Chân dung hai nhà khoa học nữ đoạt Giải thưởng Kovalevskaia năm 2021

0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) - Theo thông tin từ Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Ủy ban Giải thưởng Kovalevskaia Việt Nam vừa công bố kết quả xét Giải thưởng Kovalevskaia năm 2021 cho hai nhà khoa học nữ có thành tích xuất sắc trong trong hoạt động nghiên cứu, đóng góp tích cực cho sự phát triển của đất nước.
GS.TS Nguyễn Minh Thủy (trái) và GS.TS Nguyễn Thị Thanh Mai. Ảnh: VTC
GS.TS Nguyễn Minh Thủy (trái) và GS.TS Nguyễn Thị Thanh Mai. Ảnh: VTC

Hai nhà khoa học nữ được trao thưởng là: Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Thanh Mai - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Tự nhiên (Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh) và Giáo sư, Tiến sĩ, Nhà giáo Ưu tú Nguyễn Minh Thủy - Giảng viên bộ môn công nghệ thực phẩm, khoa Nông nghiệp, Trường Đại học Cần Thơ.

Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Thanh Mai (50 tuổi, quê Quảng Ngãi), tốt nghiệp ngành hóa học Trường Đại học Tổng hợp TP Hồ Chí Minh (nay là Trường Đại học Khoa học Tự nhiên). Sau đó, bà lấy bằng tiến sĩ chuyên ngành hóa dược tại Trường Đại học Y dược Toyama (Nhật Bản), được công nhận Phó Giáo sư năm 2014, Giáo sư năm 2020.

Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Thanh Mai đã chủ trì và hoàn thành 14 đề tài nghiên cứu khoa học các cấp, gồm: 10 đề tài cấp bộ, 4 đề tài cấp tỉnh. Trong đó, tiêu biểu là công trình nghiên cứu phân lập các hoạt chất từ nguồn cây cỏ Việt Nam định hướng tác dụng ức chế enzyme α-glucosidase, xanthine oxidase và tyrosinase.

Đề tài đã phân lập và xác định cấu trúc của 228 hợp chất từ 19 mẫu dược liệu Việt Nam. Các hợp chất được phát hiện có tác dụng ức chế enzyme tyrosinase, xanthine oxidase hoặc α-glucosidase, góp phần định hướng cho việc phát triển thuốc mới điều trị bệnh đái tháo đường, gout và sạm nám da từ dược liệu trong nước.

Bên cạnh đó, Tiến sĩ Nguyễn Thị Thanh Mai cũng được biết đến với công trình nghiên cứu: Xây dựng quy trình chiết xuất cao định chuẩn từ củ Ngải bún (Boesenbergia pandurata) và đánh giá tác dụng dược lý theo định hướng sử dụng hỗ trợ điều trị bệnh viêm loét dạ dày. Đề tài đã nghiên cứu công nghệ chiết xuất cao giàu hợp chất pinostrobin (30.89%) từ củ Ngải bún, có tác dụng điều trị bệnh viêm loét dạ dày thông qua cơ chế tiêu diệt vi khuẩn HP, giảm đau, tăng pH dịch vị, giảm số ổ loét, mức độ loét và ức chế sự viêm loét dạ dày. Hiện nhóm nghiên cứu đang hoàn thành chế phẩm hỗ trợ điều trị bệnh viêm loét dạ dày từ nguyên liệu này.

Với những thành tích nổi bật, Tiến sĩ Nguyễn Thị Thanh Mai đã đạt được Giải thưởng Quả cầu vàng năm 2017 và Giải thưởng Sáng tạo TP Hồ Chí Minh năm 2019.

Giáo sư, Tiến sĩ, Nhà giáo Ưu tú Nguyễn Minh Thủy (Giảng viên bộ môn công nghệ thực phẩm, khoa Nông nghiệp, Trường Đại học Cần Thơ) sinh năm 1961, quê ở xã Long Điền, huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang. Năm 31 tuổi, bà được cấp bằng Thạc sĩ ngành công nghệ sau thu hoạch của Viện Kỹ thuật châu Á (Asian Institute of Technology - AIT), Thái Lan. Sau đó, bà trở thành nghiên cứu sinh ngành kỹ thuật khoa học sinh học của Trường KU Leuven (Katholieke Universiteit Leuven), Vương quốc Bỉ và được cấp bằng Tiến sĩ vào năm 2007.

Bà Nguyễn Minh Thủy đã được công nhận chức danh Phó Giáo sư ngành công nghệ thực phẩm năm 2010 và là một trong ba nữ giáo sư liên ngành hóa học - công nghệ thực phẩm năm 2020. Thời gian qua, các nghiên cứu của Giáo sư Nguyễn Minh Thủy hướng tới các giải pháp, chiến lược nhằm giải quyết lâu dài vấn đề về tiêu thụ nông sản, hỗ trợ nông dân và ngành nông nghiệp khi gặp khó khăn do thiên tai, hỏa hoạn, bệnh dịch.

Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Minh Thủy đã có hơn 150 bài báo (tiếng Việt và tiếng Anh) được công bố trong các tạp chí khoa học có phản biện trong nước (có chỉ số ISSN) và tạp chí quốc tế có uy tín (SCOPUS, Indexed ISI). Bà có 28 công trình khoa học được công bố ở các kỷ yếu trong nước và quốc tế; đã báo cáo 48 công trình/kết quả nghiên cứu tại các hội thảo khoa học chuyên ngành trong nước (16 công trình) và quốc tế (32 công trình).

Theo Ban Tổ chức, Lễ trao Giải thưởng Kovalevskaia năm 2021 dự kiến tổ chức vào dịp kỷ niệm Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam (tháng 5/2022) tại Hà Nội. Tính đến năm 2020, Ủy ban Giải thưởng Kovalevskaia Việt Nam đã xét chọn và trao giải thưởng cho 20 tập thể và 49 cá nhân nhà khoa học nữ có thành tích nghiên cứu khoa học tự nhiên xuất sắc và có ứng dụng nổi bật trong các lĩnh vực toán học, hóa học, sinh học, y tế, giáo dục, nông nghiệp…

Đọc thêm