Án dễ, Tòa làm khó?

(PLO) - Được vợ chồng chị ruột làm giấy cho ngôi nhà 18A Thạch Hãn (nay là 88 Trần Nguyễn Đán, phường Thuận Hòa, TP.Huế), bà Phan Thị Lộc tiến hành sửa chữa và sau đó nhượng lại cho bà Phan Thị Hồng (trú 14 Nguyễn Biểu, TP.Huế). Tuy nhiên, khi bà Lộc tiến hành giao nhà cho bà Hồng thì bị ông Phan Tin (anh ruột bà Lộc) phản đối vì cho rằng căn nhà trên do mẹ ông - bà Nguyễn Thị Thuận quản lý.
Mặc dù ông Phan Tin không đưa ra được chứng cứ chứng minh đất của mẹ mình nhưng các cấp tòa tỉnh Thừa Thiên Huế xét xử cứ vòng vo khiến vụ việc đơn giản trở nên phức tạp.
Bà Phan Thị Lộc bên ngôi nhà được người chị ruột làm giấy cho đứt
 Bà Phan Thị Lộc bên ngôi nhà được người chị ruột làm
giấy cho đứt
Nguồn gốc thửa đất
Tại Biên bản xác minh ngày 21/11/2006 của TAND TP.Huế do Thẩm phán Nguyễn Văn Đạt ký ghi rõ: “Nguồn gốc đất đang tranh chấp tại 88 Trần Nguyễn Đán, TP.Huế nguyên trước đây là của gia đình bà Nguyễn Thị Đông. Vào ngày 05/12/1981, bà Đông chuyển nhượng đất và hoa màu cho bà Phan Thị Thu. Đến năm 1994, bà Phan Thị Thu làm giấy cho em gái là Phan Thị Lộc ngôi nhà nói trên”. 
Biên bản xác minh này phù hợp với giấy bán đất và hoa màu giữa bà Nguyễn Thị Đông và bà Phan Thị Thu ngày 05/12/1981 cũng như các giấy tờ liên quan như sổ dã ngoại cũng mang tên bà Phan Thị Thu. Theo đó, ngày 5/4/1982, UBND TP.Huế có Quyết định cho phép bà Phan Thị Thu được phép xây dựng nhà ở trên diện tích đất nhận chuyển nhượng.
Nói về việc được chị ruột là Phan Thị Thu cho nhà đất, bà Phan Thị Lộc trình bày và đưa ra các giấy tờ có chứng thực liên quan: “Năm 1994, tôi được vợ chồng chị ruột  là Phan Thị Thu và Nguyễn Văn Trâm do chuẩn bị làm thủ tục định cư tại Mỹ nên làm giấy cho tôi ngôi nhà, đất trên với diện tích 153m2.
Các giấy tờ cho, nhận giữa hai chị em được UBND phường Thuận Hòa xác nhận vào  ngày 26/10/1994. Đến năm 1995, bà Thu và ông Trâm tiếp tục làm “Giấy chứng nhận cho nhà cho đất”  và cũng được UBND phường Thuận Hòa xác nhận ngày 08/01/1995. Tám năm sau, ngày 15/3/2003, bà Thu lại viết giấy tái xác nhận về việc đã cho tôi nhà”.  
Như vậy, qua những giấy tờ còn lưu giữ và biên bản xác minh của Tòa án TP.Huế thì ngôi nhà 88 Trần Nguyễn Đán là của bà Phan Thị Thu và bà Thu làm thủ tục giấy cho bà Phan Thị Lộc là hoàn toàn hợp pháp và có cơ sở. Sau khi được bà Thu làm giấy cho nhà, đất, bà Phan Thị Lộc làm thủ tục đăng ký kê khai và nộp thuế liên tục nhiều năm cũng như được UBND TP.Huế cấp giấy chứng nhận số nhà. 
Năm 2003, bà Phan Thị Lộc  làm giấy bán ngôi nhà trên cho bà Nguyễn Thị Hồng. Trước sự việc này, ông Phan Tin vừa từ miền Nam ra phản đối vì cho rằng căn nhà trên do mẹ ông - bà Nguyễn Thị Thuận mua trước đây và nhờ bà Phan Thị Thu đứng tên vì bà Thuận chưa có hộ khẩu. 
Mâu thuẫn tiếp tục phát sinh khi bà Thu không đi xuất cảnh được cũng nói rằng căn nhà trên do mẹ bà mua và nhờ bà đứng tên giúp và “lật lọng” nói rằng bà không có quyền cho bà Lộc. Bà Thu còn quanh co cho rằng các giấy tờ cho, nhận đất bà không hay biết vì căn nhà đó không phải của bà.
Xét xử vòng vo
Tại Bản án  số 30/2011/TCDS-PT ngày 29/9/2011 của TAND tỉnh Thừa Thiên Huế cho rằng: “Các lời khai nại của bà Nguyễn Thị Thuận, ông Phan Tin cho rằng ngôi nhà và đất nêu trên là tài sản của bà Thuận là không có căn cứ và xác định ngôi nhà diện tích 30m2 và phần diện tích đất 153m2 kèm theo đã thuộc quyền sử dụng của bà Phan Thị Thu là có căn cứ đúng pháp luật”. 
Tại bản án này còn ghi rõ: “Tại thời điểm năm 1994, bà Phan Thị Thu là chủ ngôi nhà. Do vậy, bà Thu và ông Trâm có quyền tặng, cho, chuyển nhượng ngôi nhà này. Việc vợ chồng bà Thu tặng cho em là Phan Thị Lộc là hoàn toàn tự nguyện, đã được UBND phường Thuận Hòa xác nhận. Tại tời điểm này không có quy định phải công chứng, chứng thực với hợp đồng tặng cho nhà, nên hợp đồng tặng cho nhà có hiệu lực kể từ thời điểm các bên ký kết hợp đồng.
Công nhận văn tự mua bán cho nhận nhà lập ngày 26/10/1994 giữa vợ chồng bà Phan Thị Thu, ông Nguyễn Văn Trâm và bà Phan Thị Lộc có hiệu lực pháp luật là có căn cứ, đúng pháp luật...”.
Việc bà Phan Thị Thu cho rằng khi bà và bà Lộc đến UBND phường Thuận Hòa ký giấy tờ cho nhận bà không nhớ nội dung và không hay biết, TAND tỉnh Thừa Thiên Huế cho rằng: “Xét thấy khi ký vào biên bản tặng cho nhà, bà Thu trong tình trạng tinh thần minh mẫn, không bị cưỡng ép, đe dọa, và bà Thu là người biết viết, biết đọc chữ nên lời khai này không đúng thực tế, không có cơ sở để chấp nhận...”.
Thế nhưng, cũng tại bản án này, trước thì nói việc mua bán, cho nhận nhà lập ngày 26/10/1994 giữa vợ chồng bà Thu, ông Trâm và bà Phan Thị Lộc có hiệu lực pháp luật là có căn cứ, đúng pháp luật, nhưng sau lại “móc ngược” vấn đề chuyển nhượng giữa bà Đông và bà Thu trước đây để cho rằng việc chuyển nhượng là không hợp pháp.
“Việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất chưa được đăng ký ở cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định tại Điều 31 Luật Đất đai 1993 và theo hướng dẫn tại Điểm b3, Mục 2.3, Phần II của Nghị quyết 02 ngày 10/08/2004 của Hội đồng Thẩm phán TANDTC nêu trên thì trong trường hợp này, Tòa án không công nhận hợp đồng”.
Dư luận đang chờ một bản án công tâm từ các cấp Tòa tỉnh Thừa Thiên Huế.