nhiên, đại diện VKS cũng xem xét bối cảnh và nguyên nhân, điều kiện vi phạm. Theo đại diện VKS, những năm 2014 - 2015, Bình Thuận là một tỉnh kinh tế - xã hội còn có một số điểm hạn chế, đời sống một bộ phận nhân dân còn khó khăn, do vậy chủ trương thu hút các nhà đầu tư để phát triển kinh tế là chủ trương đúng đắn được Nhân dân ủng hộ. Nguồn thu lớn cho sự phát triển kinh tế của tỉnh thời điểm đó là nguồn thu từ việc thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai chiếm phần quan trọng trong tổng thu ngân sách trên địa bàn tỉnh.
UBND tỉnh thường xuyên chỉ đạo các sở, ngành triển khai các giải pháp tăng thu ngân sách nhà nước. Trong bối cảnh đó, đã phần nào tạo áp lực cho lãnh đạo, cán bộ các cơ quan quản lý Nhà nước trên địa bàn tỉnh nói chung và các bị cáo trong vụ án này nói riêng.
Mặt khác, KĐTDLB là dự án có quy mô lớn nhất tại thời điểm 2015 trên địa bàn tỉnh. Quá trình xây dựng, thẩm định giá đất phải làm lại nhiều lần, Sở TN&MT đã 4 lần xây dựng phương án giá đất, trên cơ sở đó HĐTĐ cũng đã 4 lần tổ chức các cuộc họp thẩm định để rà soát, chỉnh sửa. Điều này thể hiện các bị cáo cũng có phần thận trọng và lúng túng trong việc áp dụng phương pháp tính giá đất.
 |
Hiện trạng dự án liên quan vụ án (Ảnh: Tư Huynh – Xuân Cường) |
Quá trình điều tra cũng như tại phiên tòa, các bị cáo đều khai nhận về việc không có động cơ, mục đích cá nhân trong quá trình thực hiện nhiệm vụ; mà chỉ có mong muốn sớm hoàn thành và tạo nguồn thu cho địa phương, như tạo điểm nhấn cho du lịch, góp phần phát triển kinh tế - xã hội.
Trong vụ án này, Lê Tiến Phương là người giữ vai trò chính trong vụ án và phải chịu mức án cao nhất trong các bị cáo còn lại. VKS đề nghị HĐXX tuyên phạt bị cáo 6 - 7 năm tù, Hồ Lâm 5 - 6 năm tù, Nguyễn Văn Phong và Xà Dương Thắng (cựu GĐ Sở Xây dựng) cùng 4 - 5 năm tù, Nguyễn Xuân Phong (cựu Phó Cục trưởng Cục Thuế tỉnh) 3 - 4 năm tù, Nguyễn Ngọc 36 - 42 tháng tù.
Các bị cáo còn lại bị đề nghị mức án 18 - 36 tháng tù cùng về tội danh trên, trong đó có bị cáo được đề nghị cho hưởng án treo.
