Theo dự thảo Tờ trình, hiện nay, nhà ở công vụ của các bộ, ngành, cơ quan Trung ương phần lớn là nhà ở chung cư với diện tích tối đa 160 m2/căn. Riêng một số cơ quan Trung ương quản lý nhà ở công vụ biệt thự có diện tích đất khoảng từ 350m2 trở lên, Bộ Xây dựng phục vụ cho các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư và cấp tương đương trở lên.
Tuy nhiên, theo Bộ Xây dựng, sau hơn 5 năm triển khai Luật Nhà ở, các văn bản hướng dẫn thi hành và qua tổng hợp báo cáo của các bộ, ngành, địa phương cho thấy một số tiêu chuẩn về nhà ở công vụ được quy định không còn phù hợp với điều kiện thực tế.
Một số cán bộ công chức đang thuê nhà ở công vụ trước đây đến nay theo quy định mới không còn thuộc đối tượng được thuê nhà ở công vụ sẽ gặp khó khăn về nhà ở; cơ quan quản lý nhà ở công vụ cũng lúng túng trong việc tiếp tục bố trí cho thuê đối với các đối tượng này.
Bên cạnh đó, hiện vẫn còn thiếu một số loại hình nhà ở công vụ (nhà liền kề, nhà ở tập thể) để đáp ứng nhu cầu và điều kiện thực tế của các địa phương; việc trang bị nội thất cơ bản nhà ở công vụ của các địa phương chưa đảm bảo theo quy định do thiếu kinh phí đầu tư trang thiết bị nội thất điều kiện kinh tế, xã hội còn khó khăn.
Theo thống kê của Bộ Xây dựng cho thấy cả nước hiện có 75.694 căn, nhà (phòng) công vụ với tổng diện tích là 2.827.548m2; trong đó có 50 căn biệt thự, tương ứng với 20.965m2; 19.866 căn chung cư, tương ứng với 1.538.202m2; 55.778 căn liền kề, tương ứng với 1.268.381m2.
Cụ thể, đối với nhà ở công vụ của bộ, ngành, cơ quan Trung ương, tổng quỹ nhà ở công vụ tính đến ngày 30/6/2021 là 19.771 căn tương ứng với 1.561.454m2 (bao gồm 32 căn biệt thự, tương ứng với 16.110m2; 18.015 căn chung cư, tương ứng với 1.431.655m2; 1.724 căn nhà liền kề, tương ứng với 113.689m2).
Đối với nhà ở công vụ của các địa phương, tổng quỹ nhà ở công vụ là 55.923 căn, tương ứng với 1.266.094m2 (bao gồm 18 căn biệt thự; 1.851 căn chung cư, tương ứng với 106.547m2; 54.054 căn nhà liền kề, tương ứng với 1.154.692m2).
Theo Bộ Xây dựng, nguyên nhân dẫn tới thực tế trên là trong quá trình triển khai thực hiện, một số quy định pháp luật đến nay không còn phù hợp với thực tiễn.
Đơn cử theo quy định của pháp luật về nhà ở, cán bộ được điều động, luân chuyển đến công tác tại các cơ quan Trung ương (có hệ số phụ cấp chức vụ dưới 1,3) và cán bộ được điều động, luân chuyển đến công tác tại địa phương có hệ số phụ cấp chức vụ dưới 0,9 thì không thuộc đối tượng được thuê theo tiêu chuẩn nhà ở công vụ, trong khi nhu cầu thực tế của những cán bộ này chiếm số lượng không nhỏ.
Ngoài ra, Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 21/5/2018 của Ban chấp hành Trung ương về cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động trong doanh nghiệp, cũng không quy định phụ cấp chức vụ lãnh đạo.
Vì vậy, Bộ Xây dựng cho rằng cần nghiên cứu xây dựng tiêu chuẩn nhà ở công vụ thay thế Quyết định số 27/2015/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về tiêu chuẩn nhà ở công vụ.
“Việc thay thế này là cần thiết nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn về áp dụng tiêu chuẩn nhà ở công vụ trong quá trình đầu tư xây dựng, phát triển và quản lý sử dụng nhà ở công vụ trong thời gian tới,” đại diện Bộ Xây dựng nhấn mạnh.
