Chiều 26/10, tại huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hoá đã diễn ra lễ công bố khoản tài trợ từ Quỹ bảo tồn văn hoá của Đại sứ Mỹ (AFCP) cho dự án tu sửa cấp thiết mái vòm và bảo tồn cổng thành phía Nam, di sản Thành Nhà Hồ, tỉnh Thanh Hoá.
Dự án tu sửa cấp thiết mái vòm và bảo tồn cổng thành phía Nam, di sản Thành Nhà Hồ được Quỹ Bảo tồn Văn hóa của Đại sứ quán Hoa Kỳ tài trợ với tổng kinh phí 92.500USD. Đây là một trong 33 dự án được lựa chọn để cấp vốn trong tổng số 106 đề xuất từ rất nhiều quốc gia trên thế giới. Thông qua nguồn tài trợ này nhằm khắc phục và ngăn chặn kịp thời tình trạng xuống cấp, sụt lở mái vòm cổng thành phía Nam; loại bỏ sự xâm hại, tác động của các loài thực vật, rêu mốc, địa y, muối lên tường cổng thành phía Nam, đảm bảo tính toàn vẹn, mỹ quan của di sản.
Dự án tu sửa cấp thiết mái vòm và bảo tồn cổng thành phía Nam, di sản Thành Nhà Hồ được thực hiện là minh chứng rõ ràng về tầm quan trọng, cấp thiết của dự án cũng như thể hiện sự quan tâm đặc biệt từ Đại sứ quán Hoa Kỳ đối với công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản thế giới Thành Nhà Hồ. Đó là sự ghi nhận thành quả tích cực của quá trình hợp tác hữu nghị trong lĩnh vực bảo tồn di sản văn hóa giữa Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam và tỉnh Thanh Hóa trong thời gian qua; đồng thời đây cũng là một bước ngoặt quan trọng góp phần củng cố và thắt chặt mối quan hệ hữu nghị giữa hai quốc gia Việt Nam và Hoa Kỳ.
Phát biểu tại buổi lễ, Tham tán Molly Stephenson cho biết: "Thông qua việc hỗ trợ bảo tồn mái vòm và bảo tồn cổng thành phía nam Thành Nhà Hồ, chúng tôi bày tỏ sự ngưỡng mộ sâu sắc đối với các truyền thống và di sản giàu có của Việt Nam. Di sản văn hoá là cầu nối giữa quá khứ và tương lai, đồng thời cũng làm giàu những trải nghiệm hiện tại của chúng ta. Chúng tôi vinh dự được đồng hành cùng các bạn để bảo tồn di tích lịch sử này vì lợi ích của các thế hệ mai sau".
Quỹ bảo tồn văn hoá của Đại sứ Mỹ được thành lập từ năm 2001 nhằm hỗ trợ các nước bảo tồn di sản văn hoá và thể hiện sự tôn trọng của Mỹ đối với các nền văn hoá khác, đến nay đã tài trợ hàng trăm dự án tại trên 120 quốc gia. Việt Nam đã nhận được tài trợ cho 14 dự án kể từ năm 2001 với tổng trị giá 1,13 triệu USD.
Di sản Thành nhà Hồ (nằm trên địa bàn huyện Vĩnh Lộc, Thanh Hóa ngày nay) là kinh đô của nước Đại Việt, vương triều Trần từ năm 1398 - 1400 và kinh đô nước Đại Ngu dưới vương triều Hồ từ năm 1400 - 1407. Cổng Nam Thành nhà Hồ có kích thước dài 34,850m, sâu 15m, cao 10m; được xây dựng kiểu cuốn vòm với các phiến đá lớn hình chữ nhật bằng phẳng tạo thân cổng, các khối đá có mặt cắt hình thang cân tạo vòm cửa.
Trải qua thời gian hơn 600 năm, dưới tác động của thiên nhiên, con người, di tích cổng Nam đã bị mất phần kiến trúc như vọng lâu, các cánh cổng cũng như tình trạng sụt vỡ các khối đá tạo vòm. Khối đá nứt vỡ có trọng lượng khoảng 200kg, đã vỡ và tụt xuống tạo thành khe hở khoảng 5cm. Việc tu bổ này dự kiến hoàn thành vào năm 2019, nhân kỷ niệm 25 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam-Mỹ.