Hỏi: Theo bản án ly hôn với vợ cũ, chồng tôi có trách nhiệm nuôi con trai nhỏ (6 tuổi), khi kết hôn với tôi, chồng tôi thỏa thuận cho cháu về ở với mẹ và hàng tháng chồng tôi sẽ có trách nhiệm cấp dưỡng nuôi con. Mới đây, chồng tôi bị tai nạn, mất khả năng lao động, không có thu nhập nên không thể tiếp tục thực hiện việc cấp dưỡng nuôi con như thỏa thuận.
Tuy nhiên mẹ cháu không đồng ý, cô ấy ra nói sẽ mang con đến trả cho chồng tôi nuôi. Xin hỏi trường hợp này tôi có phải thực hiện nghĩa vụ nuôi con/cấp dưỡng thay chồng hay không? (chị Lê Thị Ngọc, 34 tuổi ở Lào Cai).
Luật sư tư vấn: Theo quy định tại Điều 110 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014: "Cha, mẹ có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con chưa thành niên, con đã thành niên không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình trong trường hợp không sống chung với con hoặc sống chung với con nhưng vi phạm nghĩa vụ nuôi dưỡng con".
Điều 118 Luật này cũng quy định về Nghĩa vụ cấp dưỡng chấm dứt trong các trường hợp sau đây: “1. Người được cấp dưỡng đã thành niên và có khả năng lao động hoặc có tài sản để tự nuôi mình; 2. Người được cấp dưỡng được nhận làm con nuôi; 3. Người cấp dưỡng đã trực tiếp nuôi dưỡng người được cấp dưỡng; 4. Người cấp dưỡng hoặc người được cấp dưỡng chết; 5. Bên được cấp dưỡng sau khi ly hôn đã kết hôn; 6. Trường hợp khác theo quy định của luật.”
Như vậy, đối chiếu với các quy định trên thì tình huống của chồng chị không thuộc trường hợp được chấm dứt nghĩa vụ cấp dưỡng.
Bên cạnh đó, theo khoản 2, khoản 3 Điều 374 Bộ luật Dân sự 2015 thì nghĩa vụ dân sự được chấm dứt trong trường hợp: “Theo thoả thuận của các bên; Bên có quyền miễn thực hiện nghĩa vụ”.
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 107 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 thì nghĩa vụ cấp dưỡng không thể thay thế bằng nghĩa vụ khác và không thể chuyển giao cho người khác. Chính vì vậy, chị không phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con thay chồng mình vì đây là nghĩa vụ trực tiếp không thể chuyển giao
Trường hợp chồng chị muốn chấm dứt nghĩa vụ cấp dưỡng cho con của anh ấy thì anh ấy cần thỏa thuận với vợ cũ về việc trực tiếp nuôi con và phải được sự đồng ý từ mẹ cháu bé.
