Hôn nhân “xuyên quốc gia”
Để tham dự phiên tòa ly hôn tại TAND tỉnh Nghệ An, người đàn ông SN 1972 (có hai quốc tịch Ireland và Nam Phi, sinh sống tại Ireland) phải di chuyển trên chiếc xe lăn. Nguyên do là cách đây không lâu, ông bị ngã cầu thang, phải bó cả hai cổ chân, không tự đi lại được. Đi cùng ông là một số người bạn nước ngoài và vài người bạn Việt Nam, cũng là phiên dịch viên cho ông tại phiên tòa này.
Thông qua thông dịch viên, người đàn ông trình bày, ông kết hôn năm 2007 với một cô gái quê Nghệ An tại Việt Nam sau một thời gian ngắn quen biết. Sau đám cưới khoảng 3 tháng, ông cùng vợ (SN 1984, ngụ huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An) chuyển sang Ireland sinh sống.
Người chồng làm quản lý cho một sòng bài, công việc chủ yếu vào ban đêm. Người vợ làm nghề chăm sóc sắc đẹp. Năm 2010, con gái ra đời. Nhưng cuộc hôn nhân xuyên quốc gia này chỉ hạnh phúc trong thời gian ngắn thì vợ chồng bắt đầu phát sinh nhiều mâu thuẫn, chủ yếu xoay quanh bất đồng về văn hóa, quan điểm sống, tính cách.
Khi con được 4 tuổi, người vợ đưa con về Việt Nam thăm gia đình. Sau đó, chị quyết định giao con lại cho mẹ mình chăm sóc, còn bản thân trở lại Ireland sinh sống và làm việc. Theo trình bày của người chồng, trong suốt những năm từ 2014 đến đầu năm 2017, vợ ít khi về Việt Nam thăm con. Còn riêng ông mỗi năm đến sinh nhật con đều về Việt Nam tổ chức sinh nhật. Điều này được bà ngoại cháu bé xác nhận.
Thể theo nguyện vọng của người chồng, tháng 1/2017, sau khi có báo cáo kết quả kiểm tra hồ sơ, thủ tục di chuyển, nơi cư trú đối với cháu bé, UBND huyện Diễn Châu thống nhất đề nghị của người chồng, thực hiện việc tiếp nhận cháu bé đưa sang Ireland sinh sống. Nghe tin này, người vợ mới cấp tốc về Việt Nam sinh sống nên việc tiếp nhận không được thực hiện. Sau đó, người chồng đã đệ đơn ra TAND tỉnh Nghệ An, yêu cầu ly hôn, phân chia tài sản, giành quyền nuôi con.
Tại phiên tòa, người chồng nêu lý do xin ly hôn vì vợ thường ghen tuông vô cớ. Có lần, chị đã cầm dao kề cổ chồng đe dọa. Người chồng cũng tố cáo vợ ít quan tâm đến con gái. Trong khi đó, người vợ cũng cho rằng chồng nhiều lần có hành vi bạo lực, buộc chị phải đưa con gái ra thuê phòng trọ sinh sống. Chị còn tố cáo chồng có quan hệ bất chính với người phụ nữ khác. Điều đó khiến tình cảm vợ chồng ngày càng lạnh nhạt, sức mẻ.
Chị nói: “Vì không muốn cha mẹ ở quê mang tiếng có con gái lấy chồng Tây rồi bỏ chồng, tôi đã cố níu kéo, hàn gắn. Nhưng trong 6 năm chung sống, thời gian mà vợ chồng tôi hạnh phúc là rất ít. Đã nhiều lần tôi bỏ nhà ra thuê trọ. Khi được anh tìm đến xin lỗi, hứa thay đổi, tôi lại trở về. Tuy vậy, cuộc sống tình cảm của hai vợ chồng luôn trong tình trạng “cơm không lành, canh không ngọt”. Với những mâu thuẫn không thể hàn gắn, chị thuận tình ly hôn theo yêu cầu của chồng.
Căng thẳng tranh giành
Phiên toà diễn ra căng thẳng ngay từ đầu. Thông qua phiên dịch viên, người chồng trình bày với toà nguyện vọng được nuôi con chung đến lúc trưởng thành, vì ông cho rằng con gái được mình chăm sóc sẽ tốt hơn ở bên nhà ngoại “có tiền án”. Ông cho biết, trong thời gian con gái ở Việt Nam, người vợ không trực tiếp chăm sóc, nuôi con.
Việc cháu bé được giao cho bà ngoại là người từng bị tòa án tuyên phạt 6 năm tù về tội mua bán phụ nữ khiến ông không yên tâm. Ông cho rằng, việc này sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường cũng như sự an toàn của con gái mình. Việc đưa con sang Ireland sinh sống và học tập là nhằm đưa lại cho cháu môi trường học tập, phát triển tốt hơn. Ông cũng đưa ra thông tin vợ mình bị bệnh viêm gan B, sức khỏe không đảm bảo để nuôi con.
Ngồi cách đó chưa đầy sải tay, người vợ lớn tiếng cho rằng chồng không đủ tư cách để nuôi con. Trong thời gian xảy ra căng thẳng về tranh chấp quyền nuôi con, người chồng bị tố cáo đã có hành vi bạo lực và những hành động thiếu đứng đắn, vô văn hóa. Hơn nữa, chị là phụ nữ, có thể chăm sóc con gái tốt hơn.
Ngoài ra, gần ba năm nay, cháu bé sinh sống, học tập ổn định tại Việt Nam nên việc thay đổi chỗ ở, môi trường sống sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến đứa trẻ. Người phụ nữ 33 tuổi cam kết mình đủ điều kiện và khả năng để chăm sóc con tốt.
Về tài sản chung, vợ chồng có một căn nhà 2 tầng trên thửa đất 60 m2 tại khu đô thị xã Diễn Thành (huyện Diễn Châu) được định giá 800 triệu đồng, 1 ki ốt trong chợ (25 triệu đồng) và 1 xe máy (đã bán với giá 5 triệu đồng). Người chồng cho rằng trị giá tài sản theo định giá không đúng với thực tế và yêu cầu chia đôi số tài sản này. Ông nêu quan điểm tại tòa muốn mua lại căn nhà và sẽ trả cho vợ 700 triệu. Nếu vợ giữ căn nhà, phải trả ông 900 triệu đồng vì ông cho rằng phần lớn tiền mua đất, làm nhà là mình gửi về.
Người vợ không đồng tình, muốn giữ lại căn nhà để có chỗ ở ổn định, thuận lợi cho việc chăm sóc, nuôi dưỡng con. Chị chỉ đồng ý bồi thường chênh lệch cho chồng 500 triệu đồng và tố cáo chồng thuê đơn vị định giá tài sản sai, đồng thời yêu cầu thẩm định lại.
Cuộc tranh cãi trở nên căng thẳng hơn khi người chồng yêu cầu chia đôi mọi thứ trong nhà, từ giường tủ, bàn ghế cho đến nồi niêu… Về ki ốt ở chợ, người vợ cho hay đã mua từ lâu nên không nhớ rõ vị trí. Người phụ nữ này cũng cho rằng tất cả các giấy tờ liên quan đến tài sản này đã bị thất lạc.
Chủ tọa nhận định, việc xác nhận vị trí của ki ốt sẽ ảnh hưởng đến việc tuyên án, nên quyết định tạm dừng phiên tòa, yêu cầu chị phải bổ sung các giấy tờ liên quan trong vòng 5 ngày. Đến lúc này, chị lại xin thêm ít phút để lục lại giấy tờ mang theo và tìm thấy sau một hồi lục lọi. Ngồi gần đó, người chồng lắc đầu, cho rằng chỉ thông qua sự việc này cũng có thể thấy vợ mình “toàn nói dối”.
Sau giờ nghị án, Tòa tuyên giao quyền chăm sóc, nuôi dưỡng cháu bé cho người vợ. Người chồng có trách nhiệm chu cấp nuôi con mỗi tháng 5 triệu đồng, có quyền thăm nom con gái, không ai được ngăn cản.
Về tài sản, do quy định về quyền sở hữu bất động sản với người nước ngoài cũng như để tạo điều kiện thuận lợi cho người phụ nữ nuôi con, Tòa tuyên giao toàn bộ nhà cửa, ki ốt, xe máy cho người vợ, buộc chị này phải trả cho chồng cũ 500 triệu đồng tài sản chênh lệch.
