1 khu đất, 2 bản án
Theo Bản án 44/2022/DSST ngày 29/4/2022 của TAND quận Cái Răng về “tranh chấp hợp đồng đặt cọc và đòi lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ)”, thì ngày 25/9/2020 ông Vũ Trung Hòa (SN 1991, ngụ huyện Cờ Đỏ) đặt cọc 3 tỷ đồng cho ông Phạm Minh Bằng (SN 1984, ngụ Cái Răng) để nhận chuyển nhượng khu đất 4 thửa tại khu vực Bình Yên A, phường Long Hòa, quận Bình Thủy.
Quá thời gian thỏa thuận, bên bán vẫn không ký chuyển nhượng nên ông Hòa khởi kiện. Tại Bản án 44, TAND Cái Răng buộc ông Bằng trả cho ông Hòa 6 tỷ đồng (3 tỷ tiền cọc và 3 tỷ đồng phạt cọc). Sau khi ông Bằng trả xong 6 tỷ đồng; thì ông Hòa trả lại 4 sổ đỏ cho ông Bằng.
 |
 |
 |
Bản án 44, 46, 379. (Ảnh trong bài: Đình Thương) |
Sau khi bản án có hiệu lực pháp luật, ông Hòa làm đơn yêu cầu Chi cục THADS Cái Răng thi hành bản án; thì trong thời gian này, Tòa Cái Răng lại có thông báo thụ lý vụ án tranh chấp liên quan chính khu đất này.
Thì ra gần 1 tháng sau khi nhận cọc của ông Hòa, ngày 21/10/2020, ông Bằng lại ký hợp đồng chuyển nhượng cho ông Huỳnh Thanh Phong (SN 1981, ngụ quận Ninh Kiều). Nên ông Phong kiện ông Bằng yêu cầu công nhận hợp đồng chuyển nhượng và được quyền sử dụng 4 thửa đất trên.
Trong vụ kiện “tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng đất” giữa ông Bằng và ông Phong, thì ông Hòa được xác định là người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan. Năm 2023, tòa Cái Răng ra Bản án 46/2023/DS-ST tuyên ông Phong thắng kiện; không chấp nhận yêu cầu độc lập của ông Hòa hủy hợp đồng chuyển nhượng giữa ông Bằng và ông Phong.
Bản án bị kháng cáo. Xử phúc thẩm, TAND TP Cần Thơ trong Bản án 397/2023/DS-PT ngày 29/8/2023, tuyên: “Ông Phong được quyền liên hệ cơ quan thẩm quyền để lập thủ tục cấp sổ đỏ theo quy định pháp luật. Trong đó, nghĩa vụ ràng buộc phối hợp của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan (ông Hòa - NV) với 4 sổ đỏ (bản chính - nếu có) thực hiện theo Bản án 44”.
Ông Hòa tiếp tục có đơn yêu cầu THA để mình được nhận lại số tiền cọc và bồi thường cọc tổng cộng 6 tỷ; cũng như trả lại 4 cuốn sổ đỏ mình đang giữ; tuy nhiên yêu cầu của ông Hòa chưa được giải quyết.
Ngày 26/12/2023, TAND TP Cần Thơ có Văn bản số 1174/TATP-DS giải thích “việc Tòa cấp sơ thẩm (Bản án 46 - NV) không cân nhắc nghĩa vụ ràng buộc theo bản án trước (Bản án 44 - NV) là chưa bảo đảm thứ tự ưu tiên và phần nào ảnh hưởng quyền, lợi ích của đương sự (...) Cấp sơ thẩm cần rút kinh nghiệm”.
TAND Cần Thơ cũng trả lời rõ, với Bản án sơ thẩm số 44, phải “nghiêm chỉnh chấp hành”, vì đã có hiệu lực pháp luật, cũng không có bất kỳ thủ tục nào về kiến nghị hay Quyết định kháng nghị hoặc Quyết định giám đốc thẩm/tái thẩm của cá nhân, cơ quan có thẩm quyền.
Ông Hòa cho rằng với những giải thích trên, phải THA Bản án 44 trước, rồi mới THA Bản án 46 sau.
Tổng cục THADS đã có chỉ đạo
Trong thực tế, Bản án 44 đã được Chi cục THADS quận Cái Răng ủy thác cho Chi cục THADS Bình Thủy (nơi có đất - NV) thực hiện. Còn Bản án 379 hiện do Chi cục THADS Cái Răng thực hiện.
Ông Nguyễn Minh Nghĩa - Chi cục trưởng Chi cục THADS Bình Thủy cho biết, sau khi nhận ủy thác, đã ra quyết định ngăn chặn chuyển dịch tài sản với 4 sổ đỏ ông Bằng đứng tên. Sau đó, Chi cục nhận được thông báo thụ lý của tòa về yêu cầu khởi kiện của ông Phong nên hoãn THA. Bản án phúc thẩm 379 công nhận ông Bằng chuyển nhượng 4 thửa đất cho ông Phong, nên Chi cục đã giải tỏa ngăn chặn.
Khi thi hành Bản án 44, Chi cục gửi văn bản hỏi, yêu cầu tòa giải thích một số nội dung như: Nghĩa vụ ràng buộc phối hợp của ông Hòa với 4 sổ đỏ thực hiện theo Bản án 44 được hiểu như thế nào? Trường hợp ông Bằng không tự nguyện THA thì ông Phong có phải trả tiền thay cho ông Bằng (trả 6 tỷ đồng cho ông Hòa - NV) theo Bản án 44 hay không?...
 |
Một văn bản giải thích của TAND Cần Thơ về bản án. |
TAND TP Cần Thơ trả lời, theo Bản án 44, ông Phong được xác định là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan và ông Phong đã có yêu cầu độc lập về trả 4 sổ đỏ. Bản án 44 có tuyên nghĩa vụ ràng buộc “Sau khi ông Bằng thanh toán xong 6 tỷ đồng thì ông Hòa có trách nhiệm trả lại 4 sổ đỏ”, “mặc nhiên ông Phong phải biết có sự giới hạn nhất định trong việc thực hiện quyền của chủ sử dụng đất (nếu có)”.
Chi cục trưởng Nguyễn Minh Nghĩa cho rằng một số nội dung trả lời của TAND Cần Thơ “chung chung, không thỏa mãn yêu cầu của cơ quan THA nên không có căn cứ để tổ chức THA”. Vì vậy, đến nay Bản án 44 vẫn chưa được thi hành, ông Hòa chưa nhận được tiền cọc và bồi thường cọc; 4 sổ đỏ ông Hòa vẫn giữ.
Sự việc rắc rối hơn khi dù Bản án 44 chưa được thực hiện, thì Chi cục THADS quận Cái Răng lại ra quyết định cưỡng chế buộc ông Hòa giao 4 sổ đỏ cho ông Phong.
Trao đổi với PLVN, ông Nguyễn Thành Lập, Chi cục trưởng Chi cục THADS Cái Răng cho rằng việc ra quyết định cưỡng chế này là đúng quy định. Ông Lập nêu quan điểm hai Bản án 44 và 379 “là độc lập, không có liên quan, không ràng buộc nhau. Bản án 44 đã ủy thác cho Bình Thủy, Bản án 379 thì Cái Răng tiến hành THA”.
Trước quan điểm “quyết định cưỡng chế ông Hòa giao 4 sổ đỏ là không phù hợp Bản án 44”, ông Lập nêu quan điểm “Cái Răng đang THA theo Bản án 379 và chỉ căn cứ Bản án 379 chứ không quan tâm Bản án 44”.
Liên quan sự việc này, ông Phạm Bá Thành, Phó Cục trưởng Cục THADS TP Cần Thơ cho biết, Tổng cục THADS đã yêu cầu báo cáo, sao gửi hồ sơ sự việc để Tổng cục xem xét giải quyết.
Nhận định về sự việc, LS Nguyễn Thị Ngọc Trâm (Đoàn LS TP HCM) cho rằng phía ông Hòa cũng cần có đơn gửi cơ quan chức năng, xem xét hành vi của ông Bằng đã nhận cọc của ông Hòa và giao sổ đỏ cho ông Hòa giữ; nhưng sau đó chưa trả cọc đền cọc; mà đã ký hợp đồng chuyển nhượng cho ông Bằng; là có dấu hiệu “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” hay không?
