Mua lại thuốc xách tay, bán thuốc cấm lưu hành
Từ lâu, nhà thuốc Minh Châu đã là một chuỗi cửa hàng thuốc Tây nổi tiếng và đông khách tại TP HCM. Cửa hàng này luôn cung cấp chủng loại thuốc phong phú và đặc biệt, giá bán lẻ lẫn sỉ đều thấp hơn so với hầu hết các nhà thuốc khác. Vì vậy, sự việc nhà thuốc này bị xử phạt vì khoảng hơn 37.000 sản phẩm thuốc nhập lậu đã gây hoang mang cho nhiều người tiêu dùng.
Tuy nhiên, trên thực tế, chuyện tồn tại thuốc Tây, sản phẩm thực phẩm chức năng nhập lậu, không chứng từ hóa đơn, thậm chí sản phẩm chưa được cấp phép lưu hành tại các nhà thuốc không còn quá xa lạ.
Trong vai người nhà bệnh nhân, phóng viên đến cửa hiệu thuốc Tây M.H gần bệnh viện đại học Y Dược TP HCM đề nghị bán lại một hộp Thalidomide, đây là loại thuốc xách tay từ Pháp về nhằm điều trị ung thư gan, với lý do bệnh nhân dị ứng với thuốc.
Sau khi kiểm tra, nhà thuốc đã đồng ý mua lại với giá 2 triệu. Hộp thuốc này sẽ được bán ra thị trường với giá 5,5 triệu đồng. Khi bị từ chối, nhân viên nhà thuốc bảo “suy nghĩ lại” và còn dặn, nếu có các loại thuốc tương tự thì cứ mang ra bán.
Tương tự, một cửa hiệu thuốc Tây thuộc khu vực bệnh viện Chợ Rẫy khi được hỏi có Telfast BD 60 mg, một loại thuốc trị viêm mũi dị ứng hay không, đã trả lời có và lấy bán cho khách hàng, trong khi loại thuốc này đang bị cấm lưu hành tại Việt Nam.
Các sản phẩm thực phẩm chức năng cũng vậy. Người mua có thể dễ dàng mua được những lọ thực phẩm chức năng, vitamin, thuốc bồi bổ cơ thể, đẹp da… tại tiệm thuốc Tây mà không rõ nguồn gốc, không tem mác, được nhà thuốc giới thiệu là “hàng xách tay”.
Trên thực tế, việc nhà thuốc Tây có bán thuốc nhập lậu, thuốc bị cấm hay không người tiêu dùng hoàn toàn không được biết, bởi người tiêu dùng chỉ mua dựa trên sự kê toa của bác sĩ hoặc theo… cảm tính, sự hiểu biết từ truyền miệng hoặc trên mạng. Việc loại thuốc đó có nằm trong danh mục chưa được lưu hành, cấm lưu hành, hay thuốc có hóa đơn chứng từ hay không chỉ bị phát hiện khi có sự kiểm tra của cơ quan chức năng.
Rao vặt từ thực phẩm chức năng đến thuốc đặc trị
Nếu như các cửa hàng thuốc Tây còn e dè trong việc bán các sản phẩm thuốc, thực phẩm chức năng cho người tiêu dùng vì sợ bị cơ quan chức năng phát hiện thì ngược lại, trên mạng, thị trường thuốc, thực phẩm chức năng đã trở nên tràn lan, khó kiểm soát. Chỉ cần một thao tác tìm kiếm, hàng loạt địa chỉ quảng cáo bán thuốc Tây “chính hãng xách tay”, “thực phẩm chức năng xách tay đã hiện ra. Trên các trang web này, người ta công khai bán các sản phẩm thuốc Tây, thực phẩm chức năng đủ các chủng loại, có nguồn gốc từ nhiều nước: Pháp, Mỹ, Đức, Nhật…
Trên một trang rao vặt, một người bán đã đăng thông tin cung cấp các loại thuốc xách tay của Pháp “thật 100%”. Đáng nói, trong đó có đủ các loại thuốc đặc trị các loại bệnh nặng như tiểu đường, ung thư cho đến thuốc cảm cúm, dị ứng, dạ dạy. Ngoài ra còn có thuốc bổ dành cho bà bầu, thuốc cho trẻ em. Liên hệ với người đăng tin để mua loại thuốc cho trẻ em, người này tự giới thiệu tên Hà, hiện ở đường Phan Văn Trị, Gò Vấp.
Do có người nhà ở Pháp và thường được nhờ mua giúp các loại thuốc Việt Nam không có, dần dà chuyển sang kinh doanh. Hà cho biết, vì người nhà làm trong ngành dược ở Pháp nên hầu như yêu cầu loại thuốc nào của Pháp cũng có, thậm chí nếu cần thuốc đặc trị số lượng lớn, người nhà ở Pháp sẽ tư vấn giúp (!). Ngoài bán trên mạng, Hà còn đem kí gửi trực tiếp tại các cửa hàng thuốc Tây quen với hoa hồng cao.
Về thực phẩm chức năng, sự phong phú, bán công khai và dễ dàng còn vượt mặt thuốc Tây. Các trang web thực phẩm chức năng xách tay có hầu hết các loại thực phẩm được ưa chuộng trên thị trường: Các loại vitamin, thuốc bổ, omega, collagen, glucosamine… thậm chí cả các loại thuốc, sản phẩm xịt hỗ trợ cương dương. Cũng như tân dược, các cửa hàng online này hầu hết đều giới thiệu có người nhà hoặc nguồn sản phẩm xách tay giá rẻ, đều đảm bảo “thật 100%”. Chỉ cần đặt hàng, chuyển khoản, trả tiền, thuốc sẽ được giao đến tận địa chỉ người đặt hàng, tất nhiên là không có tem nhập khẩu.
Điều đáng nói là, nếu như các cửa hiệu thuốc Tây còn “thi thoảng” bị cơ quan chức năng để mắt đến, thì các cửa hiệu online quảng cáo bán thuốc, thực phẩm chức năng công khai, nhưng từ nhiều năm nay vẫn chưa hề bị xử lý.
50% thuốc và thực phẩm chức năng xách tay bày bán trên thị trường là hàng giả
Một cuộc khảo sát của một đơn vị thuộc Bộ Y tế đã cho kết quả, hơn 50% thuốc và thực phẩm chức năng xách tay bày bán trên thị trường là hàng giả. Tuy nhiên, vì ham rẻ, hoặc muốn tìm kiếm những sản phẩm không có mặt ở thị trường trong nước, nhiều người mua vẫn “nhắm mắt làm liều” mua những sản phẩm không rõ nguồn gốc, vào Việt Nam thông qua con đường nhập lậu. Thuốc và thực phẩm chức năng, những sản phẩm đi trực tiếp vào cơ thể nhằm chữa bệnh, nhưng với thuốc không rõ nguồn gốc, rất có thể việc chữa bệnh, điều trị cơ thể sẽ biến thành… gây bệnh.
