Dân mất tiền, xã có thành tích xây dựng “nông thôn mới”?
Năm 2014, thôn Đoan Khê thực hiện bê tông hóa đường liên thôn nhưng bị thiếu tiền. Để có tiền trả cho đơn vị thi công, thôn đã cho ông Phóng “thuê thầu lâu dài” thửa đất lưu không rộng 60m2 để làm dịch vụ cơ khí với giá 180 triệu đồng. Ngày 24/12/2014, sau khi ký hợp đồng thuê thầu, ông Phóng đã giao 175 triệu đồng cho đơn vị thi công để trừ vào khoản nợ của thôn. Nhưng chỉ 4 tháng sau, ông Phóng đã bị UBND xã Lạc Đạo lập biên bản và xử phạt 2 triệu đồng vì “dựng nhà xưởng trên diện tích đất phi nông nghiệp, không phải là đất ở” và ra quyết định cưỡng chế tháo dỡ công trình, trả lại nguyên trạng phần đất đã lấn chiếm.
Ngày 6/6/2015, chính quyền địa phương tổ chức cưỡng chế phá dỡ nhưng đã phải “tạm dừng” do người dân và gia đình ông Phóng phản đối khi cho rằng quyền lợi liên quan đến 175 triệu của ông Phóng chưa được xem xét giải quyết thỏa đáng. Bản thân ông Phóng cũng cho rằng: “Do tin tưởng lãnh đạo thôn mà trả tiền cho tập thể để bà con có đường đi sạch đẹp nhưng lại bị chính quyền quy là lấn, chiếm đất, rồi bị cưỡng chế mà không được giải quyết quyền lợi”.
Thừa nhận việc chính quyền địa phương đã biết chuyện thôn cho thuê thầu cũng như việc ông Phóng đã trả nợ cho thôn 175 triệu đồng tiền làm đường, nhưng ông Lê Văn Hải (thời điểm tháng 6/2015 là Chủ tịch UBND xã Lạc Đạo) lại phủ nhận trách nhiệm của chính quyền trong vụ việc này và cho rằng ông Phóng phải tự giải quyết chuyện tiền nong với ông Hoàng Việt Hùng (Trưởng thôn Đoan Khê, người đứng ra ký hợp đồng thuê thầu với ông Phóng- PV).
Trong khi đó, ông Phóng vẫn một mực cho rằng xã phải có trách nhiệm đền bù cho ông trong vụ việc này vì số tiền 175 triệu được sử dụng vào dự án làm đường theo đề án xây dựng nông thôn mới của tỉnh, của huyện chứ không phải làm đường riêng cho nhà trưởng thôn? Hơn nữa, Trưởng thôn là cán bộ thuộc UBND xã, việc làm đường cũng là công việc do UBND xã giao nên cho dù Trưởng thôn có cho thuê thầu sai thì UBND xã cũng phải chịu trách nhiệm hoàn trả tiền cho dân. Còn ông Hùng, nếu có sai phạm thì phải chịu trách nhiệm trước UBND xã chứ không thể bắt người dân phải chạy theo ông Hùng được.
Thay tòa ra phán quyết “hủy hợp đồng”
Ngày 9/7 vừa qua, ông Lê Văn Hải đã có Quyết định số 19/QĐ- CTUBND “hủy bỏ hợp đồng thuê đất trái thẩm quyền” giữa ông Hoàng Việt Hùng và ông Bùi Quý Phóng ký kết ngày 24/12/2014, yêu cầu ông Hùng và lãnh đạo thôn Đoan Khê thống nhất biện pháp khắc phục hậu quả từ việc cho thuê thầu trái thẩm quyền.
Về nội dung quyết định trên, Luật sư Vũ Văn Thiệu (Cty Luật Incip, Hà Nội) cho rằng, về nguyên tắc thì một trong hai bên tham gia giao dịch trên mới có quyền hủy bỏ hợp đồng. Trong trường hợp có tranh chấp thì sẽ do Tòa án giải quyết, UBND xã không có thẩm quyền hủy bỏ hợp đồng thuê thầu nêu trên cho dù hợp đồng này có vi phạm trong việc ký kết.
Như vậy, việc UBND xã Lạc Đạo có quyết định hủy bỏ hợp đồng là không đúng quy định của pháp luật. Ngoài ra, việc cơ quan này yêu cầu hai bên “thống nhất biện pháp khắc phục hậu quả” cũng “bằng thừa” bởi yêu cầu này không được đảm bảo thực hiện bằng bất cứ cơ chế nào. Tức là UBND xã Lạc Đạo không có quyền bắt, cưỡng chế hoặc xử phạt nếu ông Hùng không tiến hành thỏa thuận, thống nhất đền bù cho ông Phóng. Điều này cũng có nghĩa quyền lợi của ông Phóng đối với khoản tiền 175 triệu đã bị xã “treo lơ lửng” mà không biết đến bao giờ mới được đảm bảo?
Cho rằng việc xác định về tính hiệu lực của hợp đồng, việc xác định lỗi, giải quyết hậu quả và trách nhiệm bồi thường của những người liên quan thuộc về Tòa án, ông Phóng đã có đơn đề nghị Chủ tịch UBND xã Lạc Đạo hủy bỏ Quyết định số 19/QĐ- CTUBND nêu trên. Ngoài ra, ông Phóng cũng cho rằng UBND xã phải có trách nhiệm đền bù thiệt hại cho ông bởi việc bê tông hóa đường giao thông nông thôn là chủ trương của chính quyền; việc thôn huy động vốn làm đường tập thể đều thông qua xã và lãnh đạo xã Lạc Đạo đều biết việc cho thuê thầu này. Nay, cơ quan có trách nhiệm bồi thường không thể tự cho mình quyền được hủy bỏ hợp đồng, “phủi” trách nhiệm của mình.
Tuy nhiên, đã một tháng trôi qua nhưng UBND xã Lạc Đạo vẫn chưa có quyết định giải quyết khiếu nại và trả lời các vấn đề được nêu trong đơn của ông Phóng.
