Nguy cơ mất trắng sau đầu tư hàng chục tỉ
Kêu cứu đến các cơ quan truyền thông và cơ quan quản lý Nhà nước, đại diện Cty Hoài Nam và Cty Sao Bắc (Quảng Ninh) cho biết khi mới đầu tư họ được tỉnh Quảng Ninh tạo điều kiện thuận lợ. Từ năm 2003, 2004 họ được UBND tỉnh Quảng Ninh có quyết định, ký hợp đồng cho thuê hàng chục nghìn m2 đất tại khu vực phường Bãi Cháy để xây dựng nhà xưởng, kho bãi phục vụ kinh doanh. Họ đầu tư hàng chục tỉ đồng vào khu đất được thuê đồng thời cũng đã bỏ tiền tỉ để tôn tạo san lấp khu sình lầy xung quanh, thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ với Nhà nước.
Khi công việc kinh doanh đang thuận lợi, tạo công ăn việc làm cho hàng nghìn lao động thì bất ngờ bị chính quyền tỉnh Quảng Ninh thu hồi đất để giao cho nhà đầu tư khác thực hiện dự án xây dựng cảng tổng hợp thuộc hệ thống cảng Cái Lân.
Theo đó, tháng 1/2010 tỉnh Quảng Ninh có quyết định số 210 thu hồi trên 223 nghìn m2 đất, trong đó có trên 13 nghìn m2 do Cty Hoài Nam đang quản lý sử dụng và trên 22 nghìn m2 do Cty Sao Bắc đang quản lý sử dụng vào mục đích kinh doanh để giao cho UBND TP. Hạ Long để bồi thường GPMB thực hiện dự án cảng tổng hợp thuộc hệ thống cảng Cái Lân, tại phường Bãi Cháy, TP. Hạ Long. Chủ đầu tư dự án cảng tổng hợp này là Cty cổ phần cảng và vận tải Lilama (này đổi tên thành Cty cổ phần cảng Cái Lân). Tổng mức đầu tư dự án là trên 1.700 tỉ đồng. Trong khi đó, xác định của cơ quan chức năng tỉnh Quảng Ninh cho thấy Cty này chỉ có vốn sở hữu là 20 tỉ đồng.
Nhận thấy việc thu hồi đất là mờ ám, thiếu minh bạch Cty Hoài Nam và Cty Sao Bắc liên tục có khiếu nại và sau đó là khởi kiện quyết định hành chính của UBND tỉnh Quảng Ninh ra tòa án.
TAND tỉnh Quảng Ninh đã xử vụ kiện này (tháng 3/2014) và khẳng định các quyết định thu hồi đất của UBND tỉnh Quảng Ninh đối với doanh nghiệp là Cty Hoài Nam không còn hiệu lực thi hành vào thời điểm tòa án xét xử và không có giá trị thực hiện, có thiếu sót.
Bị chỉ ra sai sót, nhưng vẫn với mục đích lấy đất, đầu năm 2015 UBND tỉnh Quảng Ninh tiếp tục có các quyết định số 456 và số 457 thu hồi toàn bộ diện tích đất do Cty Hoài Nam, Cty Sao Bắc đang quản lý sử dụng. Quyết định ghi rõ là thu hồi để giao cho Trung tâm phát triển quỹ đất TP. Hạ Long quản lý.
Các quyết định này đang đẩy các nhà đầu tư trên vào nguy cơ phá sản, mất đất để sản xuất. Điều này đồng nghĩa với việc người lao động sẽ mất việc làm. Các nhà đầu tư này cũng đang có đơn kêu cứu, tố cáo động thái trên của lãnh đạo UBND tỉnh Quảng Ninh đến các cơ quan truyền thông và các cơ quan hữu trách ở Trung ương.
Dấu hiệu không minh bạch
Tìm hiểu của phóng viên cho thấy mục đích thu hồi đất thực của tỉnh Quảng Ninh là để giao cho Cty cổ phần cảng và vận tải Lilama thực hiện dự án Cảng tổng hợp thuộc hệ thống cảng Cái Lân.
Tại quyết định số 82/QĐ-UBND ngày 8/1/2009 của UBND tỉnh Quảng Ninh về việc phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng tỉ lệ 1/500 Cảng tổng hợp thuộc hệ thống cảng Cái Lân cho thể hiện rõ mục đích này.
Vấn đề được đặt ra là dự án này đến nay vẫn còn nằm… trên giấy. Liên quan đến vụ việc thu hồi đất bất thường này, trả lời những khúc mắc của ông Nguyễn Bá Thuyền, Đại biểu Quốc hội khóa XIII tại văn bản số 7505/UBND-TD ngày 8/12/2015, UBND tỉnh Quảng Ninh thừa nhận chủ đầu tư dự án cảng tổng hợp Cái Lân chưa chưa được cấp giấy chứng nhận đầu tư, chưa có đánh giá tác động môi trường.
Như vậy vì sao, vì điều gì mà ngay từ đầu năm 2010 UBND tỉnh Quảng Ninh đã quyết liệt ban hành các quyết định thu hồi đất để giao đất cho Cty cổ phần cảng và vận tải Lilama thực hiện dự án trên? Có không lợi ích nhóm ở đây?
Hơn nữa cũng theo UBND tỉnh Quảng Ninh thì dự án này có tổng vốn đầu tư là 1.755 tỉ đồng. Trong khi đó, xác minh của cơ quan hữu trách tỉnh Quảng Ninh cũng cho thấy chủ đầu tư dự án chỉ có vốn sở hữu là 20 tỉ đồng và số dư tài khoản của chủ đầu tư tại ngân hàng là 50 tỉ đồng. Với số vốn èo uột như vậy mà thực hiện dự án gần 2 nghìn tỉ đồng không thể không khiến dư luận lo ngại về tính minh bạch, khách quan trong vụ việc này.
Theo điều tra của phóng viên, từ mục đích thu hồi đất ban đầu để giao cho Cty cổ phần cảng và vận tải Lilama làm chủ đầu tư thực hiện dự án cảng tổng hợp thuộc dự án cảng Cái Lân, nhưng do vấp phải sự phản ứng mạnh mẽ của các nhà đầu tư bị thu hồi đất và bị TAND tỉnh Quảng Ninh chỉ ra điểm sai. Nhưng với mục đích thu hồi đến cùng, UBND tỉnh Quảng Ninh “sửa” bằng cách thu hồi và giao cho Trung tâm phát triển quỹ đất TP. Hạ Long quản lý (tại các quyết định thu hồi số 456 và 457 năm 2015 như đã nói ở trên).
Với động thái này, UBND tỉnh Quảng Ninh đang tìm cách “né” mục đích thực của việc thu hồi. Thực tế là khu đất mà Cty Hoài Nam và Cty Sao Bắc đang quản lý sử dụng đã bị đưa vào quy hoạch dự án cảng tổng hợp Cái Lân của Cty Cty cổ phần cảng và vận tải Lilama. Công ty này chưa được cấp giấy chứng nhận đầu tư, đánh giá tác động môi trường.
UBND tỉnh Quảng Ninh cũng bị tố là vi phạm quyền về việc giao đất đầu tư cảng tổng hợp, căn cứ vào Nghị định 108/2006 của Chính phủ quy định chi tiết về hươgns dẫn thi hành một số điều của Luật Đầu tư, việc phê duyệt chủ trương đầu tư, đối tượng bị thu hồi đất cho rằng việc UBND tỉnh Quảng Ninh phê duyệt thực hiện dự án Cảng tổng hợp Cái Lân là vượt thẩm quyền theo quy định của pháp luật về đầu tư. Cty cổ phần cảng và vận tải Lilama đã được “bán” và đổi tên thành Cty cổ phần cảng Cái Lân, không có vốn của LILAMA tại doanh nghiệp này. Đây là doanh nghiệp tư nhân và có dấu hiệu lợi ích nhóm.
