Theo cáo trạng, ông Bến là đối tượng bị bệnh tâm thần đang điều trị ngoại trú. Khoảng 15h ngày 20/11/2021, ông Bến đi bộ đến đoạn đường cầu chui đường Quốc Lộ 18 theo hướng xã Đức Hoà- xã Đông Xuân.
Tại đây, ông Bến thấy chị Tạ Thị Xâm cùng 2 con trai là cháu Lê Thế Anh (SN 2005) và cháu Lê Minh Phượng (SN 2003) đang làm ruộng. Ông Bến đến gần cháu Thế Anh rồi bất ngờ đánh cháu.
Khi Thế Anh bỏ chạy, ông Bến đuổi theo một đoạn rồi quay lại, đi đến chỗ chị Xâm và cháu Phượng. Thấy vậy, mẹ con chị Xâm bỏ chạy vào nhà anh Đào Văn Thắng (SN 1978, ở Sóc Sơn) gần đó để trốn.
Lúc này, ông Bến cầm cuốc chạy đuổi theo hai mẹ con chị Xâm vào sân nhà anh Thắng. Tại đây, ông ta bị chủ nhà quát: “Tại sao mày lại vào đây”. Bị quát, ông Bến cầm cuốc ra ngoài đường, đi theo hướng cháu Thế Anh vừa bỏ chạy.
Về phía cháu Thế Anh, trên đường bỏ chạy, cháu gặp ông Lê Văn Toạ (SN 1964, ở Sóc Sơn, là người bị tai biến) đang ngồi trên xe lăn đi dạo theo hướng ngược lại. Thế Anh nhắc ông Toạ: “Thằng đấy nó bị điên đấy, về đi không nó lại bổ cho”, rồi tiếp tục chạy về phía ngã tư.
Cùng lúc đó, Bến đi đến chỗ ông Toạ, dùng cuốc bổ vào đầu nạn nhân. Ông Toạ giơ tay đỡ và bị trúng 2 nhát vào vùng đầu và 1 nhát trúng vào tay trái, chảy máu.
Vừa lúc đó, bà Đào Thị Sự (SN 1967, vợ ông Toạ) chạy đến giằng được cuốc từ tay của hung thủ vứt đi. Bà Sự hô hoán người dân quanh đó bắt trói Bến lại và giao nộp cho Cơ quan Công an. Còn ông Toạ được đưa đến Bệnh viện đa khoa huyện Sóc Sơn cấp cứu và điều trị thương tích. Theo kết luận giám định thương tích, ông Tọa bị tổn hại 10% sức khoẻ.
Sau khi nhận được tin báo, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Sóc Sơn đã phối hợp với các cơ quan chức năng tiến hành khám nghiệm hiện trường, thu thập dấu vết, vật chứng.
Theo Kết luận giám định pháp y tâm thần của Viện pháp y tâm thần Trung ương cho thấy: Trước khi thực hiện hành vi phạm tội, bị cáo Hoàng Minh Bến có hội chứng nghiện rượu. Theo phân loại bệnh quốc tế lần thứ 10 năm 1992, bệnh có mã số F10.2. Đối tượng đủ khả năng nhận thức và điều khiển hành vi. Tại thời điểm thực hiện hành vi, bị cáo có trạng thái cai rượu với mê sảng. Đối tượng mất khả năng nhận thức và điều khiển hành vi.
Tại thời điểm giám định, bị cáo có hội chứng nghiện rượu, nhưng đang được cai ở môi trường được bảo vệ. Bị cáo đủ khả năng nhận thức và điều khiển hành vi.