Luật sư Lê Hiếu - Giám đốc Công ty Luật TNHH Hiếu Hùng tư vấn: Đây là trách nhiệm dân sự trong vụ án hình sự, việc bị cáo bị tuyên tử hình không làm mất đi trách nhiệm dân sự. Tòa án vẫn tuyên phần dân sự trong bản án, buộc bị cáo (hoặc người thừa kế nghĩa vụ tài sản của họ) phải thực hiện nghĩa vụ dân sự theo nguyên tắc bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng quy định tại khoản 1 Điều 584 Bộ luật Dân sự 2015.
Đối với bản án đã có hiệu lực pháp luật, bị cáo có nghĩa vụ tự nguyện thực hiện trách nhiệm dân sự mà Tòa án nhân dân có thẩm quyền đã tuyên trong vòng 10 ngày kể từ ngày bị cáo nhận được quyết định thi hành án hoặc thông báo hợp lệ quyết định thi hành án (theo khoản 1 Điều 45 Luật Thi hành án dân sự 2008, được sửa đổi, bổ sung năm 2014).
Ngược lại, nếu bị cáo có điều kiện thi hành án mà không tự nguyện thi hành án thì sẽ bị cưỡng chế theo quy định tại khoản 1 Điều 46 Luật Thi hành án dân sự 2008 (sửa đổi, bổ sung năm 2014). Cơ quan Thi hành án có thể áp dụng các biện pháp cưỡng chế thi hành án được quy định tại Điều 71 Luật Thi hành án dân sự 2008 (sửa đổi, bổ sung năm 2014) để thực hiện việc bồi thường dân sự.
Ngoài ra, trong trường hợp bản án đã có hiệu lực pháp luật nhưng bị cáo đã chết sau khi bị thi hành án tử hình, nghĩa vụ dân sự của họ sẽ được xử lý theo quy định của pháp luật dân sự và thi hành án dân sự. Cụ thể:
Nếu bị cáo có để lại di sản, thì người thừa kế của bị cáo có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài sản đó trong phạm vi di sản được nhận, theo quy định tại Điều 615 Bộ luật Dân sự 2015.
Cơ quan Thi hành án dân sự sẽ tiến hành xác minh, kê biên, xử lý di sản của người đã chết để thi hành phần dân sự của bản án.
Trường hợp bị cáo không để lại tài sản, hoặc người thừa kế từ chối di sản, thì cơ quan Thi hành án dân sự sẽ ra quyết định đình chỉ thi hành án dân sự do không còn điều kiện để thi hành.
