Nhiều cán bộ “dính” lao lý vì dự án nghìn tỷ
Ngày 13/1, TAND tỉnh Đắk Lắk đã mở phiên tòa sơ thẩm xét xử vụ án lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ và thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng xảy tại dự án hồ chứa nước Krông Pắk Thượng.
Trong vụ án này, bị cáo Đỗ Văn Hưu (SN 1970, nguyên Chủ tịch UBND xã Cư Elang, huyện Ea Kar, tỉnh Đắk Lắk) bị truy tố về các tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” và “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.
Các bị cáo, gồm: Hoàng Trọng Nghĩa (SN 1984), Lê Thành Nguyên (SN 1983), Lê Sơn (SN 1985, đều là nguyên cán bộ địa chính xã Cư Elang) bị truy tố về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.
Ngoài ra, còn có 6 bị cáo là 3 cặp vợ chồng, gồm: Y Thoai Byă (SN 1962) và H’Blút Niê (SN 1967), Y Wem Byă (SN 1971) và H’Nĩ Niê (SN 1965), Y Thiên Ktla (SN 1962) và H’Nút Byă (SN 1965, cùng ngụ xã Cư Elang) cùng bị truy tố về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.
Tại phiên tòa, có tổng cộng 28 người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan và nguyên đơn dân sự vắng mặt. Do đó, đại diện VKSND tỉnh Đắk Lắk và luật sư bào chữa cho các bị cáo cho rằng, việc vắng mặt những người này sẽ làm ảnh hưởng đến quá trình xét xử vụ án nên đề nghị HĐXX hoãn phiên tòa.
Sau khi hội ý, HĐXX TAND tỉnh Đắk Lắk đã quyết định hoãn phiên tòa và sẽ thông báo lại thời gian xét xử sau.
Trước đó, ngày 28/5/2020, TAND tỉnh Đắk Lắk đã mở phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án nói trên. Tại đây, luật sư bào chữa cho các bị cáo đề nghị HĐXX hoãn phiên tòa để triệu tập đại diện UBND huyện Ea Kar cùng một số cơ quan, đơn vị liên quan.
Đồng thời, đề nghị trưng cầu giám định tâm thần đối với bị cáo Y Wem Byă vì tại phiên tòa, bị cáo này có nhiều biểu hiện bất thường như: không trả lời các câu hỏi, không biết địa chỉ nhà, cười nhiều... Do đó, HĐXX đã quyết định trả hồ sơ để trưng cầu giám định tâm thần đối với bị cáo Y Wem Byă.
Tại phiên tòa ngày 13/1 vừa qua, sau khi được vợ dẫn đến tòa, bị cáo Y Wem Byă tỏ ra sợ sệt, không chịu vào phòng xử án. Lúc này, nhân viên trợ giúp pháp lý phải tới động viên và đưa bị cáo Y Wem Byă vào phòng xử.
Kết luận giám định tâm thần cho thấy, tại thời điểm trước, trong, sau khi thực hiện hành vi phạm tội và hiện tại, ông Y Wem Byă bị bệnh chậm phát triển tâm thần mức độ vừa, hạn chế khả năng nhận thức và hạn chế khả năng điều khiển hành vi.
Cán bộ “bắt tay” dân nghèo chiếm đoạt tiền tỷ
Dự án hồ chứa nước Krông Pắk Thượng được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phê duyệt lần đầu vào tháng 5/2009, có tổng mức đầu tư gần 2.900 tỷ đồng từ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ. Sau đó, dự án được phê duyệt điều chỉnh vào tháng 12/2018, với tổng mức đầu tư hơn 4.400 tỷ đồng.
Dự án do Ban Quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 8 (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) làm chủ đầu tư hợp phần xây dựng công trình đầu mối và kênh chính, Ban Quản lý dự án đầu tư công trình giao thông và nông nghiệp phát triển nông thôn tỉnh Đắk Lắk làm chủ đầu tư hợp phần bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và xây dựng kênh cấp 1 trở xuống hồ Krông Pắk Thượng. Dự án đi qua địa bàn các huyện Krông Pắc, Ea Kar, Krông Bông và M’Drắk.
Về quy mô, dự án gồm 2 công trình: hồ chứa nước Krông Pắk Thượng là công trình chính, có dung tích 122,69 triệu m3; hồ chứa nước Ea Rớt là công trình phục vụ tưới và khu di dân tái định cư, với dung tích 18,53 triệu m3. Công trình có nhiệm vụ cấp nước tưới cho 14.900ha đất nông nghiệp và cấp nước sinh hoạt cho khoảng 73.000 người.
Theo cáo trạng, diện tích đất thực hiện điểm tái định cư số 1 của dự án hồ chứa nước Krông Pắk Thượng thuộc địa giới hành chính xã Cư Elang do UBND huyện Ea Kar làm chủ đầu tư.
Trong thời gian từ năm 2016 - 2017, khi biết được chủ trương thu hồi và thực hiện chủ trương thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ quá trình thực hiện dự án nêu trên, một số cán bộ địa chính, lãnh đạo của UBND xã Cư Elang đã thực hiện chuyển nhượng đất trái phép (mua - bán) và nhờ các hộ gia đình thuộc diện chính sách, hộ nghèo dân tộc đứng tên trên các hồ sơ nhận bồi thường, hỗ trợ và ký xác nhận về nguồn gốc đất, quá trình canh tác sử dụng đất không đúng, dẫn đến bồi thường sai, gây thiệt hại cho Nhà nước số tiền hơn 4,6 tỷ đồng.
Đơn cử, Lê Thành Nguyên là Phó Chủ tịch Hội đồng xét duyệt nguồn gốc đất xã Cư Elang, có trách nhiệm tham mưu cho Chủ tịch UBND xã về nguồn gốc đất, thời điểm sử dụng đất, việc canh tác và sản xuất trực tiếp trên đất trong các phương án đợt 1 và đợt 2 khu vực thực hiện điểm tái định canh số 1 làm cánh đồng lúa nước. Nguyên nhờ 2 hộ dân thuộc diện hộ nghèo đứng tên và xác nhận không đúng hộ bà Trần Thị Chạm gây thiệt hại tiền tỷ.
Tương tự, Hoàng Trọng Nghĩa cũng nhờ các hộ nghèo đứng tên nhận là chủ sử dụng đất thửa số 29 và thửa đất số 24, trích đo bản đồ số 13 để làm hồ sơ bồi thường không đúng, gây thiệt hại hàng tỷ đồng.
Lê Sơn là thư ký Hội đồng xét duyệt nguồn gốc đất xã Cư Elang, có nhiệm vụ tham mưu cho Chủ tịch UBND xã về xác minh nguồn gốc đất các hộ bị thu hồi theo phương án đợt 3. Sơn xác nhận thông tin về nguồn gốc và trực tiếp sản xuất trên đất nông nghiệp của các hộ dân mà Nghĩa nhờ đứng tên như nội dung kê khai. Sơn nhận từ Nghĩa 1,1 tỷ đồng.
Cũng theo cáo trạng, hành vi của 6 người dân nêu trên là những cá nhân được các cán bộ địa chính xã Cư Elang nhờ đứng tên sử dụng đất trong các hồ sơ bồi thường, hỗ trợ không đúng quy định. Do đó, hành vi của những ngươi này là đồng phạm với vai trò giúp sức cho các cán bộ địa chính nói trên thực hiện hành vi phạm tội.
Ngoài ra, Đỗ Văn Hưu là Chủ tịch Hội đồng xét duyệt nguồn gốc đất xã Cư Elang đã thiếu kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện các công việc của cán bộ địa chính thuộc quyền và đã ký xác nhận vào hồ sơ đề nghị bồi thường đất, hỗ trợ trái quy định, gây thiệt hại cho Nhà nước số tiền hơn 3,5 tỷ đồng.
Tách nhiều nội dung để tiếp tục điều tra
Theo Công an tỉnh Đắk Lắk, đến thời điểm cuối năm 2017, UBND huyện Ea Kar đã tiến hành bồi thường, hỗ trợ 3 đợt cho 34 hộ dân với tổng số tiền hơn 36 tỷ đồng để thực hiện điểm tái định cư số 1. Cơ quan chức năng đã làm rõ sai phạm 4 cán bộ xã Cư Elang cùng 3 cặp vợ chồng chiếm đoạt hơn 4,6 tỷ đồng.
Do thời hạn điều tra đã hết nhưng chưa có cơ sở xác định hành vi sai phạm trong việc bồi thường, hỗ trợ và trách nhiệm của các cá nhân khác có liên quan nên cơ quan điều tra tách nội dung vụ việc để tiếp tục điều tra.
Riêng một số cá nhân tại UBND xã Cư Elang, chi nhánh Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Ea Kar, Ban Quản lý dự án huyện Ea Kar, Hội đồng thẩm định huyện Ea Kar, UBND huyện Ea Kar mắc sai phạm trong việc lập, xét duyệt bồi thường, hỗ trợ trái quy định, cơ quan công an cũng đã tách nội dung để tiếp tục điều tra.
