Cátxê mỗi đêm 5 cây vàng
Danh ca Thanh Tuyền tên thật là Phạm Như Mai (SN 1948), sinh ra và lớn lên ở Đà Lạt (tỉnh Lâm Đồng). Bà là chị cả trong một gia đình nghèo với 15 chị em. Cô bé Như Mai đến với sự nghiệp ca hát khi năm 1959 đoạt giải “Thần đồng Đà Lạt'” với ca khúc “Nắng đẹp miền Nam” của nhạc sĩ Lam Phương. Những năm sau đó, Như Mai vừa đi học vừa đi hát ở đài phát thanh, được người cậu chỉ bảo những nhạc lý cơ bản.
Với giọng hát khỏe khoắn đầy nội lực thanh xuân, âm vang làm rộn rã cả sân trường, giọng hát của Như Mai như cháy bỏng một ước mơ, một hy vọng về nơi phồn hoa đô hội nuôi dưỡng ước mơ làm ca sĩ chuyên nghiệp.
Năm 1964, nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông (1932 - 2018) lên Đà Lạt nghỉ dưỡng và nghe mấy người bạn kể về một nữ sinh tên Như Mai có giọng hát rất đặc biệt. Hỏi ra thì ông được hay Như Mai đang là nữ sinh Trường Bùi Thị Xuân nhưng hàng tuần vẫn tham gia hát ở Đài Phát thanh Đà Lạt.
Sau đó, tình cờ trong lần Trường Bùi Thị Xuân tổ chức lễ bế giảng năm học cũ, nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông nhận lời đến tham dự.Tại phần biểu diễn các tiết mục văn nghệ, ông nghe thấy người dẫn chương trình giới thiệu về phần trình diễn của nữ sinh Như Mai và sững sờ trước giọng hát lảnh lót, đầy nội lực của nữ sinh.
 |
| Danh ca Thanh Tuyền thời trẻ. |
Sau khi xem xong phần trình diễn này, nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông có tìm gặp và hỏi Như Mai: “Cháu có muốn trở thành ca sĩ không?”. Và ngay lập tức, ông nhận được cái gật đầu dứt khoát của Như Mai. Từ đó, vị nhạc sĩ tài ba quyết định gặp thân sinh của Như Mai để bàn chuyện đưa nữ sinh về Sài Gòn đào tạo thành ca sĩ chuyên nghiệp.
Cốnhạc sĩ Nguyễn Văn Đông từng kể, ban đầu cha mẹ của Như Mai cũng lo ngại vì thấy con gái còn nhỏ tuổi, nếu sống xa gia đình e gặp nhiều khó khăn. Song rốt cuộc, trở ngại này cũng được giải quyết ổn thỏa khi nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông nhờ vợ chồng người bạn - nhạc sĩ Mạnh Phát và ca sĩ Minh Diệu đứng ra nhận Như Mai làm con nuôi và để cô gái về tá túc trong gia đình của họ. Mọi chi phí sinh hoạt cho cuộc sống của Như Mai khi lên Sài Gòn đều do hãng đĩa mà nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông cùng một vài người bạn sáng lập đứng ra đài thọ.
Chỉ trong vòng 8 tháng có mặt ở Sài Gòn, cô nữ sinh Đà Lạt đã có phát hành băng đĩa giới thiệu với người yêu nhạc. Từ cái tên Như Mai cha mẹ đặt cho đã được nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông đổi thành nghệ danh Thanh Tuyền, như một ngụ ý về giọng hát đẹp như dòng suối xanh của cao nguyên Đà Lạt.
Như con chim lạ từ xứ sương mù, một bông hoa rừng còn đẫm ướt hơi sương, Thanh Tuyền nhanh chóng chiếm được sự mến mộ của người yêu nhạc Sài Gòn. Giọng hát Thanh Tuyền phủ sóng rộng khắp các kệ băng đĩa nhạc, xuất hiện ngang hàng với các bậc đàn anh đàn chị trên sóng đài phát thanh và được báo giới Sài Gòn không ngớt lời ca ngợi.
“Bài hát đầu tiên tôi thâu đĩa là Dấu chân kỷ niệm, tới bây giờ nhiều người vẫn giữ cái đĩa đó. Tôi đi hát mà nhiều người cho xem cái đĩa, bìa ở ngoài bị chuột cắn rách hết mà vẫn tìm tôi và trao lại cho tôi. Điều đó khiến tôi cảm động lắm”, danh ca Thanh Tuyền chia sẻ.
 |
| Danh ca Chế Linh và Chế Linh thời trẻ. |
19 tuổi, Thanh Tuyền mới bắt đầu đặt chân vào hát tại các vũ trường. Cátxê mỗi đêm hát tầm 5 cây vàng, Thanh Tuyền trở thành một trong những cái tên sáng giá nhất Sài Gòn thời ấy. Khi cất tiếng hát lên là biết ngay đến Thanh Tuyền không lẫn vào đâu được, bởi chất giọng đặc biệt, cách luyến láy bolero rất riêng, rất lạ. Thanh Tuyền hát theo lối bạch thanh, giọng cao vút, ngân nga, trầm bổng.
Để có được giọng hát tuyệt vời, Thanh Tuyền đã được mẹ nuôi - nữ ca sĩ Minh Diệu truyền cho rất nhiều bí kíp. Thời gian tập luyện gắt gao đó, sáng nào bà cũng phải dậy từ rất sớm và cứ thức dậy, bước xuống giường là phải hát để luyện giọng ngay.
Danh ca Thanh Tuyền kể, thời trẻbà hát rất khỏe, trong một đêm có thể chạy đến 6 phòng trà tới mức không có thời gian để nói chuyện với ai. Thời điểm đó, nhiều hãng đĩa kiếm được rất nhiều tiền nhờ tiếng hát của bà.
“Tình nhân” trong âm nhạc của Chế Linh
Nhắc đến cặp song ca vàng Chế Linh - Thanh Tuyền, nữ danh ca cho biết, cơ duyên là nhờ nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông. Đó là vào năm 1967-1968, khi ấy Chế Linh đang cộng tác với hãng đĩa của nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông. Vì muốn tạo ra sự mới mẻ, tránh để khán giả cảm thấy nhàm chán với nghệ sĩ hát đơn ca nên vị nhạc sĩ này đã để Thanh Tuyền song ca với Chế Linh.
Khi ấy, nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông đưa cho Thanh Tuyền bài hát “Hái trộm hoa rừng” để hát chung với Chế Linh. Đĩa nhạc đầu tiên, trong đó có bài hát này được tung ra thị trường và gây “sốt” một cách không ngờ.
Tên tuổi của cặp song ca này sau đó lan truyền với tốc độ ánh sáng và phủ sóng khắp làng nhạc vàng Việt Nam với hàng loạt ca khúc như: “Tình bơ vơ”, “Phút cuối”, “Con đường xưa em đi”… Hai giọng ca hòa quyện vào nhau mà không cần phải dụng đến kỹ thuật hòa âm phối khí cầu kỳ nào. Nhiều nhạc phẩm sau đó đã được soạn riêng cho cặp song ca vàng này.
“Chế Linh là một giọng hát đặt biệt nên nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông nói kết hợp với Thanh Tuyền. Bản đầu tiên hát chung là “Hái trộm hoa rừng” và không ngờ bài đó ra ai cũng thích, bán đĩa nhiều vô cùng. Giống như một hiện tượng, rồi những bản như:“Con đường xưa em đi”, “Giọt lệ đài trang”… hát bài nào trúng bài đó nên nó trở thành một dấu ấn mà đến bây giờ không thay đổi được”, danh ca Thanh Tuyền chia sẻ.
Sau Chế Linh, nữ danh ca sinh năm 1948 cho biết,bà cũng có song ca với Duy Khánh, Nhật Trường nhưng vẫn ấn tượng nhất với Chế Linh bởi cả hai hát nhạc tình nhiều. Nữ danh ca cho rằng, Chế Linh là người hát ăn ý nhất với bà trên sân khấu, khi cả hai thấu hiểu và nâng đỡ nhau trong các bài hát, đó là cảm giác tương thông mà không phải với ai cũng có được. Còn danh ca Chế Linh quả quyết: “Tôi và Thanh Tuyền là tình nhân trong âm nhạc. Khi hát với cô ấy, tôi thực sự thăng hoa”.
Danh ca Thanh Tuyền chia sẻ rằng, khi hát bà đặt hồn mình vào bài hát, xem ca sĩ hát chung như người yêu. Nhưng khi ra khỏi bài hát, bà lại trởvề mối quan hệ đồng nghiệp.
“Khi tôi diễn với Chế Linh hay Duy Khánh trên sân khấu, tôi hát và nghĩ đó là người yêu của mình. Người cùng tôi truyền đạt bài hát phải có hồn nên nhiều người ở dưới cứ nghĩ là có tình cảm. Vì khi hát là tôi chết trong bài hát nhưng xong bài hát thì không có tình cảm gì nữa. Chúng tôi chỉ có tình cảm đồng nghiệp, anh em, chứ tôi dứt khoát không có người yêu nghệ sĩ”, danh ca Thanh Tuyền khẳng định.
Trong lòng những người yêu nhạc vàng, đặc biệt là yêu mến cặp danh ca Chế Linh - Thanh Tuyền thì Chế Linh là người hát ăn ý nhất với Thanh Tuyền và ngược lại. Khán giả vẫn xem đây là cặp “tình nhân” đẹp nhất trong làng nhạc vàng từ trước đến nay.
