Trước đó, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, tháng 7/2018, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã quyết định thành lập đoàn thành tra liên ngành thanh tra toàn diện 9 dự án của Tập đoàn Lã Vọng và đơn vị thành viên trên địa bàn Hà Nội.
Trong 9 dự án của Tập đoàn này nằm trong diện bị thanh tra có 5 dự án do Tập đoàn Lã Vọng và các đơn vị thành viên thực hiện làm chủ đầu tư, 3 dự án Tập đoàn này và các đơn vị thành viên tham gia hợp tác đầu tư và 1 dự án thuê mặt bằng kinh doanh.
Trong kết luận việc thanh tra toàn diện các dự án của Tập đoàn Lã Vọng và các đơn vị thành viên vừa công bố, TTCP chỉ ra loạt sai phạm. Đa số ở các dự án này đều theo hình thức xây dựng - chuyển giao (BT) do Công ty Lã Vọng hoặc các đơn vị thành viên làm chủ đầu tư. Tuy nhiên, hầu hết được chỉ định không qua đấu giá, sau đó doanh nghiệp dần sở hữu các khu đất ở đô thị lớn tại Hà Nội.
Đơn cử như Dự án Khu đô thị Đông Nam đường Trần Duy Hưng, theo TTCP, việc lựa chọn nhà đầu tư không thực hiện thông báo công khai để kêu gọi đầu tư, giao dự án không qua đấu giá; UBND TP. Hà Nội không tính lại đơn giá thuê đất phần xây dựng sai quy hoạch làm tăng hệ số sử dụng đất. Sở Tài chính Hà Nội tính tiền xuất đầu tư hạ tầng phải nộp cho năm 2016 không có cơ sở; UBND TP phê duyệt điều chỉnh quy hoạch bổ sung chức năng dịch vụ công cộng là không đúng với quy hoạch đã được phê duyệt năm 2005 làm thay đổi mục đích sử dụng đất vi phạm Luật Quy hoạch đô thị năm 2009.
Ngoài dự án ở đường Trần Duy Hưng, Tập đoàn Lã Vọng còn được Hà Nội chỉ định thực hiện dự án cải tạo và xây dựng hệ thống cống nối hồ Vục - hồ Đầu Băng - hồ Tư Đình dài 1,85 km theo hình thức hợp đồng BT. Dự án do Công ty cổ phần thương mại Ngôi nhà mới (đơn vị thành viên) làm chủ đầu tư với tổng mức đầu tư 610,8 tỷ đồng.
Để thanh toán dự án BT, Công ty Ngôi nhà mới được giao 14,5 ha đất thực hiện dự án Khu đô thị Tây Nam đường 70, phường Đại Mỗ, quận Nam Từ Liêm. Theo quy hoạch, dự án có 571 căn nhà liền kề và hơn một nửa đã hoàn thiện hoặc đang thi công phần thô, doanh thu bán hàng hơn 2.549 tỷ đồng. Sau khi đối trừ tiền sử dụng đất vào giá trị hợp đồng BT, công ty này đã nộp số tiền chênh lệch vào ngân sách (221 tỷ đồng).
Tuy nhiên, TTCP cho rằng việc Hà Nội đã quỹ đất bố trí đối ứng cũng tăng gần một ha so với diện tích đất cam kết trong hợp đồng BT. Và sau khi đối trừ tiền sử dụng đất vào giá trị hợp đồng, Công ty ngôi nhà mới đã nộp số tiền chênh lệch vào ngân sách theo hình thức xây dựng chuyển giao, nhưng việc thanh toán dự án BT, xác định lãi suất để đối trừ tiền sử dụng đất phải nộp khi chưa có khối lượng hợp đồng BT; thời gian thực hiện dự án BT kéo dài, tiếp tục được điều chỉnh là chưa đủ cơ sở.
Ngoài ra, liên quan đến dự án Khu đô thị Quốc Oai, TTCP cũng phát hiện Hà Nội giao 27,5 ha đất để doanh nghiệp xây dựng khu nhà ở cao cấp không thông qua đấu thầu là vi phạm quy định về lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án nhà ở thương mại. Bên cạnh đó, dự án cũng đã được cho phép chuyển 2 ha diện tích đất xây trường mầm non, tiểu học, trạm y tế sang xây nhà ở thấp tầng, chuyển 2,6 ha đất xây dựng chung cư, văn phòng sang đất xây nhà ở thấp tầng, thương mại, dịch vụ, trường mầm non, trạm y tế, khiến diện tích đất ở tăng lên.
Còn tại dự án Cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 6, đoạn Ba La - Xuân Mai (cũng theo hình thức BT), Công ty Ngôi Nhà mới hợp tác liên danh với Công ty Cổ phần Louis Group để thực hiện dự án này. Công ty Cổ phần Louis Group được chỉ định thực hiện dự án BT có chiều dài 20,9 km, tổng vốn đầu tư khoảng 8.700 tỷ đồng. Vốn đối ứng thanh toán cho dự án là 39 ô đất, diện tích khoảng 343 ha. Theo TTCP, việc chỉ định Công ty Cổ phần Louis Group thực hiện dự án là vi phạm quy định về đấu thầu. Cơ quan tham mưu cho UBND TP Hà Nội là Sở Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) cũng căn cứ vào danh mục các ô đất theo đề xuất của Công ty Cổ phần Louis Group để trình thành phố quỹ đất thanh toán cho nhà đầu tư không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất.
TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND TP. Hà Nội căn cứ vào Kết luận thanh tra, tổ chức kiểm điểm và xử lý trách nhiệm các tập thể, cá nhân qua các thời kỳ có liên quan đến các sai phạm liên đối với 9 dự án của Tập đoàn Lã Vọng. Riêng đối với các sai phạm tại dự án cải tạo nâng cấp quốc lộ 6, TTCP kiến nghị kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của các cán bộ Sở KH&ĐT về các tờ trình liên quan đến dự án để có hình thức xử lý nhiêm theo quy định; những cán bộ có sai phạm được phân công đảm nhiệm công việc khác, không được tiếp tục làm công tác tham mưu vè kế hoạch đầu tư.
