Đua nhau “dính chàm”
Phi công, tiếp viên của Vietnam Airlines vốn được xem là một công việc danh giá, không phải “ước là được” nên năm 2009 khi một viên phi công của hãng này bị bắt ở Nhật Bản vì mua hàng ăn cắp và “tuồn” về Việt Nam theo đường hàng không, dư luận hết sức bất ngờ và choáng váng. Viên phi công này sau đó bị phạt 30 tháng tù treo.
Những tưởng đây là “gương tày liếp”, nào ngờ, chưa đầy 01 năm sau tháng 6/2010, cơ quan chức năng Australia lại công bố bắt giữ 7 tiếp viên của Vietnam Airlines để điều tra nghi vấn liên quan việc vận chuyển một số điện thoại iPhone và iPad từ nước này về Việt Nam.
Năm sau (2011), tiếp viên Thái Anh Tiến của hãng hàng không này lại bị khởi tố cùng người mẫu Vĩnh Thụy do liên quan đến đường dây buôn lậu hàng điện tử, ngoại tệ từ nước ngoài về TP HCM.
Cũng trong năm 2011, Hải quan sân bay Incheon - Seoul (Hàn Quốc) phát hiện 20 lượng vàng trong hành lý xách tay của 3 tiếp viên Vietnam Airlines chuẩn bị xuất về Việt Nam.
“Ngựa quen đường cũ”, năm 2013, hiện tượng phi công, tiếp viên hãng hàng không Quốc gia buôn lậu trên các chuyến bay quốc tế tiếp tục nở rộ. Đỉnh điểm là vụ việc tiếp viên Bùi Ngọc Tuấn bị công an Hà Nội bắt tạm giam để điều tra về hành vi buôn lậu. Trên chuyến bay từ Paris về Nội Bài, lực lượng an ninh sân bay đã phát hiện tiếp viên Bùi Ngọc Tuấn mang theo 50 chiếc điện thoại iPhone 5S trong hành lý mà không làm thủ tục khai báo. Toàn bộ số điện thoại iPhone 5S kể trên đều còn nguyên hộp, chưa qua sử dụng.
Tháng 9/2013, tiếp viên Nguyễn Bích Ngọc cũng bị nghi ngờ vận chuyển 21 món hàng quần áo ăn cắp trị giá 125.000 Yen trên chiếc xe buýt chở phi hành đoàn từ một khách sạn ở Osaka đến sân bay quốc tế Kansai. Nữ tiếp viên này bị cáo buộc theo yêu cầu của một phụ nữ người Việt 30 tuổi ở Nhật, đã bị truy tố vì mua hàng ăn cắp.
Ngày 24/3/2014, cảnh sát Nhật Bản bắt giữ nữ tiếp viên này và cáo buộc cô xách lô hàng lậu trị giá 3 triệu Yen lên máy bay và nhận tiền công vận chuyển từ tháng 6/2013. Sự việc đã khiến văn phòng của Vietnam Airlines ở Tokyo bị lục soát và 5 nhân viên khác cũng phải đến sở cảnh sát trình diện.
Cuối tháng 2/2014, một nữ tiếp viên nữa của Vietnam Airlines bị cáo buộc tương tự khi bị tình nghi buôn lậu hàng mỹ phẩm, quần áo từ một đường dây ăn cắp tại các siêu thị Nhật.
Mới đây nhất, ngày 10/3/2015, sau khi hoàn thành chuyến bay từ Hà Nội đến sân bay quốc tế Gimhae (Pusan), một cơ trưởng và một tiếp viên VNA đã bị phát hiện giấu 6kg (mỗi thỏi vàng là 1kg) dưới đế giày khi đi qua hệ thống máy dò kim loại của sân bay.
Như vậy, chỉ tính những thông tin được báo chí công bố rộng rãi thì từ năm 2009 tới nay, Vietnam Airlines đã để xảy ra tới 8 vụ bê bối liên quan tới đội ngũ phi công và tiếp viên của hãng này.
| |
| Hình ảnh vụ cơ trưởng và tiếp viên Vietnam Airlines buôn lậu vàng được đăng tải trên báo Hàn Quốc. |
Những câu hỏi nhức nhối
Không thể im lặng trước thông tin dày đặc trên báo quốc tế và trong nước về vụ “buôn lậu vàng”, ngày 16/4/2015, Vietnam Airlines phải lên tiếng xác nhận việc cơ trưởng và tiếp viên bị bắt giữ tại Hàn Quốc là có thật. Theo đó, trên chuyến bay VN 426 khởi hành từ Hà Nội đi Pusan ngày 10/3/2015; hai nhân viên của Hãng là cơ trưởng Nguyễn Văn Dũng (sinh ngày 20/11/1980, số bằng lái 29836, ngày cấp 31/3/2010) và tiếp viên Nguyễn Tuấn Phong, đã mang theo vàng và không khai báo, sau đó bị hải quan tại sân bay Gimhae, Pusan, Hàn Quốc bắt giữ.
Vụ việc như “giọt nước tràn ly”, khiến dư luận hết sức bức xúc về tư cách đạo đức của những người làm việc cho hãng hàng không quốc gia. TS Trần Đình Bá – Hội viên hội Khoa học Kinh tế Việt Nam đặt câu hỏi: Vì sao Vietnam Airlines mang thương hiệu quốc gia lại giáo dục, quản lý nhân viên lỏng lẻo đến vậy, tới mức để liên tiếp xảy ra những hành vi buôn lậu liều lĩnh, bất chấp luật pháp, danh dự như thế?
Không chỉ có vậy, nhìn vào chuỗi sự việc, dư luận còn đặt dấu hỏi : Ai đã dung dưỡng cho vấn nạn này, Cục Hàng không Việt Nam ở đâu khi bê bối liên tiếp xảy ra, vụ sau lớn hơn vụ trước mà không có “thuốc đặc trị”?
Và câu trả lời dường như cũng hé mở ở ngay chính những thông cáo báo chí phát đi từ cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực này. Cụ thể, ngày 15/4/2015, khi báo chí trong nước và quốc tế đưa tin vụ buôn lậu vàng, sau 1 tháng xảy ra sự vụ, Cục Hàng không Việt Nam mới phát đi thông cáo báo chí với nội dung hết sức thụ động, cho thấy đơn vị này chỉ nắm được thông tin qua báo chí. “Theo báo cáo của Vietnam Airlines, nhà chức trách Hàn Quốc vẫn chưa có thông tin chính thức cho phía Việt Nam. Hiện nay, Cục Hàng không Việt Nam đang tiếp tục phối hợp với Vietnam Airlines theo dõi chặt chẽ tình hình diễn biến liên quan đến sự việc nêu trên”, thông cáo nêu rõ.
Ngày hôm sau, 16/4, Cục này mới phát thông cáo báo chí cho hay: đã yêu cầu Vietnam Airlines khẩn trương kiểm tra, rà soát và triển khai các biện pháp hiệu quả để tránh tái diễn hành vi lợi dụng vị trí làm việc để buôn lậu, vận chuyển trái phép tài sản, hàng hóa, báo cáo Cục Hàng không Việt Nam trước ngày 21/04/2015.
Cục Hàng không Việt Nam cũng yêu cầu Cảng vụ hàng không miền Bắc tiến hành rà soát quy trình kiểm tra, đảm bảo an ninh hàng không đối với người ra vào khu vực hạn chế nhằm phát hiện những kẽ hở mà các đối tượng có thể lợi dụng để buôn lậu và vận chuyển trái phép tài sản, hàng hóa vào khu vực sân bay và lên tàu bay.
Vậy là, sau 8 vụ buôn lậu đình đám, Cục Hàng không mới thấy đó là “vấn đề cấp bách”, chả khác gì “mất bò mới lo làm chuồng”. Còn Vietnam Airlines, sau mỗi vụ tiếp viên bị cáo buộc buôn lậu đều "đăng đàn" trả lời báo chí: sẽ hợp tác với cơ quan điều tra, không bao che cho bất cứ cá nhân nào nhằm ngăn chặn các trường hợp tương tự xảy ra trong tương lai, thế nhưng các vụ buôn lậu tương tự vẫn ngày càng tăng lên.
“Độ trễ” của Cục Hàng không cộng với việc buông lỏng kỷ cương của hãng hàng không quốc gia chính là “dư địa” để những thói hư, tật xấu của đội ngũ phi công, tiếp viên có đất để phát triển.
Sau ngày 21/4 tới đây, chắc chắn những giải pháp "ngăn ngừa tiếp viên, phi công buôn lậu" sẽ được công bố nhưng cho dù giải pháp như thế nào, nếu không “nhìn thẳng vào sự thật" trên để có thuốc trị đúng “bệnh”, liệu có còn vụ buôn lậu thứ 9, thứ 10 hay thứ n hay không?
Câu trả lời xin để ngỏ và gửi tới Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng, vị tư lệnh ngành nổi tiếng với những hành động quyết liệt, không dung túng cho những sai phạm, quan liêu, trì trệ…