Biến tướng từ thiện
Tại trang web có địa chỉ http://tinhnguoi.vn, CLB Tình Người được giới thiệu là một tổ chức thiện nguyện với nhiều hoạt động ý nghĩa như xây nhà tình nghĩa, tặng sổ tiết kiện cho cựu thanh niên xung phong, tài trợ kinh phí phẫu thuật cho trẻ em nghèo…
Cùng với đó, CLB này luôn quảng bá với phương châm “kết nối những trái tim nhân ái”, “phát triển giá trị trí tuệ hạnh phúc cộng đồng”, “gieo duyên”, “lan tỏa trí tuệ”, “làm phúc giúp đời". Không chỉ phát hành sách lan truyền nội dung tâm linh vô lý, những người đứng đầu CLB này thường xuyên tổ chức rao giảng, tuyên truyền về những đạo lý "đậm mùi" mê tín dị đoan nhằm kêu gọi thành viên quyên tiền từ thiện để "giải nghiệp".
"Ban đầu khi mọi người tham gia đều là chia sẻ những giá trị tích cực, ví dụ như làm từ thiện, rao giảng những điều phước đức, những điều đạo đức, trí tuệ. Tuy nhiên, sau 3 buổi đầu tiên khi mọi người tham gia, sau vài buổi làm từ thiện, bên “Tình người”, họ bắt đầu rao giảng rất khéo léo về các vấn đề mê tín, đặc biệt là về thế giới tâm linh, vong linh.
Lấy ví dụ như là việc buổi tối không nên ra ngoài vì ban đêm vong nó lên, không nên đọc kinh nhà Phật không nên gõ mõ vì vong sẽ theo. Có rất nhiều vấn đề mà khiến người ta rơi vào sợ hãi", một người từng là thành viên của CLB này cho hay.
Anh Nguyễn Tiến Lực (38 tuổi, Cầu Diễn, Hà Nội) cũng là một trong những nạn nhân của CLB “Tình người”. Trước đó, anh Lực đã từng sinh hoạt tại CLB khoảng thời gian 1 năm, từ năm 2013 đến năm 2014. “Càng tham gia sâu tôi càng thấy họ chia sẻ rất nhiều thông tin về thế giới tâm linh, mơ hồ, có yếu tố mê tín dị đoan, chúng tôi cũng mất nhiều thời gian sinh hoạt CLB ảnh hưởng tới việc sinh hoạt làm ăn kinh tế của gia đình”, anh Lực cho biết.
Mọi thứ chỉ bắt đầu có vấn đề khi CLB liên tục nhắc nhở những người tham gia cúng vong, giải nghiệp, tạo phúc bằng việc nộp tiền cùng một loạt những cách thức hành lễ đầy mê tín, dị đoan. Anh Lực đã nhanh chóng rời CLB và ngay lập tức cảnh báo những người thân mình từng “gieo duyên”.
Ông Mai Quốc Thái (62 tuổi, thành phố Lào Cai), tham gia sinh hoạt tại CLB Tình Người từ năm 2014 đến năm 2016, đã có thời điểm ông bỏ cả vợ con thuê nhà riêng tại Hà Nội chỉ để tham gia hoạt động ở đây. “Tôi chỉ thực sự mất niềm tin tại CLB khi chính tai nghe thấy tâm sự từ một số bạn hoạt động mãnh liệt tại đây. Theo đó, họ được chính bà Thuận gặp riêng và nói nếu muốn trả nghiệp nhanh thì phải trích 50% tiền lương hàng tháng đến CLB”, ông Thái nói.
Dù liên tục nhắc nhở và kêu gọi thành viên quyên tiền từ thiện, song các hoạt động của CLB lại không được công khai mà chủ yếu qua hình thức truyền tai, nhắn tin từ người này sang người khác. Việc quyên góp cũng chỉ được làm âm thầm, bí mật, không được tiết lộ cho gia đình, người thân.
Nhiều người khi tham gia đã thắc mắc việc CLB luôn mang tiền đi từ thiện khắp nơi nhưng chính những thành viên có hoàn cảnh khó khăn trong CLB lại không hề được quan tâm, chia sẻ thậm chí còn bị kì thị, khinh miệt… Nhiều người đã đặt nghi vấn về những hoạt động từ thiện được quảng bá, truyền thông trên các phương tiện thông tin đại chúng của CLB này.
Không chỉ kêu gọi thành viên quyên góp hàng chục đến hàng trăm triệu đồng tiền "cúng vong, giải nghiệp", bỏ tiền cao gấp 5 - 7 lần so với giá thị trường để mua đồ thờ bằng đồng, những người đứng đầu CLB này cũng yêu cầu thành viên lôi kéo thêm càng nhiều thành viên tham gia để mở rộng quy mô.
 |
| Những buổi rao giảng đạo lý mà CLB Tình Người tổ chức, lôi kéo người tham gia. |
Chị Cao Thị Quang (37 tuổi, Diễn Châu, Nghệ An), một trong những người tố cáo CLB Tình Người, cho biết chị đã tiêu tốn số tiền lên đến hàng trăm triệu cho CLB. Vợ chồng chị đã bỏ cả công ty, ngừng hết công việc kinh doanh của mình để hoạt động tại CLB. “Khi đó vẫn còn u mê nên tôi không nhận ra, đến bây giờ nhìn lại thấy không chỉ mất công việc mà còn mất rất nhiều mối quan hệ thân thiết” - chị Quang nói.
“Nhìn thấy rất nhiều người mình từng giới thiệu vào CLB giờ cứ u mê, ngẩn ngơ rồi sẵn sàng bỏ cả gia đình, công việc để hoạt động tại CLB khiến tôi không khỏi xót xa. Tôi không muốn thấy bất cứ ai u mê vì CLB này nữa nên sẵn sàng bỏ tiền bạc, thời gian để giúp họ tỉnh ngộ”, chị cho biết.
Có hay không "đa cấp tâm linh"?
Trước những phản ánh về hoạt động của CLB Tình Người, Bí thư Thành ủy Vương Đình Huệ đã giao Ban Cán sự đảng UBND TP chỉ đạo Công an TP, Sở Văn hóa và Thể thao, các ngành liên quan tiến hành kiểm tra, xác minh làm rõ nội dung thông tin; xử lý nghiêm việc vi phạm các quy định pháp luật (nếu có), báo cáo kết quả với Thường trực Thành ủy.
Ngày 29/3/2021, trong cuộc họp giữa Thứ trưởng Bộ Nội vụ, phụ trách Ban Tôn giáo Chính phủ Vũ Chiến Thắng với lãnh đạo Ban và các vụ, đơn vị thuộc Ban Tôn giáo Chính phủ, báo cáo kết quả thu tập thông tin bước đầu cho thấy, CLB Tình người thành lập từ tháng 7 năm 2019 tại Hà Nội, đến nay đã mở rộng địa bàn hoạt động ra nhiều địa phương, trong đó có các cơ sở tại TP Hồ Chí Minh, Quảng Trị, Hà Giang, với hàng vạn lượt người tham gia.
Phương thức hoạt động của CLB biểu hiện dưới dạng "đa cấp tâm linh". Những người tham gia tại đây sẽ được yêu cầu đi "gieo duyên" cho người thân, bạn bè nhằm mở rộng quy mô của CLB.
Các đại biểu thống nhất nhận định, CLB Tình người trực thuộc Công ty TNHH Phát triển trí tuệ cộng đồng không phải là tổ chức tôn giáo, không có mối liên hệ với bất kỳ tổ chức tôn giáo nào, người đứng đầu CLB cũng không phải là chức sắc tôn giáo. Chiếu theo khoản 5, Điều 5 của Luật tín ngưỡng, tôn giáo, hoạt động của CLB Tình người có dấu hiệu vi phạm Luật ở hai khía cạnh: lợi dụng tín ngưỡng, tôn giáo để tuyên truyền mê tín dị đoan và có biểu hiện trục lợi.
Theo quan điểm của luật sư Trần Xuân Tiền, Trưởng Văn phòng luật sư Đồng Đội, hoạt động của CLB Tình Người với những dấu hiệu trái pháp luật, tùy mức độ có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự. Những buổi thuyết giảng dưới hình thức trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm nhưng đã có dấu hiệu truyền bá đạo trá hình.
 |
| Những nội dung sai lệch trong ấn phẩm mà CLB phát hành. |
Hành vi lợi dụng hoạt động lên đồng, xem bói, gọi hồn, xin xăm, xóc thẻ, yểm bùa, phù chú, truyền bá sấm trạng và các hình thức tương tự khác để trục lợi có thể bị phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng theo Điều 15 Nghị định 158/2013/NĐ-CP.
Về phía lãnh đạo quận Cầu Giấy, Bí thư Quận ủy Cầu Giấy Trần Thị Phương Hoa cho biết: "Quan điểm của chúng tôi là không đồng tình với việc lợi dụng tổ chức từ thiện để trục lợi. Vì từ CLB này có thể biến tướng sang các hoạt động khác, nhiều gia đình tan vỡ, ảnh hưởng xấu đến văn hóa Việt Nam. Ngoài CLB này có khi còn các mô hình tương tự như thế nữa.
Cho nên phải làm thế nào có sự răn đe, cảnh báo, làm sao hạn chế thấp nhất những hoạt động tương tự. Bây giờ mới nổi lên nhưng thực ra nó đã hoạt động trước đó lâu rồi và cũng có một số tổ chức cũng gần giống như thế này".
Có thể thấy, dù đời sống xã hội ngày càng phát triển hơn vẫn còn tồn tại nhiều tổ chức hoạt động có biểu hiện “mê tín dị đoan”, thu hút rất nhiều người tham gia. Những người tổ chức hoạt động “mê tín dị đoan” rõ ràng đã đánh trúng tâm lý của nhiều người khi cuộc sống gặp trắc trở, khó khăn, muốn tìm đến những nơi có thể giải tỏa áp lực.
