3 tháng thay cho 6 tháng để tránh sốc
Nâng dần tuổi nghỉ hưu mỗi năm 3 tháng, thay vì 6 tháng như dự thảo và sẽ không áp dụng nâng dần tuổi nghỉ hưu với tất cả lao động — đó là quan điểm được lãnh đạo Bộ LĐTB&XH khẳng định tại cuộc họp tổng kết ngành vừa qua.
Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp cho biết, nếu điều chỉnh tuổi nghỉ hưu nhanh quá thì sẽ gây cú sốc cho thị trường lao động, nên Bộ đã đưa ra phương án nữa là nâng dần tuổi nghỉ hưu mỗi năm 3 tháng (thay vì 6 tháng) từ năm 2021 đến khi tuổi nghỉ hưu nam lên 62, nữ 60. Mặt khác, theo Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp, Bộ LĐTB&XH sẽ đánh giá các ngành nghề cần lao động chất lượng cao, đòi hỏi kỹ năng để quyết định kéo dài tuổi nghi hưu. Những người làm các ngành nghề độc hại, nguy hiểm sẽ được nghỉ hưu sớm hơn, còn những người là lao động cao chất lượng cao, chuyên gia giỏi, ví dụ cán bộ Viện kiểm sát, Tòa án... thì sẽ tăng tuổi nghỉ hưu.
Có thể nói câu chuyện nâng dần tuổi nghỉ hưu, thậm chí là nâng tuổi hưu của nam và nữ ngang nhau là vấn đề tranh cãi với Việt Nam nhưng không hề mới với thế giới. Theo xu hướng thế giới, nhiều nước đã nâng dần tuổi nghỉ hưu đến 65-67 tuổi và thu hẹp độ tuổi hưu giữa nam và nữ. Hiện nay, có khoảng 80% các nước quy định tuổi nghỉ hưu của phụ nữ và nam giới như nhau. Tại Đông Á, chỉ còn Trung Quốc, Việt Nam quy định tuổi nghỉ hưu của nữ thấp hơn.
Cũng theo lãnh đạo Bộ LĐTB&XH, tuổi nghỉ hưu hiện quy định từ năm 1961, đã qua 50 năm chưa thay đổi, tạo ra sự lãng phí nguồn lực lao động và sự khác biệt về lương hưu giữa phụ nữ và nam giới. Mặt khác, do bối cảnh dân số đang già hóa nhanh chóng, Việt Nam cũng cần đi theo xu hướng nâng dần tuổi nghỉ hưu và nâng tuổi hưu của nam và nữ ngang nhau như thế giới.
Cần tính lại tuổi nghỉ hưu cho hợp lý
Đó là chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc khi dự Hội nghị tổng kết của ngành LĐTB&XH. Thủ tướng lưu ý trong lần sửa đổi Bộ luật Lao động tới đây, Bộ LĐTB&XH cần tính toán tuổi nghỉ hưu cho hợp lý. “Có nhiều người nói tuổi thọ trung bình của Việt Nam đã tăng lên 73 - 74 tuổi, nhưng vẫn để tuổi nghỉ hưu với nữ là 55 tuổi và 60 tuổi đối với nam có lãng phí không? Có vỡ quỹ bảo hiểm xã hội không? Tất cả những vấn đề đó, Bộ LĐTB&XH cần tính toán lại tuổi nghỉ hưu cho hợp lý ” — Thủ tướng nhấn mạnh.
Cũng biết rằng, không phải ai cũng hồ hởi với việc kéo dài tuổi hưu, nhất là những ngành nghề lao động có tính chất nặng nhọc, độc hại. Thậm chí với những ngành nghề này người lao động còn về hưu sớm vì lý do chủ quan sức khỏe cá nhân hoặc lý do khách quan từ doanh nghiệp. Vì thế, việc kéo dài tuổi nghỉ hưu sẽ không áp dụng với tất cả lao động mà có sự phân loại theo ngành nghề cho phù hợp.
Đặc biệt trước ảnh hưởng của cuộc cách mạng 4.0, Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp thông tin: trong tương lai các ngành nghề như dệt may, da giày… sẽ có robot thay thế lao động chân tay, nên khả năng doanh nghiệp sẽ cắt giảm nhiều lao động. Do đó, Bộ LĐTB&XH sẽ nghiên cứu chính sách hỗ trợ doanh nghiệp để duy trì việc làm cho người lao động. Ví dụ, hỗ trợ mỗi lao động 500.000 đồng đóng bảo hiểm xã hội mỗi tháng, thì lao động vẫn có việc làm và được hưởng các chế độ hưu trí.
Cơ quan soạn thảo cho biết thời gian dự kiến trình Quốc hội cho ý kiến đối với dự án Bộ luật Lao động là kỳ họp tháng 5/2019 và thông qua dự án luật vào kỳ họp tháng 10/2019.
