Xi măng Đồng Bành chỉ cách nhà dân vài trăm mét, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của người dân |
“No” bụi
Bắt đầu hoạt động từ tháng 10/2010, trên diện tích 26,3 ha với công suất khoảng 80.000 tấn/tháng, đạt 110% công suất thiết kế. Tuy nhiên, Xi măng Đồng Bành không chú trọng đến công tác bảo vệ môi trường xung quanh, gây ô nhiễm không khí, tiếng ồn khiến người dân khu vực xung quanh phải hứng chịu.
Thực tế tại địa phương chúng tôi mới thấy, cả khu vực rộng lớn xung quanh Xi măng Đồng Bành lúc nào cũng bao trùm một lớp bụi trắng xóa. Tất cả các vật dụng trong nhà từ bàn ghế, giường tủ đến nồi niêu xoong chảo đều bám đầy một lớp bụi bẩn xám xịt.
Người dân nơi đây cho biết, trước kia Xi măng Đồng Bành còn ngang nhiên xả bụi đen kịt giữa ban ngày, nhưng người dân kêu mãi họ lại chuyển sang xả ban đêm. Do đó, việc chụp ảnh, quay phim làm bằng chứng là rất khó.
Bị ảnh hưởng nhiều nhất là thôn Cây Hồng, thị trấn Chi Lăng. Và để chống trọi với các cơn bão bụi, các nhà dân xung quanh chỉ còn cách đóng cửa kín mít nhưng vẫn không ăn thua. Một người dân ở thôn Cây Hồng bức xúc cho biết: “Nhiều năm qua chúng tôi sống quá khốn khổ rồi, quanh năm suốt tháng ăn cơm trộn bụi, ngủ chung với bụi. Dọn cơm ra phải ăn vội vàng, nhiều khi mắc nghẹn, nếu không thì bụi bám đầy thức ăn, không nuốt nổi. Người dân không dám phơi quần áo ra ngoài vì có phơi thì cũng nhiễm bụi phải giặt lại. Nhiều hôm ngồi trong nhà, chúng tôi phải đeo khẩu trang mà vẫn ho sặc sụa. Những đứa trẻ thì phải gửi đi nơi khác, rất nhiều cháu bị các bệnh liên quan đến hô hấp như viêm phổi, viêm phế quản…Cây cối hoa màu cũng bị ảnh hưởng nặng nề, năng suất ngày càng giảm khiến cuộc sống của người dân đã khó khăn nay càng khó khăn hơn”.
Bên cạnh đó, việc nổ mìn phá đá sản xuất của Xi măng Đồng Bành cũng gây thiệt hại không nhỏ cho nhân dân trong vùng vì nhà cửa cứ thế mà nứt chằng chịt từ chân tường đến mái nhà. Nhiều khi đang ngủ mà người dân giật bắn mình vì tiếng nổ mìn làm rung chuyển cả một vùng. Được biết, người dân đã nhiều lần kiến nghị đến các cơ quan chức năng, nhưng vẫn chưa được giải quyết thỏa đáng.
Coi thường pháp luật?
Ngày 16/5/2014, Bộ TNMT đã có Kết luận Thanh tra số 1843/KLTTr - BTNMT chỉ ra hàng loạt những sai phạm của Xi măng Đồng Bành trong việc bảo vệ môi trường, nêu rõ: Công ty đã có các báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) được cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định, tuy nhiên chưa lập hồ sơ gửi các cơ quan chức năng để được kiểm tra, xác nhận việc đã thực hiện các công trình, biện pháp bảo vệ môi trường phục vụ giai đoạn vận hành chính thức theo quy định đối với các dự án khai thác mỏ đá sét sông Hóa và mỏ đá vôi Đồng Bành; không có sổ đăng ký chủ nguồn thải (CTNH) và báo cáo quản lý CTNH định kỳ gửi các cơ quan chức năng; thực hiện không đúng chương trình giám sát môi trường định kỳ so với nội dung đã cam kết trong các báo cáo ĐTM được phê duyệt.
Xi măng Đồng Bành không thực hiện đúng quy trình về quản lý chất thải rắn thông thường và CTNH; đã có biện pháp xử lý nước thải và khí thải, tuy nhiên nước thải sau xử lý vẫn không đạt tiêu chuẩn theo quy định trước khi xả ra ngoài môi trường.
Thực hiện không đúng, không đầy đủ một trong các nội dung chương trình quan trắc, giám sát môi trường theo quy định; không lập hồ sơ đề nghị kiểm tra, xác nhận việc đã thực hiện các công trình, biện pháp bảo vệ môi trường phục vụ giai đoạn vận hành của dự án theo quy định và gửi cơ quan đã phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường để được kiểm tra, xác nhận trước khi đưa dự án vào vận hành chính thức; không có giấy xác nhận việc đã thực hiện các công trình, biện pháp bảo vệ môi trường phục vụ giai đoạn vận hành của dự án; không chuyển giao chất thải nguy hại cho đơn vị có giấy phép quản lý chất thải nguy hại quá 12 tháng kể từ ngày phát sinh chất thải nguy hại để vận chuyển, xử lý, tiêu hủy theo quy định; xả nước thải vượt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải dưới 02 lần trong trường hợp thải lượng nước thải từ 40m3/ngày đến dưới 60m3/ngày…
Căn cứ vi phạm, ngày 1/4/2014, Tổng Cục trưởng Tổng Cục Môi trường đã ban hành Quyết định số 167/QĐ - XVHC xử phạt vi phạm hành chính về bảo vệ môi trường đối với Xi măng Đồng Bành 914 triệu đồng.
Mặc dù vậy, Xi măng Đồng Bành dường như vẫn “phớt lờ”, tiếp tục có những hành vi “bức tử” môi trường. Theo tìm hiểu của phóng viên, năm 2015, ông Nguyễn Văn Hôn (trú tại thôn Cây Hồng, thị trấn Chi Lăng) đã có đơn kiến nghị do quá trình hoạt động của Xi măng Đồng Bành gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng đến cuộc sống của gia đình ông.
Sau khi kiểm tra, xác minh, ngày 27/10/2015, Sở TNMT Lạng Sơn đã có Báo cáo số 406/BC-STNMT, về việc giải quyết đơn kiến nghị của ông Hôn, khẳng định: “…Cty xi măng Đồng Bành gây ô nhiễm là có cơ sở. Hoạt động của băng tải và trạm đập đá diễn ra vào thời điểm ban đêm thì các thông số tiếng ồn, độ rung đều vượt giới hạn cho phép so với quy định”…
Nhưng rồi mọi việc lại đâu vào đấy, chỉ trong tháng 7/2016 mà có đến 2 vụ đá văng vào nhà dân ở thôn Cây Hồng do việc nổ mìn khai thác đá của Xi măng Đồng Bành gây ra đã được Công an thị trấn Chi Lăng, đại diện hộ dân, người chứng kiến lập biên bản.
Dư luận người dân đặt câu hỏi, phải chăng Xi măng Đồng Bành coi thường pháp luật, hay có thế lực nào đó “chống lưng” nên người dân mới phải chịu đựng như vậy?