Kẻ vắng mặt trong đám tang
Na Xá là một trong những thôn, bản xa xôi, hẻo lánh và khó khăn bậc nhất thuộc xã Nam Quan huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn. Nơi đây chủ yếu tập trung đồng bào các dân tộc ít người sinh sống. Với mật độ dân cư thưa thớt, mỗi nhà cách nhau cả một quả đồi, cuộc sống của người dân nơi đây khá bình yên, đoàn kết. Bỗng một ngày, cuộc sống của người dân bị xáo trộn bởi một vụ án mạng thương tâm và đặc biệt nghiêm trọng. Nạn nhân là cháu C. 12 tuổi, học sinh Trường THCS xã Nam Quan.
Theo lời khai tại cơ quan công an, sáng 11/1/2019, sau khi đi thăm nương trở về, ông M. ghé vào nhà cháu nội để chơi. Tại đây, thấy chiếc xe đạp và đôi dép của cô cháu gái để ngoài sân, ông M. tỏ ra ngạc nhiên. Cho rằng cháu C. trốn học ở nhà chơi nên ông M. vội vàng gọi hỏi. Vừa đúng lúc này, anh trai của C. là cháu S. 14 tuổi từ trong nhà mở cửa, hốt hoảng chạy ra nói rằng em gái cứ nằm ly bì, từ sáng trên giường không dậy.
Linh cảm có chuyện chẳng lành, ông M. vội vàng vào buồng ngủ để kiểm tra. Tại đây, ông nhận ra cô cháu gái đã tử vong tự lúc nào với những vết bầm tím trên cổ, quần áo trong tình trạng xộc xệch. Không giữ được bình tĩnh, ông M. vội lao ra ngoài sân kêu cứu, đồng thời gọi điện thông báo vụ việc tới cơ quan công an.
Qua xác minh được biết, nạn nhân có hoàn cảnh gia đình hết sức éo le. Mẹ bỏ nhà đi làm ăn xa, không trở về. Do kinh tế khó khăn, bố cháu C. cũng phải tha hương sang Trung Quốc để kiếm sống. Ở nhà chỉ có cháu C. và người anh trai sinh sống, thỉnh thoảng ông bà nội có ghé qua.
Theo lời anh trai nạn nhân, tối 10/1, sau bữa cơm tối, cháu ở gian nhà ngoài nằm xem tivi, còn C. vào buồng học bài. Tới khoảng 22h, anh trai tắt đèn đi ngủ. Đêm hôm đó do ngủ say, nên người anh không biết có chuyện gì xảy ra với em gái mình.
Đánh giá đây là vụ án mạng đặc biệt nghiêm trọng, gây phẫn nộ dư luận, lãnh đạo Công an tỉnh Lạng Sơn đã quyết định thành lập Ban chuyên án để khẩn trương đấu tranh, truy bắt kẻ thủ ác. Diện đối tượng tình nghi được cơ quan điều tra khoanh vùng gồm: những người có vợ đi làm ăn xa, rượu chè say xỉn và đặc biệt có nhu cầu sinh lý cao...
Sau quá trình sàng lọc thông tin, cơ quan chức năng nhận thấy nổi lên nghi phạm Lý Văn Cao 45 tuổi, ở cách nhà nạn nhân chừng 200m. Điều đáng nói, Cao và gia đình cháu C. có mối quan hệ họ hàng.
Đi sâu vào tìm hiểu thông tin nghi phạm, cơ quan chức năng nắm được, vợ Cao vốn đi làm ăn bên Trung Quốc đã lâu. Cao ở nhà cùng đàn con nhỏ. Đối tượng này không có nghề nghiệp ổn định, suốt ngày rượu chè, say xỉn. Điều đáng nói, mặc dù là họ hàng, nhưng sau khi cháu C. mất, Cao không tới thăm hỏi, giúp đỡ và chia buồn cùng gia đình nạn nhân.
Từ vết bụi dưới gầm giường
Kết quả điều tra hiện trường và pháp y của Phòng Kĩ thuật hình sự Công an tỉnh Lạng Sơn cho thấy tại hiện trường, cháu C. tử vong trên giường ngủ trong tình trạng vùng cổ có nhiều vết bầm tím, nghi bị siết, quần dài bị kéo tụt xuống tới ống đồng, xuất hiện tinh dịch. Kiểm tra khu vực xung quanh tử thi, công an thu giữ nhiều lông, tóc. Trong móng tay nạn nhân cũng xuất hiện một số mô da. Đặc biệt, dưới gầm giường, nơi cháu C. nằm ngủ, lớp bụi trên sàn nhà bị biến dạng. Đồ đạc xung quanh không có dấu hiệu xáo trộn.
Kết quả khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi, bước đầu cơ quan điều tra nhận định, nạn nhân bị hung thủ hiếp dâm rồi siết cổ tới chết. Khoảng thời gian xảy ra vụ án mạng là vào đêm 10/1.
Lập tức, Lý Văn Cao bị cơ quan công an triệu tập lấy lời khai, để phục vụ cho công tác điều tra. Đối diện các điều tra viên, Cao một mực khẳng định, mình không liên quan tới cái chết của cháu C. Tối 10/1, đối tượng cho biết đi ngủ từ chập tối. Tuy vậy, trên hai cánh tay của đối tượng này xuất hiện một số vết xước da, dấu hiệu của việc bị cào cấu. Lý giải về những thương tích này, Cao nói rằng bản thân uống rượu say nên bị ngã xe.
Từ những lời khai thiếu sức thuyết phục của Cao, Công an tỉnh Lạng Sơn tiếp tục đẩy nhanh việc giám định các dấu vết thu thập được tại hiện trường như mẫu lông, tóc, tinh dịch…để sớm vạch mặt hung thủ. Đúng như dự đoán, những mẫu vật phẩm thu giữ được có kết quả giám định trùng khớp với nghi phạm Lý Văn Cao. Trước những chứng cứ đầy sức nặng, cơ quan điều tra đã ra lệnh bắt khẩn cấp nghi phạm.
Tại cơ quan công an, biết không thể thoát, Cao đã cúi đầu thừa nhận hành vi phạm tội. Cao khai nhận, vì là hàng xóm của nạn nhân nên đối tượng biết rõ hoàn cảnh, điều kiện của gia đình cháu C. Đêm 10/1, sau khi uống rượu say, Cao đã lẻn vào nhà của nạn nhân rồi trốn dưới gầm giường.
Khoảng 23h đêm, khi thấy cháu C. đã ngủ say, Cao liền chui ra, siết cổ nạn nhân tắt thở rồi hiếp dâm. Gây án xong, đối tượng bỏ về nhà ngủ như chưa hề có chuyện gì xảy ra.
Việc phát hiện lớp bụi trên sàn gầm giường nơi cháu C. nằm ngủ, bị biến dạng là một trong những kết quả của công tác khám nghiệm hiện trường. Trong điều tra, hiện trường là nơi xuất hiện và tồn tại của vật chứng, dấu vết phản ánh tổng thể về vụ việc. Vì vậy, hiện trường có ý nghĩa quan trọng trong việc thu thập các thông tin, tài liệu chứng cứ phục vụ cho việc điều tra, làm rõ vụ việc.
Khám nghiệm hiện trường là một công đoạn quan trọng trong giai đoạn điều tra, được bắt đầu ngay sau khi có vụ việc xảy ra, có vai trò trong việc truy nguyên thủ phạm thông qua những gì thu thập được tại hiện trường. Hiệu quả của hoạt động điều tra bị chi phối ở mức độ đáng kể bởi kết quả khám nghiệm hiện trường, thậm chí trong nhiều trường hợp nó mang tính chất quyết định đối với hiệu quả của hoạt động điều tra.
Thông qua hiện trường, cơ quan có thể nhận định, đánh giá tính chất của hoạt động của thủ phạm, công cụ, phương tiện mà thủ phạm sử dụng khi phạm tội, thời gian trên hiện trường của thủ phạm, mối quan hệ giữa thủ phạm và hiện trường cũng như nhiều thông tin cần thiết khác. Do vậy, hiện trường là nguồn quan trọng và nhiều khi là duy nhất để phát hiện, thu lượm dấu vết, các tài liệu và chứng cứ, nó là điểm xuất phát quan trọng cho các hoạt động điều tra, truy xét tiếp theo và công việc khám phá vụ án.
Thông tin Lý Văn Cao bị vạch mặt là kẻ thủ ác xuống tay giết hại cháu C. chính nhờ những dấu vết để lại hiện trường như vết bụi, lông, tóc, tinh dịch đã khiến người thân nạn nhân, hung thủ và dư luận địa phương đi từ cảm xúc bàng hoàng, sửng sốt đến căm phẫn vì người trong vùng ai cũng biết giữa Cao và gia đình cháu C. có mối quan hệ họ hàng.
Nhưng chính những dấu vết, chứng cứ, tài liệu thu thập tại hiên trường thông qua công tác khám nghiệm hiện trường đã đóng vai trò quan trọng trong việc nhận định các vấn đề chính của vụ án như: quá trình diễn biến của vụ việc, nội dung, tích chất của nó, biết được khoảng thời gian xảy ra sự việc, loại công cụ, phương tiện nào đã được sử dụng, số lượng người tham gia, tính chuyên nghiệp của thủ phạm, đặc điểm nổi bât của chúng. Những nhận định đó giúp cho lực lượng điều tra phán đoán đúng sự việc xảy ra, từ đó đưa ra phương án điều tra tiếp theo một cách đúng đắn, không bỏ lọt tội phạm, bắt sai người vô tội.
Kết cục, Cao đã phải đối diện với mức án tử hình.