Đang trong giai đoạn nghiên cứu
Trước thông tin từ năm tới cơ quan thuế sẽ tiến hành đánh thuế nhà thứ hai trở đi đối với những người sở hữu nhiều bất động sản, lãnh đạo Vụ Chính sách thuế (Bộ Tài chính) khẳng định với báo chí rằng “quy định này mới chỉ là định hướng”.
Còn Thứ trưởng Tài chính Huỳnh Quang Hải cho hay, Bộ đã giao Vụ Chính sách thuế nghiên cứu dự thảo đánh thuế nhà ở, nhất là những chủ thể có từ 2 - 3 nhà trở lên. “Nhiều khả năng trong năm 2017 chưa thể áp dụng sắc thuế này vì phải có thời gian xây dựng, xem xét kỹ. Còn trong tương lai chắc chắn sẽ phải thu, không chỉ vì ngân sách khó khăn mà các nước họ đã đánh thuế này từ nhiều năm nay rồi” – ông Hải cho biết.
Trước đây, trong quá trình xây dựng Luật Thuế nhà đất, Bộ Tài chính cũng từng đưa ra ba phương án tính thuế nhà ở. Phương án 1 là chỉ thu đối với nhà thứ hai trở lên theo thuế tuyệt đối. Nhà dưới hai tầng không thu thuế, nhà từ hai tầng trở lên có mức thu là 2.000 đồng/m2/năm. Nhà cấp 3 và chung cư thu 1.000 - 4.000 đồng/m2/năm.
Phương án 2 là thu theo giá trị nhà, phần giá trị trên 1 tỉ đồng mới chịu thuế 0,03%. Phương án 3 là thu thuế phần diện tích nhà trên 200m2. Nhà cấp 4 không thu thuế, còn nhà hai tầng trở lên thì thu 2.000 - 4.000 đồng/m2/năm. Với nhà chung cư thì thu từ 1.000 - 3.000 đồng/m2/năm tùy loại nhà.
Nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, việc đánh thuế sở hữu đối với nhà đất thứ hai trở đi là giải pháp tốt để hạn chế đầu cơ bất động sản. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, cần phải nghiên cứu chính sách này cẩn thận, chu đáo, để việc đánh thuế sở hữu không gây thiệt thòi cho người dân, đồng thời tránh được tình trạng đầu cơ bất động sản.
“Sắc thuế này sẽ góp phần giúp cho thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, minh bạch, bền vững, phòng chống đầu cơ, tăng nguồn cung cho thị trường. Qua đó, tạo thêm cơ hội cho người có nhu cầu thật tiếp cận nhà ở và tăng thêm nguồn thu cho ngân sách nhà nước. Ngoài ra, sắc thuế còn hướng các nhà đầu tư thứ cấp đi vào lựa chọn thành lập doanh nghiệp kinh doanh bất động sản thay vì kinh doanh cá thể như hiện nay” – ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh (HoREA) nhận định.
Đề nghị không đánh thuế sở hữu nhà đất giá trị thấp
Các chuyên gia cho rằng, trong quá trình thực hiện cũng cần xem xét thực tế đối với từng trường hợp cụ thể. Trên thực tế, ở một số tỉnh, thành, có nhiều nhà mua cả 3 căn hộ thì diện tích cũng chỉ xấp xỉ 100m2, trong khi đó, có người mua một căn biệt thự đã lên tới hàng trăm mét vuông. Nếu nghiên cứu không thấu đáo có thể dẫn đến việc người mua nhà diện tích bé bị đánh thuế trong khi có người mua một căn nhà nhưng diện tích lớn lại không bị đánh thuế. Chưa kể, việc làm sao để xác định được đâu là căn nhà thứ ba, đây là một việc “cực kỳ khó khăn”.
Trong một văn bản của HoREA gửi cơ quan chức năng về vấn đề này, – ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA nhận định: “Hiện nay ở nước ta hàng năm mới chỉ đánh thuế sử dụng đất ở chứ chưa đánh thuế tài sản nhà ở. Theo quy định các loại đất phi nông nghiệp, trong đó có đất ở tại đô thị là đối tượng chịu thuế; áp dụng thuế suất 0,03% trên bảng giá đất, đối với diện tích đất ở trong hạn mức; áp dụng thuế suất 0,07% đối với phần diện tích đất ở vượt không quá 3 lần hạn mức; và áp dụng thuế suất 0,15% đối với phần diện tích đất ở vượt trên 3 lần hạn mức. Giá đất tính thuế được tính theo bảng giá đất của thành phố lại chỉ bằng khoảng 30% giá đất thực tế trên thị trường nên mức thuế phải nộp rất thấp so với giá trị thật” .
Ông Châu lấy ví dụ căn nhà 100m2 ở đường Đồng Khởi, quận 1 có giá đất 162 triệu đồng/m2 (thực tế giá thị trường lên đến trên 1 tỷ đồng/m2). Theo bảng giá đất giá tính thuế là 162 triệu x 100m2 = 16,2 tỷ đồng, mức thuế phải nộp là 16,2 tỷ đồng x 0,03% = 4,86 triệu đồng/năm.
Chính vì vậy, HoREA đề xuất một số giải pháp cụ thể để giúp thị trường bất động sản phát triển bền vững và minh bạch như: không thu thuế ngôi nhà thứ 2 đối với nhà ở xã hội, nhà ở tái định cư, nhà ở thương mại có giá trị dưới 1 tỷ đồng, nhà cấp 4 trở xuống; không thu thuế đối với các hộ gia đình dù đã có một căn nhà nhưng đang ở chật (riêng TP HCM dưới mức bình quân 10m2/người) nay mua thêm nhà thứ 2, thứ 3... nhưng tổng diện tích các căn hộ nhỏ này cũng chỉ dưới 200m2.
Ngoài ra, trong giai đoạn đầu, nên áp dụng mức thuế vừa phải, phù hợp với sức dân; đối với người có từ căn nhà thứ 2 trở đi thì áp dụng thuế suất tài sản phụ trội tùy theo số lượng và giá trị tài sản; cần hoàn thành nhanh việc cấp sổ đỏ cho các bất động sản nhà ở; cần xây dựng, hoàn thiện hệ thống thông tin dữ liệu quốc gia, trong đó có cơ sở dữ liệu nhà ở quốc gia, liên thông các ngành, các tỉnh và được cập nhật theo thời gian thực, nhất là phải hoàn thành cấp thẻ căn cước công dân, xác định mã số định danh cá nhân để biết rõ người đang sở hữu nhà ở.
