Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với ông Đỗ Thanh Quang - Chi cục trưởng Chi cục Hải quan sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất để được rõ hơn về những kết quả nổi bật này.
Xin ông cho biết, đôi nét đánh giá về tình hình vận chuyển ma túy trái phép qua địa bàn đơn vị quản lý, những kết quả nổi bật của đơn vị đạt được trong năm 2016?
Từ tháng 4 đến đầu tháng 6/2016, Chi cục Hải quan Tân Sơn Nhất chủ động phối hợp với Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan), Đội Kiểm soát phòng chống ma túy (Cục Hải quan TP HCM), các cục nghiệp vụ của Bộ Công an, Công an TP HCM kiểm tra, phát hiện 7 vụ vận chuyển trái phép chất ma túy gồm: 5 vụ xuất nhập khẩu với tổng số lượng 1,1 tấn lá “KHAT” có chứa chất ma túy cathinone cực độc, 2,723 kg heroine, 2,58 kg ma tuý “đá”...
Nổi bật trong đó, ngày 5/6, Chi cục Hải quan Cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất phối hợp với Đội Kiểm soát phòng chống ma túy – Cục Hải quan TP HCM; Cục Điều tra chống buôn lậu – Tổng cục Hải quan; các lực lượng C47, A71 - Bộ Công an; PC 46 và PC47 – Công an TP HCM phát hiện và bắt giữ 336kg lá khô lạ, thường được gọi là lá “KHAT”, chứa chất ma tuý cathinone cực mạnh bị cấm sử dụng tuyệt đối trong y học và đời sống xã hội theo quy định của Chính phủ.
Qua điều tra mở rộng, các đơn vị chức năng phát hiện thêm 100kg từ một công ty nhập khẩu do đối tượng gốc Phi điều hành.
Với những thành tích đã đạt được, đầu tháng 9/2016, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình, Trưởng ban Chỉ đạo 389 Quốc gia đã gửi thư khen Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất - Cục Hải quan TP HCM về thành tích phòng, chống ma túy và tội phạm.
Trong thư, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình biểu dương Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất đã có phương án đấu tranh, phối hợp xử lý hiệu quả, triệt phá thành công hàng chục vụ vận chuyển ma túy trái phép qua cửa khẩu góp phần tích cực vào việc giữ vững an ninh trật tự, an toàn xã hội.
- Sân bay Tân Sơn Nhất được đánh giá là cảng hàng không nằm ở vị trí tâm điểm của khu vực Đông Nam Á, cửa ngõ đối ngoại, giao lưu kinh tế quan trọng vào bậc nhất của cả nước. Vì thế, các tổ chức tội phạm về ma túy từ các khu vực lân cận, thậm chí cả nguồn ma túy ở châu Mỹ La-tinh cũng từng lợi dụng các chuyến bay đi và đến Tân Sơn Nhất để trung chuyển ma túy sang các nước khác, đồng thời thẩm lậu vào nội địa tiêu thụ mỗi khi có cơ hội...
Năm 2016 tình hình buôn bán, vận chuyển trái phép ma tuý qua địa bàn sân bay diễn biến phức tạp hơn, đơn vị đã phát hiện tổng số 10 vụ vận chuyển trái phép các chất ma túy với tang vật thu giữ 1,1 tấn lá “KHAT” có chứa chất ma túy cathinone cực độc; 4kg cocain, 7,52kg heroin và 3kg ma túy đá.
Gần đây nổi lên các đối tượng ở Nam Mỹ lợi dụng mối quan hệ với người có hoàn cảnh khó khăn ở Malaysia, Nga… rủ rê, dụ dỗ họ sang các nước Nam Mỹ rồi vận chuyển cocain qua Dubai về Việt Nam và đi nước khác tiêu thụ.
Các đối tượng vận chuyển tìm nhiều cách thức “lạ và độc” cất giấu, ngụy trang ma túy qua nhiều lớp giấy, băng keo giấu trong lớp vải lót của túi xách, vali hai đáy, ba lô, ví đựng tiền, bìa sổ tay, cặp táp, chỉ may, giấy cuộn, trong thực phẩm, thiết bị điện tử… Tinh vi hơn là pha ma túy thành các chất lỏng, chất sệt rồi thấm vào các lớp lót vali, khăn tắm; mỹ phẩm, thậm chí là giấu trong lọ mắm… để tránh sự kiểm tra, phát hiện của cơ quan chức năng.
Điển hình, như vụ cuối năm 2015, Đội Kiểm soát phòng chống ma túy (Hải quan TP HCM) phối hợp với Đội Thủ tục hành lý nhập khẩu của đơn vị đã phát hiện 13 tấm mút tẩm cocaine với trọng lượng 6,42kg trong hành lý của một hành khách là một nam sinh viên, quốc tịch Nga, 25 tuổi, nhập cảnh trên chuyến bay từ Dubai (Các Tiểu Vương quốc Ả Rập) về Tân Sơn Nhất.
Tổng cục Hải quan đã ban hành Kế hoạch số 17/KH-TCHQ (26/2/2014) về chống buôn lậu tiền chất, chất hướng thần và vận chuyển trái phép chất ma túy tại các cảng biển, sân bay, bưu điện, chuyển phát nhanh. Ông có thể cho biết hiệu quả của kế hoạch này khi thực hiện tại sân bay Tân Sơn Nhất?
- Theo Kế hoạch số 17/KH-TCHQ, Tổng cục Hải quan chỉ đạo nâng cao hiệu quả hoạt động của lực lượng hải quan chuyên trách phòng chống ma túy, đồng thời, đưa lực lượng cán bộ, viên chức trong dây chuyền thủ tục hải quan ở các chi cục hải quan cửa khẩu cùng tham gia phát hiện, đấu tranh với các hành vi vận chuyển trái phép các chất ma túy và gian lận trong hoạt động xuất nhập khẩu tiền chất.
Với sự chuyển hướng này, ngày trong năm 2014, đơn vị đã phát hiện tổng cộng 11 vụ vận chuyển trái phép chất ma túy với tổng trọng lượng 6,062kg heroin, 2kg tiền chất ma túy, 11.48kg cocain, 30.000 viên thuốc gây nghiện và 49.509 viên ma túy tổng hợp bắt giữ 09 đối tượng, với tổng giá trị tang vật ước tính hơn 143 tỷ đồng.
Đặc biệt, trong năm 2016, ngoài việc phát hiện các vụ vận chuyển ma tuý trái phép như cocain, heroin, ma tuý đá, đơn vị còn phát hiện thủ đoạn mới của tội phạm ma tuý, vận chuyển trái phép ma tuý dưới dạng lá “KHAT”, một loại lá khô chứa chất cathione cực độc, gây nghiện và nguy hiểm đến tính mạng khi sử dụng quá liều lượng, tổng trọng lượng lên đến 1,1 tấn.
Địa bàn sân bay quốc tế Tấn Sơn Nhất luôn là điểm nóng về buôn lậu, vận chuyển trái phép các chất ma túy, ông có thể chia sẻ kinh nghiệm trong việc phát hiện thủ đoạn tinh vi buôn lậu lượng lớn ma túy mà đơn vị đã phát hiện, bắt giữ trong thời gian qua?
- Là một điểm nóng về đấu tranh chống buôn lậu, vận chuyển hàng quốc cấm, đơn vị luôn chú trọng về rèn luyện kỹ năng, đào tạo chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ công chức về phát hiện các thủ đoạn che giấu ma tuý, thường xuyên cử cán bộ công chức tham gia các lớp huấn luyện cấp Tổng cục Hải quan về kiểm soát ma túy, tiền chất, cấp cục về soi chiếu và an toàn bức xạ, kể cả các lớp huấn luyện soi chiếu của Hải quan Australia, học tập kinh nghiệm chống tội phạm ma tuý của Hải quan Mỹ để nâng cao năng lực chuyên môn, đặc biệt là kỹ năng soi chiếu phát hiện ma tuý, hàng cấm…
Kịp thời nắm bắt tình hình và đấu tranh thành công các vụ việc lớn, đơn vị thường xuyên xây dựng mối quan hệ và phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chuyên trách trong và ngoài ngành gồm Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan), Đội Kiểm soát ma tuý, Cục Hải quan TP HCM, các lực lượng chống ma tuý của Bộ Công an, An ninh hàng không... Tuỳ đặc điểm tình hình trong từng giai đoạn cụ thể mà xây những kế hoạch, phương án phối hợp hành động thích hợp để đấu tranh phòng, chống tội phạm trên lĩnh vực này một cách hiệu quả.
Thưa ông, để công tác chống buôn lậu, vận chuyển ma túy trái phép qua đường hàng không đạt hiệu quả, đặt biệt là trong những tháng cuối năm, dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Đinh Dậu 2017 này, đơn vị đã và đang triển khai những giải pháp gì?
- Từ nay đến cuối năm, tình hình đấu tranh phòng chống vận chuyển trái phép ma tuý qua cửa khẩu sân bay Tân Sơn Nhất sẽ diễn biến phức tạp. Cuộc chiến chống đối tượng buôn lậu nói chung, đặc biệt buôn lậu ma túy nói riêng rất gian nan thách thức.
Lực lượng hải quan sẽ tập trung vào những đặc điểm đáng chú ý như mục đích chuyến đi, hành trình, hành vi để phát hiện những hành khách trong diện nghi vấn. Nếu ma túy xuất cảnh theo hành khách thì thường trên chuyến bay đi Australia, Trung Quốc; còn lại ma túy nhập cảnh thì chủ yếu từ các nước khối Ả Rập về Việt Nam…
Trên tinh thần cảnh giác cao, lực lượng chuyên trách về chống ma tuý của đơn vị đã xây dựng phương án tăng cường kiểm soát, sẵn sàng chủ động phát hiện, ngăn chặn và phối hợp với các lực lượng chức năng trong và ngoài ngành để xử lý ngay khi phát hiện các đối tượng vận chuyển trái phép ma tuý.
Xin trân trọng cảm ơn ông!