Như đã phản ánh ở bài viết trước, trong quá trình thực hiện Dự án đầu tư xây dựng công trình Cải tạo nâng cấp tuyến phố Thanh Vỵ - TX Sơn Tây, đã bộc lộ nhiều bất cập trong công tác đền bù, giải phóng mặt bằng, điều đó không chỉ làm chậm tiến độ, mà còn gây bức xúc trong nhân dân, khiếu kiện khiếu nại kéo dài gần một thập kỷ vừa qua.
“Trên bảo dưới không nghe”?
Cụ thể, để thực hiện dự án, ngày 18/07/2012, UBND TX Sơn Tây ra Quyết định số 597/QĐ-UBND (QĐ 597), phê duyệt phương án đền bù cho người dân căn cứ vào hiện trạng sử dụng thực tế. Nhưng không hiểu vì sao, chưa đầy 3 tháng sau, ngày 17/10/2012, UBND TX Sơn Tây bất ngờ ra Quyết định số 981/QĐ-UBND (QĐ 981) mà phương án đền bù thiếu căn cứ vào hiện trạng sử dụng và nguồn gốc đất.
Để có hướng giải quyết vụ việc, ngày 15/5/2013, UBND TX Sơn Tây có công văn (số 527/UBND-BĐT) Về việc xin cơ chế hỗ trợ bồi thường về đất ở trong GPMB tuyến đường phố Thanh Vỵ, Tùng Thiện gửi về UBND và Ban chỉ đạo GPMB Thành phố Hà Nội.
Trong đó, UBND TX Sơn Tây thừa nhận có thời kỳ cấp GCN QSDĐ chỉ căn cứ vào chỉ giới hành lang đường giao thông, không quan tâm đến nguồn gốc, giấy tờ đất của hộ dân, trên giấy không công nhận diện tích đất hợp pháp nằm trong hành lang đường.
Cũng có thời kỳ giấy có công nhận cả phần đất nằm trong hành lang giao thông, song phần diện tích đất được đo tính từ mép sau của thửa đất ra trước, trong khi quá trình sử dụng, diện tích của các hộ đều tăng do tự mở rộng phần phía sau.
Vì thế dẫn tới việc xác định mốc giới hành lang đường là không đồng nhất, cá biệt, có thửa đất chia thừa kế cho 2 người con nhưng do thời điểm làm giấy khác nhau nên mốc giới đã khác nhau. Do vậy, nếu việc bồi thường chỉ căn cứ vào GCN QSDĐ thì chưa đảm bảo quyền lợi cho người dân và không được nhân dân ủng hộ.
| |
| Dù trên cùng một tuyến phố nhưng đền bù giữa các hộ dân khác nhau do bất cập về chính sách. |
Cụ thể hóa điều này, ngày 25/06/2013, UBND TX Sơn Tây đã có tờ trình số 450/TTr-BCĐ về việc xem xét chính sách bồi thường, hỗ trợ về đất đối với dự án này và được UBND TP Hà Nội đồng ý tại Công văn số 4955/UBND-TNMT, ngày 10/07/2013. Trong đó cho phép bồi thường 100% theo giá đất ở đối với phần diện tích đất bị thu hồi nằm ngoài GCN QSDĐ, nhưng vẫn trong hạn mức giao đất… Riêng đối với phần diện tích vượt hạn mức công nhận đất ở được hỗ trợ bằng 50% giá bồi thường đất ở.
Các trường hợp mua, bán chuyển nhượng trước khi có thông báo thu hồi đất, trên đó có tài sản, công trình xác lập trước khi công bố chỉ giới, hoặc sau mà nằm trong hành lang nhưng không có biện pháp ngăn chặn, xử lý của chính quyền thì vẫn được xem xét bồi thường, hỗ trợ về đất và tài sản trên đất.
Như vậy có thể thấy những bất hợp lý đến từ công tác đền bù, giải phóng mặt bằng, chính quyền TX Sơn Tây đều đã nắm bắt, nhưng trớ trêu thay, sau khi nhận được chỉ đạo của UBND TP. Hà Nội thì UBND TX Sơn Tây lại không làm theo hướng dẫn.
Vì thế đến nay, UBND TX Sơn Tây vẫn tiếp tục áp dụng QĐ 981 để đền bù cho những hộ dân khu phố Thanh Vỵ, hoặc có lúc lại áp dụng theo chỉ đạo của UBND TP Hà Nội (QĐ 4955). Điều đó cho thấy cùng một vấn đề mà UBND TX Sơn Tây lại có dấu hiệu “tùy hứng” trong thực thi công tác, gây bức xúc, sự hoài nghi về năng lực, công tác quản lý của UBND TX Sơn Tây ở dự án này.
“Tiền hậu bất nhất”
Điển hình có thể thấy, từ trường hợp UBND TX Sơn Tây có quyết định (số 801/QĐ-UBND, ngày 21/07/2014) giải quyết khiến nại của ông Đặng Quốc Dân làm ví dụ cho thấy sự bất bình thường, bất nhất trong điều hành của địa phương này.
Cụ thể, theo quyết định này, ông Dân sử dụng ổn định hơn 500m2 đất để ở trước năm 1985, được cấp GCN vào năm 2003. Khi thực hiện phương án đền bù lần đầu (theo QĐ 597), ông Dân được nhận đền bù trên diện tích 170m2, trong đó 142m2 trong GCN QSDĐ, còn 28m2 năm ngoài nhưng sử dụng ổn định. Tuy nhiên, khi thực hiện đền bù theo QĐ 981 ông Dân không được công nhận 28m2 nêu trên với lý do, đất không được cấp GCN QSDĐ.
| |
| Một trường hợp có nguồn gốc sử dụng đất nằm ngoài GCN QSDĐ không được công nhận đền bù. |
Về việc này, ông Dân đã có khiếu nại và được UBND TX Sơn Tây kết luận như sau, diện tích 28m2 nằm ngoài GCN QSDĐ được ông Dân sử dụng đúng quy định pháp luật tại thời điểm thu hồi đất nên nội dung khiếu nại của ông này là đúng toàn bộ.
Đồng thời, chính UBND TX Sơn Tây cũng khẳng định việc ban hành phương án điều chỉnh kinh phí bồi thương, hỗ trợ GPMB số 26 (được ban hành theo QĐ 981 phê duyệt phương án điều chỉnh kinh phí bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng đối với 39 hộ gia đình, cá nhân thuộc xã Thanh Mỹ) là không đúng với quy định của pháp luật tại thời điểm thu hồi đất.
Tại kết luận này còn nhắc lại hướng dẫn (QĐ 4955) của UBND TP Hà Nội quy định “…đề nghị bồi thường 100% theo giá đất đối với phần diện tích nằm ngoài GCN QSDĐ mà trong hạn mức công nhận đất ở theo quy định hiện hành, nhưng không vượt diện tích đất bị thu hồi…”. Quyết khẳng định giữ nguyên phương án chi tiết bồi thường, hỗ trợ GPMB được ban hành kèm theo QĐ 597 đối với 39 hộ dân (đợt 5) xã Thanh Mỹ.
Điều đáng bàn là, cả QĐ 981 và quyết định giải quyết khiếu nại của ông Dân đều do ông Đặng Vũ Nhật Thăng - Chủ tịch TX Sơn Tây (giai đoạn 2012 - 2019) tại thời điểm đó ký ban hành. Như vậy, có phải UBND TX Sơn Tây đang “tiền hậu bất nhất”? Qua vụ việc của ông Dân có thể thấy rằng, UBND TX Sơn Tây đã khẳng định QĐ 981 là không đúng theo quy định của pháp luật! Nhưng tại sao đến thời điểm này, gần 10 trôi qua, UBND TX Sơn Tây vẫn cứng nhắc áp dụng QĐ 981 để giải quyết đền bù, GPMB gây bức xúc, bất bình trong dư luận?
Đến nay, mặc dù UBND TP Hà Nội đã có nhiều văn bản hướng dẫn bồi thường, hỗ trợ, tái định cưc giải phóng mặt bằng Dự án cải tạo, nâng cấp tuyến phố Thanh Vỵ theo quy định hiện hành nhưng UBND TX Sơn Tây vẫn chưa thực thi. Lý do vì sao UBND TX Sơn Tây lại không thực hiện theo quy định của pháp luật như vậy?
Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin nội dung vụ việc tới bạn đọc.
Điều 47 nghị định 84/2007/NĐ-CP có quy định:
“Điều 47. Bồi thường, hỗ trợ về đất khi Nhà nước thu hồi đất đối với trường hợp diện tích đo đạc thực tế khác với diện tích ghi trên giấy tờ về quyền sử dụng đất
Trường hợp thu hồi đất mà diện tích đo đạc thực tế khác với diện tích ghi trên giấy tờ về quyền sử dụng đất thì được bồi thường theo quy định sau:
1. Nếu diện tích đo đạc thực tế nhỏ hơn diện tích ghi trên giấy tờ về quyền sử dụng đất thì bồi thường theo diện tích đo đạc thực tế.
2. Nếu diện tích đo đạc thực tế nhiều hơn diện tích ghi trên giấy tờ về quyền sử dụng đất do việc đo đạc trước đây thiếu chính xác hoặc do khi kê khai đăng ký trước đây người sử dụng đất không kê khai hết diện tích nhưng toàn bộ ranh giới thửa đất đã được xác định, không có tranh chấp với những người sử dụng đất liền kề, không do lấn, chiếm thì bồi thường theo diện tích đo đạc thực tế.
3. Nếu diện tích đất đo đạc thực tế nhiều hơn diện tích ghi trên giấy tờ về quyền sử dụng đất, được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất xác nhận diện tích nhiều hơn là do khai hoang hoặc nhận chuyển quyền của người sử dụng đất trước đó, đất đã sử dụng ổn định và không có tranh chấp thì được bồi thường theo diện tích đo đạc thực tế.
4. Không bồi thường về đất đối với phần diện tích đất nhiều hơn diện tích đất ghi trên giấy tờ về quyền sử dụng đất mà diện tích đất nhiều hơn là do hành vi lấn, chiếm mà có.”