Vướng lao lý vì hành vi tự ý phá hàng rào
Ngày 25/8/2022, anh Võ Quốc Lâm và anh Võ Văn Quang bị Viện KSND huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình, truy tố ra TAND cùng cấp để xét xử 2 bị can này phạm tội “Hủy hoại tài sản” được quy định tại khoản 1 Điều 178 Bộ luật Hình sự; Việc truy tố được tiến hành sau khi CQĐT Công an huyện Bố Trạch ban hành Bản Kết luận điều tra bổ sung vào ngày 27/7/2022.
Theo Cáo trạng số 55/CT-VKSBT, năm 2000, bà Hoàng Thị Hiền (trú tại thôn quốc lộ 1A, xã Hải Phú) nhận chuyển nhượng từ ông Hoàng Duy Lộc (thôn Nội Hải, xã Hải Phú) thửa đất số 140, tờ bản đồ số 5, địa chỉ xã Hải Phú, huyện Bố Trạch.
Năm 2019, bà Hiền nhờ ông Lộc thuê người xây dựng hàng rào bao quanh thửa đất. Trong quá trình xây dựng đoạn hàng rào tại vị trí tiếp giáp với hàng rào nhà ông Võ Thị Nương (chị 2 bị can Lâm, Quang), ông Lộc đã xây chồng lên phần hàng rào cũ của nhà bà Nương 2 hàng gạch.
Gia đình bà Nương không đồng ý việc xây hàng rào của ông Lộc và đã phản ánh việc này với chính quyền địa phương nhưng chưa giải quyết dứt điểm. Do bức xúc nên vào chiều ngày 2/7/2020, anh Lâm và anh Quang đã tự ý phá dỡ phần hàng rào xây lấn nói trên. Ông Lộc yêu cầu hai anh em ông Lâm dừng lại, hai bên đã có lời qua tiếng lại.
Nhóm ông Lộc ném đá vào đầu anh Lâm gây thương tích nhưng sau đó không bị khởi tố (theo cáo trạng là hành vi không cấu thành tội phạm). Trong khi tại Cáo trạng, Viện KSND đánh giá, xuất phát từ ý thức coi thường pháp luật, Lâm và Quang đã dùng búa đập phá 03 đoạn hàng rào của bà Hiền với tổng trị giá tài sản bị thiệt hại là 4.466.000 đồng.
Mặc dù đánh giá vụ án có 2 bị can tham gia nhưng chỉ là đồng phạm giản đơn, các bị can phạm tội lần đầu, thuộc trường hợp ít nghiêm trọng; hành vi phạm tội gây thiệt hại không lớn. Tuy nhiên, Cáo trạng vẫn cho rằng hành vi phạm pháp luật nêu trên của 2 bị can đã phạm vào tội “Hủy hoại tài sản” theo quy định tại khoản 1 Điều 178 Bộ luật Hình sự.
Vì sao vật chứng vụ án bị trả lại?
Đáng chú ý, trong quá trình điều tra, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Bố Trạch (CQĐT) khẳng định: Để phá tường rào, Lâm dùng búa có 1 đầu dẹt hình lưỡi rìu và Quang dùng búa tạ đứng trên hai bức tường rào tiếp giáp đập phá cả hai bên hàng rào tiếp giáp.
Tuy nhiên, theo phản ánh của người nhà bị can, việc Quang và Lâm dùng gì để phá tường rào vẫn chưa có kết luận chính thức. Bởi ngay sau khi vụ án xảy ra, công an xã Hải Phú đã tiến hành truy tìm các vật chứng nói trên nhưng không tìm kiếm được và hiện tại các vật chứng như búa, xà beng mà CQĐT sử dụng trong vụ án được cho là không phải vật chứng mà Quang và Lâm sử dụng để hủy hoại tài sản.
Cáo trạng của Viện KSND huyện Bố Trạch cũng xác nhận chi tiết này: CQĐT tạm giữ 1 thanh Xà beng bằng kim loại, hình trụ tròn, dài 0,73m, 1 đầu dẹt, 1 đầu uốn cong, 1 Búa đóng đinh dài 35cm, cán làm bằng gỗ dài 30cm, đầu búa làm bằng kim loại dạng hình trụ tròn; 01 Búa đóng đinh dài 32cm, cán làm bằng gỗ dài 29cm, đầu búa làm bằng kim loại hình trụ tròn. “Xét thấy những đồ vật trên không phải là vật chứng của vụ án nên CQĐT đã ra quyết định bàn giao cho công an xã Hải Phú để tìm kiếm chủ sở hữu và trả lại”- cáo trạng nêu.
Ngoài ra, để buộc tội hành vi của các bị can, CQĐT cho rằng: hàng rào bị đập phá được xây dựng nằm trên mảnh đất thuộc (thửa đất số 140) thuộc “quyền sử dụng” của bà Hoàng Thị Hiền. Tuy nhiên, tại Văn bản số 130/CNVP ngày 8/7/2022 gửi CQĐT, Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện Bố Trạch (VPĐĐ) có quan điểm: Người sử dụng đất thửa đất số 140, tờ bản đồ số 05 (xã Hải Trạch) được ghi nhận “hiện trạng sử dụng” tại thời điểm đo đạc là bà Hiền đến nay chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất nên “chưa có thông tin đăng ký đất đai được ghi nhận” trên số Địa chính và số Cấp Giấy chứng nhận đang lưu giữ tại Chi nhánh VPĐĐ.
Kết quả giải quyết tố cáo số 1167/TB-UBND ngày 02/7/2021 của UBND tỉnh Quảng Bình cũng cho thấy thửa đất số 140 trong quá trình sử dụng ông Lộc đã có nhiều hành vi lấn chiếm. Theo kết luận, diện tích thửa đất 140 đo đạc thực tế lên tới 750,1m2, tăng thêm 128,3m2 so với diện tích được phê duyệt; Việc tăng lên được kết luận là do ông Hoàng Duy Lộc đã lấn chiếm, cụ thể; lấn, chiếm 7,7m2 đất ở nông thôn của thửa đất số 2203, tờ bản đồ số 7 (tờ bản đồ chỉnh lý địa chính xã Phú Trạch); Lấn, chiếm 31,6m2 của thửa đất số 300, tờ bản đồ số 7; Lấn chiếm 89m2 đất ở nông thôn của thửa đất số 75, tờ bản đồ địa chính số 7.
Cũng theo kết luận của UBND tỉnh Quảng Bình, năm 2017, ông Lộc đã xây nhà 2 tầng và hàng rào bao quanh thửa đất số 140. “Hành vi lấn, chiếm đất đai, xây dựng nhà trên đất chưa được cấp có thẩm quyền giao đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của ông Lộc là vi phạm pháp luật nhưng chưa được Chủ tịch UBND xã Hải Trạch và Chủ tịch UBND xã Phú Trạch qua các thời kỳ xử lý theo quy định của pháp luật đã thể hiện sự thiếu trách nhiệm, buông lỏng công tác quản lý đất đai trên địa bàn”- kết luận của UBND tỉnh nêu.
Do vẫn còn nhiều tình tiết băn khoăn ở vụ án chưa được CQĐT làm rõ trong giai đoạn điều tra, khiến dư luận cho rằng hai bị cáo bị khởi tố hình sự là quá nặng vì tranh chấp vốn vẫn thường xảy ra ở làng quê./.
