Câu nói này thoạt nghe có vẻ rất sách vở, nhưng luôn là suy nghĩ nằm lòng của những cán bộ, nhân viên công tác tại Viện Pháp y Quốc gia (Bộ Y tế) giúp họ đứng vững, kiên định và thành công với con đường, công việc mình đã chọn.
Nghề trả lời “tiếng gọi của tử thần”
Đó là câu nói đùa mà Giám định viên Hồ Kim Châu – nguyên Trưởng khoa Khám nghiệm, Viện Pháp y Quốc gia thường nói đùa với đồng nghiệp của mình mỗi khi họ xách đồ nghề lên đường đi khám nghiệm tử thi.
Trong cuộc đời 36 năm gắn bó với nghề giám định pháp y của mình, ông Hồ Kim Châu không nhớ nổi mình đã từng tiếp nhận bao nhiêu tin tức chết chóc, khám nghiệm bao nhiêu tử thi từ những vụ án mạng rùng rợn. “Quẩn quanh với các tử thi mãi nên công việc này đã trở nên quen thuộc. Mọi người vẫn nói đùa với nhau rằng hễ “tử thần gọi là anh em mình phải trả lời”, ông Châu cho biết.
Để có được câu nói “nhẹ tênh” này, ông Châu và đồng nghiệp đã phải vượt qua rất nhiều “góc khuất” khó khăn của nghề nghiệp. Còn nhớ, một đồng nghiệp của ông Châu trong lần mổ tử thi một nạn nhân chết cháy đã bị ám ảnh đến mức vài ngày sau, khi dự một bữa tiệc có món thịt quay, ông ta đành buông bát đũa đứng dậy vì sự liên tưởng bất chợt.
Bản thân ông Hồ Kim Châu cũng không ít lần chạnh lòng khi thấy cùng là ngành y nhưng trong khi bác sĩ làm việc ở các cơ sở khám - chữa bệnh được ca ngợi là “lương y” thì bác sĩ pháp y lại bị gọi là “đồ tể” và phải nhận ánh mắt thiếu thiện cảm của những người xung quanh. Rồi nguyên tắc của bác sĩ pháp y là luôn tự dặn mình không gắp thức ăn cho người khác, không vắt chanh trong mâm cơm để tránh việc người ngồi cùng mâm sợ không dám ăn…
“Nhưng chưa bao giờ tôi nghĩ đến chuyện bỏ nghề. Ngược lại, sau mỗi vụ án, nhìn thấy công sức của mình giúp sự thật được lên tiếng, công lý được thực thi lại càng thêm quyết tâm theo đuổi, cống hiến cho công việc” – ông Hồ Kim Châu tâm sự.
Trẻ hơn ông Hồ Kim Châu rất nhiều là Giám định viên Nguyễn Đức Nhự. Tốt nghiệp Khoa Y sinh Trường Đại học Y Thái Bình, Nhự đầu quân về Viện Pháp y Quốc gia với suy nghĩ làm để học hỏi kinh nghiệm. Nhưng rồi từ lúc nào không biết, niềm đam mê công việc đã nảy mầm trong suy nghĩ của bác sĩ trẻ, dù rằng không tránh khỏi có những lúc anh chợt buồn khi thấy bạn bè làm ở các bệnh viện, phòng khám lương cao. “Nhưng đó chỉ là thời gian đầu thôi, còn giờ đây sau 14 năm công tác tại Viện, tôi đã thực sự “phải lòng” cái nghề “bác sĩ của pháp luật” này, thấy trân trọng ý nghĩa công việc mà mình gắn bó” – Giám định viên Nguyễn Đức Nhự cho biết.
Trong 14 năm làm nghề, Giám định viên Nguyễn Đức Nhự đã tham gia rất nhiều vụ án quan trọng mà điển hình là kỳ án “cha ngoại” ở Chợ Gạo - Tiền Giang, góp phần trả lại cho người dân niềm tin vào công lý và sự thật. Chức danh Phó Viện trưởng Viện Pháp y Quốc gia Giám định viên Nguyễn Đức Nhự vừa được bổ nhiệm vào cuối tháng 4 vừa qua như một lần nữa chứng minh lòng yêu nghề và thành công trong nghề nghiệp của anh.
Tự hào những bác sĩ của pháp luật
Giám định viên Hồ Kim Châu và Nguyễn Đức Nhự chỉ là hai gương mặt trong số những gương mặt Giám định viên giỏi của tập thể cán bộ, nhân viên Viện Pháp y Quốc gia đã góp phần giúp Viện hoàn thành xuất sắc công tác giám định trong rất nhiều vụ án nhằm đảm bảo công lý, quyền lợi người dân và an ninh trật tự xã hội.
Lần lượt các năm từ 2009 đến nay, con số các trường hợp giám định luôn duy trì và có chiều hướng tăng, thể hiện niềm tin của cơ quan tố tụng và nhân dân vào công tác giám định của Viện như: năm 2009 đã giám định 1273 trường hợp; năm 2010: 1273 trường hợp; năm 2011: 1143 trường hợp; năm 2012: 1643 trường hợp; năm 2013: 1143 trường hợp; năm 2014: 1279 trường hợp…
Có những vụ án mà Viện Pháp y Quốc gia đã tiến hành giám định rất được dư luận xã hội quan tâm như: vụ kỳ án “cha ngoại” ở Tiền Giang; xác định nạn nhân trong vụ sập mỏ đá ở Bản Vẽ, vụ sập cầu Cần Thơ; trường hợp bé Phạm Trường Hà bị bắt cóc ở Bệnh viện Phụ sản Trung ương…
Đặc biệt vụ án ở Hòa Bình, kết luận của Viện đã làm cho kết quả vụ án lật ngược hoàn toàn, được Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra Tổng cục Cảnh sát đánh giá cao. Ngoài ra, Viện còn đang thực hiện dự án xác định ADN nhằm tìm lại tên tuổi, thân nhân cho liệt sĩ và gia đình, góp phần tri ân những người đã hy sinh máu xương cho Tổ quốc…
Phó Viện trưởng phụ trách điều hành, quản lý Viện Pháp y Quốc gia - ông Phạm Xuân Toàn cho biết, bên cạnh nhiệm vụ chuyên môn, Viện Pháp y Quốc gia còn có rất nhiều đóng góp cho việc phát triển chuyên ngành và xây dựng hệ thống pháp luật về giám định tư pháp. Giai đoạn từ năm 2011 đến nay, Viện đã đạt thành tích xuất sắc trong việc thực hiện Đề án “Đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động giám định tư pháp” của Chính phủ.
Viện luôn sát cánh cùng Bộ Tư pháp, Bộ Y tế trong công tác xây dựng pháp luật lĩnh vực giám định tư pháp như: tham gia Ban soạn thảo Luật Giám định tư pháp, Nghị định hướng dẫn thi hành luật; xây dựng các quy chuẩn chuyên môn trong lĩnh vực giám định pháp y; xây dựng Bảng tổn hại sức khỏe dùng cho giám định pháp y; xây dựng các quy trình giám định trong lĩnh vực giám định pháp y.
Bên cạnh đó, Viện Pháp y Quốc gia đã tiến hành khảo sát, thống kê, rà soát, đánh giá năng lực, khả năng đáp ứng yêu cầu giám định của các tổ chức giám định pháp y ở cấp Trung ương và cấp tỉnh để trình Bộ Y tế; xây dựng cơ chế thu hút đội ngũ nhà chuyên môn, chuyên gia giỏi tham gia hoạt động giám định tư pháp; hoàn thiện chế độ đãi ngộ thỏa đáng đối với các cá nhân tham gia hoạt động giám định…
Đánh giá cao những thành tích xuất sắc, giúp thắp lên niềm tin công lý từ “giao điểm y – luật” của tập thể cán bộ, nhân viên, ngày 9/1/2015 Viện Pháp y Quốc gia đã vinh dự đón nhận Huân chương Lao động hạng Ba của Nhà nước. Thừa ủy quyền của Chủ tịch nước trao tặng Huân chương cho tập thể Viện, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến nhấn mạnh: “Hoạt động giám định pháp y đã từ lâu không những được ngành Y tế mà cả các ngành khác công nhận là mảng việc đóng vai trò hết sức quan trọng trong quá trình tố tụng, giúp đảm bảo công lý, quyền lợi người dân, giữ gìn an ninh trật tự xã hội. Chính vì thế, với vai trò là đứng đầu hệ thống pháp y toàn quốc, Viện Pháp y Quốc gia phải đảm đương rất nhiều nhiệm vụ to lớn.
Trong những năm qua, bằng kết quả hoạt động cũng như uy tín nghề nghiệp của mình, Viện Pháp y Quốc gia đã thực sự trở thành nơi mà cơ quan tố tụng và nhân dân đặt niềm tin. Trong rất nhiều vụ án, pháp y đã thể hiện vai trò quan trọng và không thể thiếu của mình để làm sáng tỏ sự thật, giữ vững kỷ cương pháp luật.
Bên cạnh nhiệm vụ chuyên môn, Viện Pháp y Quốc gia còn có rất nhiều đóng góp cho việc phát triển chuyên ngành và đào tạo các thế hệ kế cận. Bộ Y tế đánh giá cao những thành tựu này và nỗ lực đẩy mạnh sự phát triển của hệ thống pháp y, mà việc mạng lưới pháp y các tỉnh, thành đã và đang được tích cực xây dựng, kiện toàn là minh chứng”.
