Ngày còn nhỏ, cứ sau ngày Ông Táo về Trời là mẹ tôi lại giục các con lo dọn dẹp nhà cửa, lau chùi các bình hoa, bát nhang trên ban thờ để chuẩn bị đón Tết. Mẹ bảo: “Các con muốn làm gì thì làm chứ việc lau dọn nhà cửa, ban thờ phải hoàn thành trước ngày Ba mươi!”.
| |
Nhà tôi nghèo lắm, hầu như quanh năm luôn thiếu đói nên chỉ có mấy hôm Tết là anh chị em chúng tôi và cả ông bà, bố mẹ mới được ăn no một chút. Bữa cơm tất niên chiều cuối năm thường là bữa đầu tiên trong mấy ngày Tết cả nhà sum vầy đủ đầy. Đúng như ai đó vẫn nói, ăn Tết ngon nhất là bữa cơm tất niên.
Biết anh em chúng tôi háo hức nên riêng bữa cơm tất niên, bao giờ mẹ cũng bảo bố làm thật thịnh soạn, thật nhiều món. Nào gà, nem chả cuốn, nào canh măng nấu bóng, thịt lợn… và cả bao nhiêu thứ rau xào nấu ngon. Sau khi cúng ông bà tiên tổ, cả nhà ngồi quây quần bên mâm cơm đầm ấm, chúng tôi thoải mái đánh chén mà không phải giữ ý tứ như ngày thường hay những khi nhà có khách.
Có một năm, chị cả tôi đi làm mãi tận trong Sài Gòn do lỡ tàu xe không về kịp nên bữa cơm tất niên năm ấy, cả nhà kém vui. Mẹ và bố buồn thương chị vất vả nên bữa cơm cuối năm trầm lắng hẳn đi. Mấy anh em chúng tôi ăn cũng cảm thấy không ngon vì nhớ chị, dù thức ăn đầy mâm đầy bát…
| |
Với những người trẻ và chưa có dịp xa gia đình, chưa mấy ai thấu hiểu được ý nghĩa của ngày xum vầy đoàn tụ trong bữa cơm chiều cuối năm. Bữa cơm tất niên chiều cuối năm là khoảnh khắc quá thiêng liêng đối với hết thảy mọi người vì đây là khoảnh khắc, là buổi họp mặt cuối cùng của năm cũ, ôn lại những vất vả, buồn vui để chuẩn bị sang một năm mới tràn đầy hi vọng.
Tôi chưa bao giờ phải đón một cái tết thiếu cha thiếu mẹ và cũng chưa bao giờ vắng mặt trong bữa cơm gia đình chiều ba mươi tết, thế nhưng bạn bè xung quanh cũng có nhiều người phải chịu cảnh đón Tết không gia đình, người thân bên cạnh. Quá buồn, quá nhớ nhà, nhớ làn khói bếp mỏng manh nhưng ấm áp bay lên trên những nếp nhà đơn sơ, có người từng ước: “Giá như chiều ba mươi được sum vầy bên mẹ, cha bên người thân cùng mâm cơm tất niên chỉ toàn tương, cà, rau, muối… cũng được!” Ôi thế nhưng ước ao nhỏ nhoi đó nhiều khi cũng khó thể thành hiện thực …
Năm cũ sắp qua đi, một năm mới đang tới và mâm cơm chiều tất niên cũng sắp được dọn ra. Lại ước sao, mỗi gia đình đều sum họp, vì Tết sum họp đủ đầy mới là một cái Tết trọn niềm vui nhất…
Nguyễn Long