Tết Nguyên Đán 2022 sẽ là cái Tết thứ 6 anh sum họp cùng gia đình kể từ khi được “làm người tự do”. Với anh, đó là những ngày hạnh phúc đáng trân trọng sau hơn 11 năm mang thân phận tử tù và gần 19 năm sống trong song sắt.
4.000 ngày biệt giam
Đặng Văn Thế (SN 1974), trú xã Mỹ Sơn, huyện Đô Lương (Nghệ An) từng có quá khứ “đen tối” vì ma túy. Năm 1997, Thế bị công an bắt giữ khi cùng Nguyễn Tất Dũng vận chuyển 20 kg thuốc phiện. Một năm sau, cả hai đều bị tòa tuyên án tử hình. Một năm sau, Thế nhận thêm “án tử” khác khi người vợ mới cưới gửi vào trại giam lá đơn xin ly hôn. Đau lắm nhưng Thế quyết định ký vào tờ giấy đó để “giải thoát” cho người mình yêu.
Hai năm sau khi tòa tuyên án thì Nguyễn Tất Dũng bị đưa đi thi hành án. Đó cũng chính là thời gian Đặng Văn Thế nơm nớp chờ ngày “lên đường”. Nhưng rồi, một sự việc hi hữu đã cứu mạng tử tù này. Thế được cơ quan điều tra đề nghị hoãn thi hành án để mở rộng điều tra một vụ án ma túy khác. Không hiểu sao án mới không được mở, người ta cũng “quên bẵng” mất công văn đề nghị hoãn thi hành án của một tử tù. Để rồi suốt hơn 4.000 ngày, Thế sống trong thân phận của một tử tù chờ ngày ra pháp trường.
Cuộc “thấp thỏm chờ chết vắt qua hai thế kỷ” ấy, Thế tự cứu rỗi cuộc đời mình bằng suy nghĩ tích cực và không ngừng hi vọng. Khao khát được sống và sự động viên của cán bộ quản giáo, Ban giám thị trại giam như những đốm lửa nhỏ, nhen lên hi vọng được sống của Thế, cứu anh ra khỏi trạng thái u uất, buông xuôi của một tử tù chờ ngày xử bắn.
Khác với những tử tù khác thường quậy phá, Thế được cán bộ quản giáo đánh giá rất “ngoan". Thế nuôi mèo, gọi chúng như con, chia từng chút thức ăn từ chế độ của mình. Với Thế, chúng không chỉ là vật nuôi để anh có thể trò chuyện mà còn là tình cảm gia đình thiêng liêng. Trong những ngày đối mặt với 4 bức tường lạnh lẽo, Thế viết nhật ký, làm thơ về cuộc sống và niềm hi vọng không bao giờ tắt.
Và rồi, cuộc chờ đợi “cái chết” ấy cuối cùng cũng chấm dứt. Ngày 23/6/2009, đúng 11 năm kể từ khi bị tuyên án tử, 4.000 ngày biệt giam, Đặng Văn Thế được Chủ tịch nước quyết định ân giảm xuống chung thân. Như được “sinh ra thêm lần nữa”, Thế đã nhảy lên vì vui sướng và không quên chia sẻ niềm vui với quản giáo, Giám thị trại giam.
Sau đó, phạm nhân Đặng Văn Thế được chuyển đến Trại giam số 6 - Bộ Công an để thi hành bản án chung thân. Ở đây, Thế luôn chấp hành tốt nội quy của trại và miệt mài sống có ích nhất theo cách một phạm nhân có thể làm được. Thế chắt chiu từng cơ hội để mơ về một ngày tự do. Cố gắng cải tạo tốt của phạm nhân này đã được ghi nhận. Tháng 6/2016, Thế được đặc xá, ra tù trước thời hạn, trở thành người tự do.
“Hồi sinh”
Trở về nhà sau 18 năm 10 tháng sống trong song sắt, mọi thứ còn quá lạ lẫm đối với Thế. Nhưng sự chào đón của gia đình, người thân và cả những người không quen biết khiến anh luôn cảm nhận tình thương của mọi người dành cho mình. 42 tuổi, Thế bắt đầu lại cuộc đời bằng công việc làm lơ xe tuyến Nghệ An – Hà Nội. Một thời gian ngắn sau, Thế lại khiến mọi người bất ngờ khi lập gia đình với cô gái trẻ.
Đầu năm 2017, đám cưới của Thế như một sự kiện ở làng quê Mỹ Sơn. Rất đông người đến tham dự đám cưới đặc biệt. Ngoài anh em họ hàng, bạn bè, còn có cán bộ quản giáo, bạn tù và cả những người không thân thiết. Họ đến vì mừng cho Thế và một phần vì tò mò. Trong ngày quan trọng ấy, Thế không giấu được cảm xúc và hứa sẽ yêu thương vợ, sống tốt quãng đời còn lại.
 |
Đám cưới của cựu tử tù Đặng Văn Thế từng được dư luận quan tâm. |
Có vợ con, Thế biết mình không thể đi làm lơ xe mãi được. Công việc cạnh tranh khốc liệt, dù rất giữ mình nhưng Thế từng suýt chút nữa dính dáng tới pháp luật khi xảy ra va chạm với những đối tượng bảo kê của hãng xe khác. Đó cũng chính là lý do khiến Thế bị lỡ cuộc phỏng vấn ứng tuyển vào công ty từng được chính quản giáo cũ giới thiệu, xin việc.
Lần này, đích thân Thiếu tá Nguyễn Văn Quỳnh - cán bộ quản giáo trực tiếp quản lý giáo dục Thế khi thụ án tại Trại giam số 6, dẫn Thế đến gặp lãnh đạo công ty Lạc Hồng. Tuy nhiên thái độ thiếu chuyên nghiệp của lần hẹn phỏng vấn trước, cộng với lý lịch “đen” của Thế khiến ông Nguyễn Công Nhã - Chủ tịch Hội đồng quản trị công ty e ngại.
Ông Nhã chia sẻ: “Điều duy nhất khiến tôi phải cân nhắc chính là anh Quỳnh. Thế không phải là bà con, họ hàng thân thuộc gì với anh Quỳnh nhưng cách anh ấy lo cho Thế và tin Thế, tôi nghĩ chắc anh này hẳn phải đặc biệt để có thể chiếm trọn tình cảm của người quản giáo như vậy. Do đó, tôi quyết định dành cho Thế một cơ hội, dù rằng anh em, bạn bè đều phản đối”.
Không phụ lòng của những người đã tin tưởng, giúp đỡ mình, Thế luôn cố gắng mỗi ngày. Mọi việc không đơn giản như Thế nghĩ, bởi trong quá trình xử lý công việc thì học vấn thấp và “điểm yếu” nóng tính khiến anh không ít lần va vấp. Nhưng với sự quyết liệt trong công việc, sự nhiệt huyết, trách nhiệm và không ngại khó khăn, sẵn sàng nhận về mình phần khó khăn, Thế đã chiếm được lòng tin của ban lãnh đạo.
Hiện, cựu tử tù này là “Tổng sự trưởng”, phụ trách toàn bộ hệ thống xưởng sửa chữa của công ty, được ban lãnh đạo đánh giá cao. “Tôi nghĩ đơn giản là dành cho Thế một công việc để nuôi mình, nuôi vợ con, để hoàn lương chứ hoàn toàn không nghĩ Thế có thể tiến dài được như hôm nay”, ông Nhã nói về nhân viên đặc biệt.
 |
Anh Thế trong một cuộc họp của công ty. |
Ân tình giữa đời
Nghĩ về những gì có được ngày hôm nay, nhiều khi Đặng Văn Thế vẫn ngỡ mình đang nằm mơ. Trong suốt câu chuyện, anh thường xuyên nhắc về những người đã giúp đỡ mình bằng cách này hay cách khác. Những người đã có mặt đúng lúc Thế chới với, tuyệt vọng nhất, trao cho Thế niềm tin và cơ hội được sống. Họ có thể không nhớ về “cựu tử tù” này nhưng Thế luôn khắc cốt ghi tâm và luôn tìm kiếm để mong được gặp lại, để nói một lời cảm ơn... Tất cả ân tình Thế nhận được từ mọi người được anh gửi gắm vào tên của hai cô con gái Hoài Ân và Hồng Phúc.
Những ngày cuối năm, khi cả nước bước vào giai đoạn bình thường mới sau thời gian dài chống dịch COVID-19, công việc của anh Thế càng nhiều. Dù phải di chuyển liên tục nhưng anh luôn giữ cho mình sự nhiệt huyết trong công việc. Anh bảo chính vợ con là nguồn động lực để anh nỗ lực làm việc và hoàn thiện bản thân.
Kể về những ngày Tết từ khi được làm người tự do, anh cho hay đó là những ngày hạnh phúc. Hạnh phúc khi anh được quây quần bên mâm cơm gia đình có người vợ hiền, con ngoan và bố mẹ già. Hạnh phúc trước niềm vui của những hoàn cảnh khó khăn được anh giúp đỡ vào những dịp Tết. Năm nay, dù kinh tế có khó khăn vì dịch bệnh nhưng anh cho hay vẫn sẽ tiếp tục chia sẻ, giúp đỡ một số hoàn cảnh tại địa phương.
“Mình có 10 phần thì ăn Tết 7, còn 3 phần sẽ giúp đỡ người khó khăn hơn. Cả cuộc đời tôi được nhiều người giúp đỡ nên tôi muốn san sẻ với những hoàn cảnh khó khăn, bất hạnh”, anh Thế chia sẻ về những món quà nhỏ mà nhiều năm qua anh âm thầm giúp đỡ dịp cuối năm khi Tết đến Xuân về.
Trải qua những đắng cay do chính mình gây ra, giờ đây cựu tử tù ngày nào càng trân quý hơn cuộc sống tự do. Anh chia sẻ: “Khi có thể chiến thắng được cái chết, tôi nghĩ, không có khó khăn nào trong đời có thể khiến mình gục ngã được. Vậy nên, giờ đây việc giữ mình và sống thật tốt là cách tôi báo đáp những ân tình biết bao người đã dành cho”.
