Mục đích tốt, nhưng…
Được biết, Thông tư 02 được ban hành trên cơ sở sửa đổi một số điều tại Thông tư 08 (28/5/2008). Tại Thông tư 08, có 10 hành vi cấm đối với các hành vi không phù hợp của người dân trong chung cư như: Cơi nới, chiếm dụng diện tích, kinh doanh ngành nghề gây cháy nổ…
Theo nhiều ý kiến, quy định này của Bộ Xây dựng là rất tốt ,nhằm tạo nếp sống văn minh tại các chung cư, khu đô thị. Những ý kiến này lập luận rằng, đây là văn bản nếu thực thi tốt sẽ tạo đượcnếp sống, ý thức văn minh ở các khu chung cư, nhà cao tầng và đô thị mới hiện nay. Việc luật hóa ý thức và trách nhiệm cũng hạn chế những thói quen vô tổ chức của một bộ phận người dân vẫn quen nếp sống cá nhân, tùy tiện chưa có ý thức cộng đồng.
Tuy nhiên, với các lỗi như “phơi quần áo trên lan can”, “đốt vàng mã” hay “nói tục, chửi bậy” ... rất khó khả thi. Bởi trên thực tế, tại nhiều tòa nhà chung cư đã và đang tồn tại những quy định về việc cấm nói tục chửi bậy, khôngđược đốt vàng mã, nuôi súc vật, tổ chức tang lễ trong chung cư. Thế nhưng do không ai giám sát, kiểm tra nên cũng không thực hiện được.
Do vậy, khi Thông tư 02 có hiệu lực, nhiều người đặt câu hỏi: “Ai sẽ là người kiểm tra để xử phạt? Khách đến chơi nhà chửi bậy có bị xử phạt không? Tiêu chí đánh giá thế nào là nói tục, chửi bậy? Mức độ thế nào thì bị phạt? Và mức phạt sẽ là bao nhiêu?”.
Theo khảo sát riêng của người viết, hiện phần lớn các chung cư từ cao cấp tới bình dân trên địa bànThủ đô đều chưa cập nhật quy định mới này. Hay nói cách khác, hầu hết ban quản trị các khu chung cư, đặc biệt là các khu dành cho người thu nhập thấp, đều chỉ “nghe nói” đến Thông tư 02. Và dĩ nhiên, các chung cư vẫn hoạt động theo kiểu “mỗi nơi một phách”, chưa có bất kỳ sự thống nhất chung nào.
Cần tích cực đẩy mạnh tuyên truyền
Liên quan đến chuyện thiếu tính thực tế của các quy định, thông tư được ban hành thời gian gần đây, một luật sư cho rằng cần hạn chế, thậm chí là không ban hành thông tư. Nếu ban hành thông tư thì bộ chủ quản chỉ hướng dẫn kỹ thuật, hồ sơ chứ không ban hành nội dung quy phạm pháp luật. Ngoài ra, trong Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi) cũng cần nêu chế tài về việc ban hành thông tư bất hợp lý cũng như công chức xây dựng, thực thi văn bản pháp luật.
Trở lại câu chuyện Thông tư 02 gây nhiều tranh cãi trong dư luận. Cần phải khẳng định rằng, đây không phải lần đầu tiên một văn bản của Bộ Xây dựng đưa ra gây tranh cãi và nhiều người dân tỏ ý không đồng thuận, thậm chí phản đối. Hay nói cách khác, những đề xuất “lạ đời” như cấm mua nhà bằng tiền mặt; cho phép sử dụng tòa chung cư làm quán bar, karaoke... cũng là bài học nhãn tiền trong quá khứ.
Thiết nghĩ, hiện nay các điều kiện vật chất - tinh thần của xã hội ngày càng tăng cao, càng yêu cầu con người phải từ bỏ một số tập quán sống không còn thích hợp, từng bước hình thành và xây dựng một số tập quán sống mới, không những phù hợp với sự phát triển của văn minh mà còn phù hợp với đòi hỏi của tính văn hóa.
Bởi vậy, đối với việc xây dựng các chung cư, muốn cư dân sớm làm quen với kiểu tổ chức cuộc sống mới và hiện đại thì ngay từ khi các khu chung cư ra đời, các cơ quan chức năng - nhất là các cơ quan quản lý văn hóa ở cơ sở, cần sớm quan tâm tới việc tuyên truyền, động viên dân cư tổ chức, xây dựng lối sống văn hóa - văn minh chứ không phải cứ dăm bữa lại ra một quy định chỉ có thể nằm im lìm trên giấy.
