Quảng cáo sai sự thật
Trên các trang mạng xã hội hiện nay, thuốc lá điện tử đang được rao bán rộng rãi, được chào mời là một sản phẩm “ưu việt” cho những “dân chơi làng khói” với nhiều hương vị đặc sắc, giá thành cũng khá rẻ chỉ từ vài trăm nghìn đồng trở lên phù hợp với túi tiền của từng khách hàng.
Mặc dù được quảng cáo là sản phẩm “ưu việt” như vậy nhưng thuốc lá điện tử có chứa những chất và hợp chất gây hại không khác gì thuốc lá bình thường khác.
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), hiện nay chưa có bằng chứng quốc tế chứng minh tính an toàn của thuốc lá điện tử. Tinh dầu sử dụng trong thuốc lá điện tử thường bao gồm nicotine, nước, propylene glycol, glycerine, rất nhiều hương liệu và chất hóa học khác.
Ngoài ra còn có các chất kim loại nặng như niken, thiếc, chì, gây hại nghiêm trọng cho sức khỏe. Bản chất nhiều loại tinh dầu sử dụng cho thuốc lá điện tử đã rất gây hại, do đó tình trạng mua bán tràn lan thuốc lá điện tử lại càng đáng báo động hơn khi nhiều loại tinh dầu, thiết bị hút bị làm giả, kém chất lượng, không rõ nguồn gốc sản xuất.
Trong đó, nicotine là loại hóa chất nguy hiểm và gây nghiện cao, có thể làm tăng huyết áp, nhịp tim, lưu lượng máu đến tim và thu hẹp động mạch (mạch máu dẫn máu từ tim). Nicotine cũng có thể góp phần làm xơ cứng thành động mạch, từ đó có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim.
Phát biểu tại Hội thảo kỹ thuật về phòng chống tác hại của thuốc lá với các đối tác của Sáng kiến Bloomberg Việt Nam, diễn ra ngày 19/1/2021, tại Hà Nội, Phó Giáo sư Lương Ngọc Khuê - Giám đốc Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá cho biết:
Các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới (thuốc lá nung nóng, thuốc lá điện tử) được các doanh nghiệp của ngành công nghiệp thuốc lá quảng cáo và giới thiệu với các thông tin không đầy đủ, sai sự thật và gây nhầm lẫn cho người sử dụng.
Thế nhưng, để bán được các sản phẩm thuốc lá điện tử, các đơn vị thường đưa ra những thông điệp quảng cáo cho rằng các sản phẩm thuốc lá mới là sản phẩm ít hại hơn so với các sản phẩm thuốc lá điếu thông thường và là sản phẩm giúp cai nghiện thuốc lá điếu truyền thống. Việc này hướng tới mục tiêu mở rộng việc tiêu thụ các sản phẩm thuốc lá mới, đặc biệt là hướng tới giới trẻ.
| |
| Thuốc lá điện tử chào bán công khai. |
Hút thuốc nơi công cộng ngày càng không được cộng đồng chấp nhận như trước đây
Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lương Ngọc Khuê, qua bảy năm thực hiện Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá đã đạt được kết quả rất đáng ghi nhận. Hành lang pháp lý và văn bản chỉ đạo đã dần hoàn thiện ở các cấp từ trung ương đến địa phương. Việc hút thuốc lá tại các địa điểm công cộng như trường học, cơ quan công sở và trên các phương tiện giao thông công cộng đã có chuyển biến tích cực.
Đặc biệt tại các cuộc họp, hội thảo, hội nghị, tại các đám cưới, đám hiếu việc hút thuốc lá hầu như không còn. Hành vi hút thuốc nơi công cộng ngày càng không được cộng đồng chấp nhận như trước đây. Nhiều người không hút thuốc đã nhận thức được quyền được bảo vệ sức khỏe và dám lên tiếng nhắc nhở người hút thuốc không hút tại nơi có quy định cấm.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá cũng đang phải đối mặt với những thách thức mới. Đó là tỉ lệ hút thuốc lá điện tử có xu hướng tăng. Theo điều tra tình hình sử dụng thuốc lá tại 34 tỉnh, thành phố năm 2020, tỷ lệ hút thuốc lá điện tử ở người trưởng thành có xu hướng tăng (từ 0,2% năm 2015 lên 0,7% năm 2020), trong đó nam giới tăng từ 0,4% năm 2015 lên 1,2% năm 2020.
Điều tra sức khỏe học đường tại Việt Nam năm 2019 cho thấy, 2,6% học sinh trong độ tuổi 13-17 hút thuốc lá điện tử. Các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới (thuốc lá nung nóng, thuốc lá điện tử) được ngành công nghiệp thuốc lá quảng cáo và giới thiệu với các thông tin không đầy đủ, sai sự thật và gây nhầm lẫn cho người sử dụng rằng các sản phẩm thuốc lá mới là sản phẩm ít hại hơn so với các sản phẩm thuốc lá điếu thông thường và là sản phẩm giúp cai nghiện thuốc lá điếu truyền thống, với mục tiêu mở rộng việc tiêu thụ các sản phẩm thuốc lá mới, đặc biệt là hướng tới giới trẻ.
Hoạt động thanh tra, xử phạt đã được thực hiện khá tốt trong những năm gần đây nhưng vẫn chưa được địa phương các cấp chủ động thực hiện thường xuyên. Nguyên nhân là do thiếu nguồn lực, địa phương chưa chủ động trong việc cấp kinh phí thanh tra, xử phạt.
Giám đốc Quỹ Phòng, chống tác hại thuốc lá mong muốn các tổ chức quốc tế tiếp tục hỗ trợ và đồng hành với Quỹ Phòng, chống tác hại thuốc lá để tăng cường các giải pháp giảm thiểu tác hại thuốc lá tại Việt Nam như tiếp tục tăng thuế thuốc lá, tăng diện tích in cảnh báo sức khỏe trên bao bì, tăng cường quản lý bán lẻ thuốc lá, tăng cường truyền thông về tác hại của thuốc lá; đồng thời đẩy mạnh hỗ trợ cai nghiện thuốc lá, thực thi nghiêm quy định cấm hút thuốc, cấm quảng cáo, khuyến mại và tài trợ thuốc lá, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá...
Sáng kiến Bloomberg (BI) nhằm giảm sử dụng thuốc lá đang tài trợ cho các hoạt động nhằm xóa bỏ và giám sát sử dụng thuốc lá ở các nước có thu nhập nhấp và trung bình, đặc biệt ở các quốc gia trọng tâm như Bangladesh, Việt Nam, Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia... Sáng kiến Bloomberg hướng đến giảm thiểu sử dụng thuốc lá được thực hiện thông qua các tổ chức đối tác như: Chiến dịch trẻ em không thuốc lá, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Foundation; Liên minh quốc tế phòng chống lao và bệnh phổi, Tổ chức Y tế thế giới...