Vụ tai nạn giao thông (TNGT) xảy ra chiều 21/1 tại km 76+410, quốc lộ 5, thuộc địa bàn xã Kim Lương (huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương) do xe tải BKS 29C-71953 đâm vào đoàn người đi viếng nghĩa trang làm 7 người tử vong tại chỗ, 1 người chết khi đưa vào bệnh viện và 7 người bị thương là vụ mới nhất, đặc biệt nghiêm trọng.
Có lẽ chưa bao giờ như thời gian cuối năm 2018 và đầu năm 2019 này, các vụ TNGT đặc biệt nghiêm trọng lại xảy ra dồn dập như thế.
Nhiều vấn đề đặt ra dưới góc độ quản lý. Chúng ta đã và đang “quay cuồng” trong phát triển “nóng”: đô thị hóa, khu công nghiệp “hóa” các tuyến quốc lộ. Dọc quốc lộ, tỉnh lộ các địa phương đều bán đất làm khu công nghiệp và khu dân cư, điển hình là quốc lộ 5. Quy định về đường gom theo Luật Giao thông đường bộ không phải nơi nào cũng được thực hiện.
Đối với các phương tiện vận tải, câu hỏi đặt ra: Tại sao gắn thiết bị giám sát hành trình lại không truyền dữ liệu về các cơ quan quản lý nhà nước mà lại truyền về cho đơn vị cung cấp thiết bị?. Thời điểm xảy ra tai nạn ở Kim Thành, chiếc xe tải “hung thần” kia không truyền dữ liệu về Tổng cục Đường bộ Việt Nam.
Theo lãnh đạo Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia, việc xác minh phương tiện gặp khó khăn, chủ phương tiện không cung cấp thông tin, không chủ động trong việc hỗ trợ các cơ quan chức năng xác minh thông tin. Dữ liệu giám sát hành trình không truyền về cơ quan chức năng nhưng công ty cung cấp thiết bị giám sát hành trình vẫn có, như vậy công ty này chắc chắn vi phạm quy định về việc truyền dữ liệu.
Sau khi vụ TNGT kinh hoàng do xe container tông 21 xe máy đang chờ đèn đỏ, khiến 3 người chết tại chỗ ở Bến Lức (Long An), ông Khuất Việt Hùng – Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia đã trao đổi với người viết bài này rằng: nguyên nhân đều do con người, ngoài lái xe không chấp hành luật pháp, rất nhiều chủ phương tiện hiện nay vô trách nhiệm.
Vâng, họ chỉ quan tâm đến “khoán” và sức ép đè lên vai người lái xe (làm thuê) là vô cùng lớn. Thiết bị an toàn, lái xe dùng ma túy, chủ phương tiện không hề hay biết.
Vụ TNGT đặc biệt nghiêm trọng tại Hải Dương đang được điều tra, nguyên nhân sẽ được làm rõ. Tuy nhiên, những nguyên nhân của TNGT đến từ quy hoạch “phá vỡ” kết cấu hạ tầng giao thông, tình trạng vi phạm luật pháp của người tham gia giao thông, chất lượng đào tạo, sát hạch lái xe... thì đã được cảnh báo từ rất sớm.
Sẽ còn rất lâu, hạ tầng đáp ứng nhu cầu vận tải và an toàn giao thông, đơn giản vì đất nước còn nghèo, vốn cho đầu tư không có; sự gia tăng phương tiện và dân số cơ học là vô cùng khủng khiếp; giao thông Việt Nam chủ yếu là “hỗn hợp”, giao thông công cộng đô thị còn lâu mới thay thế được phương tiện cá nhân.
Trong hoàn cảnh đó, thực tế đó, nếu quản lý tiếp tục buông lỏng, kỷ cương pháp luật giao thông không được duy trì hàng ngày thì xã hội sẽ không bất ngờ. TNGT kinh hoàng có thể xảy ra bất cứ ở đâu, bất cứ lúc nào.
