Ngày 27/1, Thanh tra Chính phủ (TTCP) công bố Thông báo kết luận thanh tra việc sử dụng quỹ bảo hiểm y tế, mua sắm trang thiết bị y tế, đấu thầu thuốc chữa bệnh giai đoạn 2014-2018 tại Bộ Y tế, Bảo hiểm xã hội Việt Nam và 7 bệnh viện.
TTCP cũng làm việc với các bệnh viện: Bạch Mai, Chợ Rẫy, Việt Đức, K, Nhi Trung ương, Trung ương Huế, Thống Nhất, Tim Hà Nội, Nhân dân 115, Mắt Trung ương và Ung bướu TP HCM.
Cần chuyển hồ sơ 7 vụ việc sang Bộ Công an
Trong Thông báo kết luận thanh tra số 154/TB - TTCP, TTCP xác định có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự, cần chuyển hồ sơ hoặc chuyển thông tin sang cơ quan điều tra Bộ Công an.
Các vụ việc lần lượt bao gồm:
Thứ nhất, hồ sơ về gói thầu số 2 và số 5 đấu thầu tập trung năm 2017 tại Trung tâm mua sắm tập trung quốc gia liên quan đến liên doanh Công ty UNI - Văn Lang. Cụ thể, TTCP nhận định cần tiếp tục điều tra, xác minh làm rõ theo quy định của pháp luật tại hai gói thầu này. TTCP xác định, việc xét thầu, lựa chọn nhà thầu còn nhiều sai phạm, có dấu hiệu vi phạm pháp luật về hình sự đối với các nhà thầu trúng thầu thuốc Xalvobin 500mg film – coated tablet.
 |
Gói thầu cung cấp và lắp đặt hệ thống xạ trị gia tốc thuộc dự án của Bệnh viện Ung bướu TP HCM thuộc 1 trong 7 vụ việc được đề nghị chuyển sang Bộ Công an. |
Thứ hai, hồ sơ việc thực hiện liên doanh, liên kết đối với 11 máy đặt tại Bệnh viện Bạch Mai. TTCP xác định, 11 thiết bị liên doanh, liên kết tại bệnh viện có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự quy định tại Điều 356 của Bộ Luật Hình sự về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, cần tiếp tục điều tra, làm rõ.
11 thiết bị liên doanh, liên kết được xác định có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự tại Bệnh viện Bạch Mai là: Hệ thống chụp CT-Scanner 128 lát cắt; hệ thống máy nội soi Olympus (6 bộ nội soi dạ dày, đại tràng); hệ thống máy CT 64 lớp cắt; hệ thống chụp CT-Scanner 128 lát cắt có chức năng mô phỏng; máy chụp cắt lớp điện toán; hệ thống cộng hưởng từ 1.5 Tesla (siêu dẫn); hệ thống chụp cắt lớp vi tính xoắn ốc toàn thân 32 lát cắt; máy robot Rosa và máy robot Mako.
Thứ ba, việc mua sắm robot hỗ trợ phẫu thuật sọ não có sử dụng công nghệ lập kế hoạch và giải pháp PACS tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình văn hóa - xã hội thành phố Hà Nội (QLDACTVHXH).
TTCP chỉ ra rằng, quá trình thanh tra Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện đã cung cấp Hợp đồng năm 2018 giữa Ban QLDACTVHXH Hà Nội và Nhà thầu liên doanh Công ty CP công nghệ y tế BMS – Công ty TNHH xuất nhập khẩu thiết bị y tế Đại Phát, Hệ thống robot có cấu hình tương đương với hệ thống Robot Rosa liên doanh liên kết tại Bệnh viện Bạch Mai (là hệ thống robot đưa vào liên doanh mà cơ quan Công an đang điều tra) với giá trị hợp đồng là gần 38.788,99 triệu đồng.
“Giá trị theo hợp đồng của Hệ thống robot mà Ban QLDACTVHXH Hà Nội mua là quá cao so với giá trị thực tế của hệ thống robot đưa vào liên doanh tại Bệnh viện Bạch Mai (10.989,42 triệu đồng) cần tiếp tục điều tra làm rõ”, TTCP kết luận.
Thứ tư, mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế tại Bệnh viện Tim Hà Nội đối với 10 gói thầu chỉ định thầu rút gọn năm 2018 và một số gói thầu khác trong các năm 2018, 2019.
Thứ năm, việc thực hiện gói thầu cung cấp và lắp đặt hệ thống xạ trị gia tốc thuộc dự án của Bệnh viện Ung bướu TP HCM.
Thứ sáu, việc cấp giấy phép nhập khẩu thiết bị y tế trái quy định, có dấu hiệu lợi ích nhóm ở Vụ Trang thiết bị và công trình y tế thuộc Bộ Y tế.
Thứ bảy, việc đấu thầu, mua sắm thiết bị đối với các gói thầu cung cấp lắp đặt thiết bị xạ trị 1 và 2 tại Bệnh viện K.
Cơ quan thanh tra cho rằng trách nhiệm để xảy ra những sai phạm trong việc mua sắm thiết bị y tế trên thuộc lãnh đạo Bộ Y tế được giao phụ trách lĩnh vực này thời kỳ 2014-2018, các đơn vị, cá nhân khác của bộ có liên quan.
Hàng loạt sai phạm tại Bộ Y tế
Qua thanh tra tại Bộ Y tế, TTCP phát hiện việc tham mưu xây dựng, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật liên quan và các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn còn có nhiều vi phạm, có nội dung còn không sát thực tế, không phù hợp với thực tiễn, nhưng trong thời gian dài cũng không có điều chỉnh, sửa đổi hoặc thay thế.
Đặc biệt, Bộ Y tế xây dựng giá dịch vụ khám chữa bệnh bảo hiểm y tế giữa các bệnh viện cùng hạng trên toàn quốc thiếu chặt chẽ, chưa đủ cơ sở, các định mức và giá vật tư y tế tiêu hao không sát thực tế sử dụng. Bộ này cũng không có hướng dẫn phương thức thanh toán chi phí khám chữa bệnh. Đặc biệt, không ban hành đầy đủ giá của hơn 18.000 dịch vụ thanh toán bảo hiểm y tế.
TTCP còn phát hiện, Bộ Y tế còn không phối hợp với Bộ Tài chính để ban hành khung giá dịch vụ khám chữa bệnh theo yêu cầu. Còn có trường hợp trong thanh toán chi phí khám chữa bệnh không đúng, nhưng không được kiểm tra, phát hiện và xử lý như việc bác sĩ điều trị kê đơn, chỉ định sử dụng thuốc không đúng theo tờ đăng ký thuốc lưu hành tại Việt Nam trong hồ sơ đăng ký thuốc được phê duyệt.
TTCP còn cho rằng, Bộ Y tế còn yếu kém trong việc thẩm định, phê duyệt và quản lý giá thiết bị y tế, vật tư y tế. Trong thời gian dài, không công khai kết quả trúng thầu. Các mặt hàng thuộc sản phẩm giáp ranh giữa thuốc và vật tư y tế tiêu hao, Bộ Y tế cũng chưa có quy định cụ thể, có hiện tượng trùng chéo dẫn đến khó khăn cho các cơ sở khám chữa bệnh.
 |
Bộ Y tế vướng nhiều sai phạm trong công tác quản lý Nhà nước. |
Bên cạnh đó, việc cấp giấy phép nhập khẩu thiết bị y tế còn sai phạm, có dấu hiệu lợi ích nhóm và dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự. Bộ Y tế còn phê duyệt kế hoạch mua sắm trực tiếp với những thuốc không có tên trong kế hoạch đấu thầu được duyệt trước đó, vượt 20% số lượng đã trúng thầu hoặc vượt giá trị 2 tỷ đồng/năm.
Nghiêm trọng hơn, Bộ Y tế cho phép Bệnh viện Bạch Mai mời thầu mua thuốc thí điểm cho nhà thuốc bệnh viện (năm 2018 và 2019) đối với 2/3 gói thầu theo tên thương mại trái quy định của Luật Dược 2016 và Thông tư số 11 của Bộ Y tế, Nghị định số 54 của Chính phủ.
Liên quan tới quá trình thanh tra phát hiện một số thiếu sót, vi phạm tại Bộ Y tế, TTCP kiến nghị xử lý về cơ chế chính sách, trong đó kiến nghị sớm trình Chính phủ về kế hoạch xây dựng Luật Trang thiết bị y tế; cần sửa đổi, bổ sung hoặc trực tiếp sửa đổi, bổ sung (đối với văn bản thuộc thẩm quyền) các nội dung còn chưa đúng với nội dung quy định tại văn bản có giá trị pháp lý cao hơn hoặc nội dung trong cùng văn bản còn chưa thống nhất.
TTCP chỉ ra rằng, nguyên nhân để xảy ra những sai phạm trên do công tác chỉ đạo của Bộ Y tế trong quản lý quỹ Bảo hiểm y tế, đấu thầu mua sắm TTBYT, VTTH, thuốc chữa bệnh còn chưa đồng bộ, thiếu thanh tra, kiểm tra thường xuyên và không tổ chức sơ kết, tổng kết, đánh giá kịp thời để chỉ ra các mặt được và những hạn chế, yếu kém để khắc phục.
